Tékkneskar krónur (CZK)
Hvað er tékkneska krónan (CZK)?
CZK er skammstöfun gjaldmiðils fyrir tékknesku kóruna, opinbera lögeyri Tékklands. Ein kórúna samanstendur af 100 haléřů. Tékkland er hluti af Evrópusambandinu (ESB) og er því lagalega bundið við að taka upp sameiginlegan evrugjaldmiðil að lokum, þó að það virðist ekki vera yfirvofandi.
Orðið kórúna er dregið af orðinu fyrir „kóróna“ og tekur upp svipað orðsifjafræði og aðrir svæðisbundnir peningar eins og króna sem notuð eru í skandinavískum löndum. Frá og með maí 2022 er 1 CZK jafnt og 0,042 Bandaríkjadalir.
Skilningur á tékknesku krúnunni (CZK)
Tékkneska krónan hefur verið opinber gjaldmiðill Tékklands síðan 8. febrúar 1993, þegar hún tók við af tékkóslóvakísku krúnunni í kjölfar upplausnar Sovétríkjanna Tékkóslóvakíu í sjálfstæðu Tékkneska og Slóvakíu lýðveldin. Tékkneska krónan og slóvakíska krónan (SKK) komu báðar í stað tékkóslóvaksku krónunnar á pari.
Tékkland gekk í ESB árið 2004 en hefur enn ekki tekið upp evru (EUR) sem opinberan gjaldmiðil. Þjóðin heldur engu að síður áfram undirbúningi að inngöngu í sameiginlega gjaldmiðilinn en hefur ekki opinbera markmiðsdagsetningu til að skipta yfir úr krónunni. Upphaflega ætlaði Tékkland að taka upp evru sem opinberan gjaldmiðil árið 2012, en stjórnarandstaðan stöðvaði það í atkvæðagreiðslu árið 2007.
Tékkneski seðlabankinn, sem hefur höfuðstöðvar í Prag, gefur um þessar mundir út og stýrir gjaldmiðli landsins. Það setur mynt í 1, 2, 5, 10, 20 og 50 krónur og gefur einnig út seðla fyrir 100, 200, 500, 1.000, 2.000 og 5.000 krónur.
Tékkneska hagkerfið og evran
Fyrirvarar í kjölfar skuldakreppunnar í Evrópu eru einn helsti drifkrafturinn að baki andstöðu við að Tékkland gangi að fullu í evrusvæðið og taki upp evru sem gjaldmiðil. Þó að enn sé búist við að Tékkland taki upp evru á endanum hefur einnig verið talað um að landið hafi yfirgefið Evrópusambandið á síðustu árum.
Fjölmiðlar, sem og sumir stjórnmálaskýrendur, nota hugtökin „Czech-Out“ eða „Czexit“ til að lýsa tékkneskri útgáfu af Br útgöngu eða að yfirgefa Evrópusambandið algjörlega. Þó Miloš Zeman, forseti Tékklands, styðji ekki hugmyndina um að yfirgefa Evrópusambandið, hefur hann sagt að hann sé opinn fyrir því að halda þjóðaratkvæðagreiðslu svo borgarar geti aftur greitt atkvæði um málið, sem endurspegli ferlið sem Bretland tók í júní 2016.
Innan ESB býr Tékkland við tiltölulega sterkt hagkerfi með einna mesta vöxt landsframleiðslu (VLF) og lægsta atvinnuleysi, um 2,9% árið 2019, með verðbólgu í kringum 2,8%. Atvinnuleysi jókst lítillega árið 2020 og var 3,8% frá og með nóvember 2020.
Útflutningur er um 74,4 prósent af vergri landsframleiðslu landsins og áskoranirnar sem efnahagur landsins stendur frammi fyrir eru meðal annars fjölbreytni frá framleiðslu, skortur á hæft starfsfólk og öldrun íbúa.
Hápunktar
Á meðan Tékkland er aðili að ESB hefur það ekki tekið upp evru sem gjaldmiðil og áform um það eru í biðstöðu. Reyndar telja sumir að landið geti á endanum gengið alfarið úr ESB.
CZK hóf dreifingu árið 1993 eftir upplausn Sovétríkjanna árið 1991, þar sem hún var gefin út á pari við áður notaðar tékkóslóvakískar krónur.
Tékkneskar krónur (CZK) er opinber gjaldmiðill Tékklands.
