Investor's wiki

Terapia szokowa

Terapia szokowa

Co to jest terapia szokowa?

W ekonomii terapia szokowa zakłada, że nagłe, dramatyczne zmiany w krajowej polityce gospodarczej mogą przekształcić gospodarkę kontrolowaną przez państwo w gospodarkę wolnorynkową. Terapia szokowa ma na celu wyleczenie bolączek ekonomicznych, takich jak hiperinflacja,. niedobory i inne skutki kontroli rynku, aby przyspieszyć produkcję gospodarczą, zmniejszyć bezrobocie i poprawić standard życia.

Jednak terapia szokowa może pociągać za sobą gwałtowne zmiany, podczas gdy ceny wzrosną od poziomu kontrolowanego przez państwo, a ludzie w dawnych przedsiębiorstwach państwowych tracą pracę, wywołując niepokoje społeczne, które mogą prowadzić do wymuszonych zmian przywództwa politycznego kraju.

Jak działa terapia szokowa

Termin „terapia szokowa” odnosi się do koncepcji szokowania w przenośni lub wstrząsania gospodarką za pomocą nagłej i dramatycznej polityki gospodarczej, która wpływa na ceny i zatrudnienie. Charakterystyczne dla terapii szokowej jest zakończenie kontroli cen, prywatyzacja podmiotów publicznych oraz liberalizacja handlu.

Przeciwieństwo terapii szokowej, gradualizm, wskazuje na powolne i stabilne przejście od gospodarki kontrolowanej do gospodarki otwartej. Otwarta gospodarka jest ogólnie uważana za bardziej odpowiedzialną i skuteczną strategię poprawy gospodarki.

Ogólnie rzecz biorąc, polityki wspierające terapię szokową będą obejmować:

  • Zakończenie kontroli cen

  • Wstrzymanie dotacji rządowych

  • Przenoszenie przemysłów państwowych do sektora prywatnego

  • Zaostrzone polityki fiskalne, takie jak wyższe stawki podatkowe i niższe wydatki rządowe

Terapia szokowa może również obejmować polityki mające na celu zmniejszenie inflacji i deficytów budżetowych lub polityki zmniejszające deficyty na rachunku bieżącym i przywracające konkurencyjność.

Przykłady terapii szokowej

Ekonomista Jeffrey Sachs jest powszechnie kojarzony z terapią szokową. Opracował plan terapii szokowej dla postkomunistycznej Polski w 1990 roku, dla postkomunistycznej Rosji w 1992 roku i kilku innych krajów, w tym Boliwii i Chile. Zwłaszcza Boliwia w 1985 roku odniosła sukces w wyniku terapii szokowej w zakończeniu okresu hiperinflacji.

Polska również początkowo wydawała się czerpać korzyści z terapii szokowej, ponieważ inflacja była kontrolowana, ale odnotowała gwałtowny wzrost bezrobocia, które osiągnęło najwyższy poziom 16,9%. Sachsowi nie podobał się termin terapia szokowa, który, jak powiedział, został ukuty przez media i sprawił, że proces reform wydawał się bardziej bolesny, niż był w rzeczywistości.

W Rosji neoliberalna terapia szokowa nie przyniosła korzystnych rezultatów. Terapia szokowa została zastosowana szybko i na dużą skalę, w przeciwieństwie do tego, jak była stosowana w innych krajach. Prawie wszystkie rosyjskie gałęzie przemysłu były niedowartościowane i sprzedawane osobom prywatnym i firmom, z których większość została przejęta przez kilku rosyjskich oligarchów.

Przy ograniczonej interwencji rządu większość gałęzi przemysłu zniknęła. Waluta rosyjska spadła, powodując wysoką inflację i erozję oszczędności większości obywateli. Bezrobocie drastycznie wzrosło, a dotacje rządowe zostały usunięte, co jeszcze bardziej pogrążyło rosyjskie rodziny w ubóstwie.

Jak sugeruje nazwa tej koncepcji, terapia szokowa może skutecznie wyleczyć niektóre choroby gospodarcze, wstrząsając gospodarką, ale może też przynieść odwrotny skutek, powodując bezrobocie i niepokoje społeczne.

Zalety i wady terapii szokowej

Niektóre wspierają terapię szokową ze względu na jej rzekome korzyści, które obejmują:

  • Bardziej wydajna metoda rozwiązywania nierównowag ekonomicznych

  • Ustalanie jasnych oczekiwań wobec konsumentów

Z drugiej strony ci, którzy sprzeciwiają się terapii szokowej, widzą wiele wad jej stosowania, takich jak:

  • Tworzenie szybkiej i wystarczającej nierówności dochodów

  • Wzrost bezrobocia

  • przytłaczająca gospodarka

Przegląd najważniejszych wydarzeń

  • Polityka gospodarcza na rzecz terapii szokowej obejmuje zakończenie kontroli cen i subsydiów rządowych.

  • Terapia szokowa to teoria ekonomiczna, która mówi, że nagłe, dramatyczne zmiany w krajowej polityce gospodarczej mogą przekształcić gospodarkę kontrolowaną przez państwo w gospodarkę wolnorynkową.

  • Terapia szokowa może mieć negatywny wpływ na gospodarkę, powodując wzrost bezrobocia i niepokoje społeczne.

  • Terapia szokowa ma na celu zwiększenie produkcji gospodarczej, zwiększenie wskaźnika zatrudnienia i poprawę warunków życia.