Terapia szokowa
Co to jest terapia szokowa?
W ekonomii terapia szokowa zakłada, że nagłe, dramatyczne zmiany w krajowej polityce gospodarczej mogą przekształcić gospodarkę kontrolowaną przez państwo w gospodarkę wolnorynkową. Terapia szokowa ma na celu wyleczenie bolączek ekonomicznych, takich jak hiperinflacja,. niedobory i inne skutki kontroli rynku, aby przyspieszyć produkcję gospodarczą, zmniejszyć bezrobocie i poprawić standard życia.
Jednak terapia szokowa może pociągać za sobą gwałtowne zmiany, podczas gdy ceny wzrosną od poziomu kontrolowanego przez państwo, a ludzie w dawnych przedsiębiorstwach państwowych tracą pracę, wywołując niepokoje społeczne, które mogą prowadzić do wymuszonych zmian przywództwa politycznego kraju.
Jak działa terapia szokowa
Termin „terapia szokowa” odnosi się do koncepcji szokowania w przenośni lub wstrząsania gospodarką za pomocą nagłej i dramatycznej polityki gospodarczej, która wpływa na ceny i zatrudnienie. Charakterystyczne dla terapii szokowej jest zakończenie kontroli cen, prywatyzacja podmiotów publicznych oraz liberalizacja handlu.
Przeciwieństwo terapii szokowej, gradualizm, wskazuje na powolne i stabilne przejście od gospodarki kontrolowanej do gospodarki otwartej. Otwarta gospodarka jest ogólnie uważana za bardziej odpowiedzialną i skuteczną strategię poprawy gospodarki.
Ogólnie rzecz biorąc, polityki wspierające terapię szokową będą obejmować:
Zakończenie kontroli cen
Wstrzymanie dotacji rządowych
Przenoszenie przemysłów państwowych do sektora prywatnego
Zaostrzone polityki fiskalne, takie jak wyższe stawki podatkowe i niższe wydatki rządowe
Terapia szokowa może również obejmować polityki mające na celu zmniejszenie inflacji i deficytów budżetowych lub polityki zmniejszające deficyty na rachunku bieżącym i przywracające konkurencyjność.
Przykłady terapii szokowej
Ekonomista Jeffrey Sachs jest powszechnie kojarzony z terapią szokową. Opracował plan terapii szokowej dla postkomunistycznej Polski w 1990 roku, dla postkomunistycznej Rosji w 1992 roku i kilku innych krajów, w tym Boliwii i Chile. Zwłaszcza Boliwia w 1985 roku odniosła sukces w wyniku terapii szokowej w zakończeniu okresu hiperinflacji.
Polska również początkowo wydawała się czerpać korzyści z terapii szokowej, ponieważ inflacja była kontrolowana, ale odnotowała gwałtowny wzrost bezrobocia, które osiągnęło najwyższy poziom 16,9%. Sachsowi nie podobał się termin terapia szokowa, który, jak powiedział, został ukuty przez media i sprawił, że proces reform wydawał się bardziej bolesny, niż był w rzeczywistości.
W Rosji neoliberalna terapia szokowa nie przyniosła korzystnych rezultatów. Terapia szokowa została zastosowana szybko i na dużą skalę, w przeciwieństwie do tego, jak była stosowana w innych krajach. Prawie wszystkie rosyjskie gałęzie przemysłu były niedowartościowane i sprzedawane osobom prywatnym i firmom, z których większość została przejęta przez kilku rosyjskich oligarchów.
Przy ograniczonej interwencji rządu większość gałęzi przemysłu zniknęła. Waluta rosyjska spadła, powodując wysoką inflację i erozję oszczędności większości obywateli. Bezrobocie drastycznie wzrosło, a dotacje rządowe zostały usunięte, co jeszcze bardziej pogrążyło rosyjskie rodziny w ubóstwie.
Jak sugeruje nazwa tej koncepcji, terapia szokowa może skutecznie wyleczyć niektóre choroby gospodarcze, wstrząsając gospodarką, ale może też przynieść odwrotny skutek, powodując bezrobocie i niepokoje społeczne.
Zalety i wady terapii szokowej
Niektóre wspierają terapię szokową ze względu na jej rzekome korzyści, które obejmują:
Bardziej wydajna metoda rozwiązywania nierównowag ekonomicznych
Ustalanie jasnych oczekiwań wobec konsumentów
Z drugiej strony ci, którzy sprzeciwiają się terapii szokowej, widzą wiele wad jej stosowania, takich jak:
Tworzenie szybkiej i wystarczającej nierówności dochodów
Wzrost bezrobocia
przytłaczająca gospodarka
Przegląd najważniejszych wydarzeń
Polityka gospodarcza na rzecz terapii szokowej obejmuje zakończenie kontroli cen i subsydiów rządowych.
Terapia szokowa to teoria ekonomiczna, która mówi, że nagłe, dramatyczne zmiany w krajowej polityce gospodarczej mogą przekształcić gospodarkę kontrolowaną przez państwo w gospodarkę wolnorynkową.
Terapia szokowa może mieć negatywny wpływ na gospodarkę, powodując wzrost bezrobocia i niepokoje społeczne.
Terapia szokowa ma na celu zwiększenie produkcji gospodarczej, zwiększenie wskaźnika zatrudnienia i poprawę warunków życia.