클리오메트릭스
๊ธฐํ ์ธก์ ์ด๋ ๋ฌด์์ ๋๊น?
Cliometrics๋ ๊ณต์์ ์ธ ๊ฒฝ์ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ ๋ถ์์ ์ญ์ฌ์ ์ถ์ธ์ ์ฌ๊ฑด์ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋๋ค. Cliometrics๋ ๊ฒฝ์ ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋ช ์ ์ผ์ผ์ผฐ์ผ๋ฉฐ ์ง์ , ํด์์ ๋ฐ ๋ด๋ฌํฐ๋ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์กดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ ์ด์ ์ ๊ฒฝ์ ์ฌ ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ๋์กฐ๋ฉ๋๋ค. Cliometrics๋ 1950๋ ๋์ 60๋ ๋์ ๋ฐ์ ํ๊ธฐ ์์ํ๊ณ Cliometric Society๋ 1983๋ ์ ์ค๋ฆฝ๋์์ต๋๋ค. 1993๋ Douglass North์ Robert Fogel์ ๊ธฐํ ์ธก์ ๋ถ์ผ์ ์ ๊ตฌ์ ์ธ ์์ ์ผ๋ก ๋ ธ๋ฒจ ๊ฒฝ์ ํ์์ ๋ฐ์์ต๋๋ค.
Cliometrics๋ ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ ์ญ์ฌ ๋ฐ ์๋ก์ด ๊ฒฝ์ ์ญ์ฌ๋ผ๊ณ ๋ํฉ๋๋ค.
๊ธฐํํ ์ดํดํ๊ธฐ
Cliometrics๋ ๊ฒฝ์ ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ธฐ ์ํด ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ค๊ณ ์๋ํ๋ ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ ์์ญ์ ๋๋ค. Cliometrics๋ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ๊ณผ ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ ํต๊ณ๋ฅผ ํตํด ๊ณผ๊ฑฐ์ ๋ํ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ ์ป์ต๋๋ค. ๋ถ์์ ์ฌ์ฉ๋ ๋ฐ์ดํฐ์๋ ์ธ๊ตฌ ์กฐ์ฌ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ฐ์ ์ธ๊ตฌ ๋ฐ ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ ๊ดํ ๊ฑฐ์์ ์์ค์ ๋๊ท๋ชจ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค. ํด๋ฆฌ์ค๋ฉํธ๋ฆญ์ค๋ ํด๋ฆฌ์ค๋ค์ด๋ด๋ฏน๊ณผ ๊ด๋ จ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ฒฝ์ ํ ์ด์ธ์ ๋ค๋ฅธ ์์ญ์ ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ํ๋ ์ํ์ ๋ฐ ํต๊ณ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฉํ๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
cliometrics๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋ ํ์ ์ง๋ Economic History Review, Cliometrica ๋ฐ Explorations in Economic History์ ๋๋ค. ๊ธฐ์ฌ ์ฃผ์ ์ ์๋ก๋ ๋ฏธ๊ตญ๊ณผ ์๊ตญ์ 19์ธ๊ธฐ ๋ ธ๋ ์์ฐ์ฑ, ์ฐ์ ํ๋ช ๋์์ ์ ์ฉ ๋ฐฐ๊ธ ๋ฐ ๋ฐ๋ฆผ, ์ดํ๋ฆฌ์ ์ญ์ฌ์์ ์ธ๊ตฌ์ ์ค์ง ์๊ธ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์์ต๋๋ค.
๊ฒฝ์ ์ฌ์ ๋ํ ์ด์ ์ ์ ๊ทผ์ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์๊ฒ ์น์ํ ์ง์ ๋ฐ ์์ฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์กดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์๊ณ ์ญ์ฌ์ ์กฐ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ธก๋ฉด์ ์ฃผ์ด์ง ๊ธฐ๊ฐ ๋๋ ํ๊ฒฝ์ ํน์ ํ๊ฑฐ๋ ๋ ํนํ ์ญ์ฌ์ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ผ ํด์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 20์ธ๊ธฐ ์ ๋ฐ๊ธฐ ๋์ ๊ฒฝ์ ํ์ ์ค์ฒ์ ์ ๊ณ ์ ์ฃผ์์ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ ์ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฑํ,. ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ ํต๊ณ ๋ถ์, ๊ตญ๋ฏผ ๊ณ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋๊ท๋ชจ ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ์์ง ๋ฐ ์ฌ์ฉ, ์ด๋ฌํ ๋๊ตฌ์ ์ค์ ์ ์ฉ์ ์คํํ๋ ์ปดํจํ ๊ธฐ์ . Cliometrics๋ ์ด ๋ค ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ ์ฌ ๋ถ์ผ๋ก์ ์ด๋ฌํ ๋ณํ์ ๋ ผ๋ฆฌ์ ํ์ฅ์ผ ๋ฟ์ ๋๋ค.
์ ๊ณ ์ ์ฃผ์์ ๋ชจ๋ธ๋ง
20์ธ๊ธฐ ๋์ ๊ฐ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ์ฌ๋๋ค์ด ํฌ์์ฑ๊ณผ ์ ํ๋ ์ ํ์ ์กฐ๊ฑด์ ๊ฐ์ํ ๋ ํ๋ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์ํ ์ ์๋ค๋ ํน์ ๊ฐ์ ์ ๊ธฐ์ดํ์ฌ ๊ฒฝ์ ํ๋์ ๋ณดํธ์ ๋ฒ์น์ ์ค๋ช ํ๋ ค๊ณ ํฉ๋๋ค. ์ด๊ธฐ ๊ธฐํ๊ณ์ธกํ์๋ค์ ์ธ๊ฐ์ ํฉ๋ฆฌ์ฑ์ด ์ต๊ทผ์ ๋ฐ์ ์ด ์๋ ์ด์, ์ด๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ์ ํ์ฌ์ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด๋ฟ๋ง ์๋๋ผ 100~1000๋ ์ ๊ฒฝ์ ํ์์๋ ์ ์ฉ๋์ด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค.
๊ณ๋๊ฒฝ์ ํ
๊ฒฝ์ ๊ฐ์ค์ ํ ์คํธํ๊ธฐ ์ํด ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ์๋ ์ธก์ ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฝ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํฉํ๊ณ ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๊ฐ์ ๊ด์ฐฐ ๊ฐ๋ฅํ ํต๊ณ์ ๊ด๊ณ๊ฐ ์ด๋ก ์ ๋ชจ๋ธ์ ์๋ฏธ์ ์ผ์นํ๋์ง ์กฐ์ฌํ๊ธฐ ์ํด ๊ณต์ ๊ฒฝ์ ๋ชจ๋ธ์ ์ ์ฉํฉ๋๋ค. ๊ฒฝ์ ์ฌ์ ๋ํด ๊ธฐํ ์ธก์ ํ์๋ค์ ์ฐ์ ํ๋ช ๊ณผ ๊ฐ์ ์ญ์ฌ์ ์ฌ๊ฑด์ ๋ํ ๊ฒฝ์์ ์ธ ์ค๋ช ์ด ๋ ์ด์ ํ ์ญ์ฌ๊ฐ ๋๋ ๋ค๋ฅธ ์ญ์ฌ๊ฐ๊ฐ ์ญ์ฌ์ ๊ธฐ๋ก์ ํด์ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ํ ์๊ฒฌ์ ์ฐจ์ด๋ก ๊ฐ์ฃผ ๋ ํ์๊ฐ ์์ง๋ง ๋์ ์๊ฒฉํ๊ฒ ํ ์คํธ ๋ ์ ์์์ ์๋ฏธํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค. ์๋ชป๋ ์ญ์ฌ ์ด๋ก ์ ์ ๊ฑฐํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๋น๊ต๋ฉ๋๋ค.
๊ณผ๊ฑฐ ๋ฐ์ดํฐ
Cliometricians๋ ๊ฐ๊ฒฉ, ์ํ ์๋, ์๋ ๋ฐ ๊ธฐํ ๊ด๋ จ ๊ฒฝ์ ๋ณ์์ ๊ดํ ์ญ์ฌ์ ์ ๋ณด์ ๋๊ท๋ชจ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ์ฌ์ฉ์ ๊ฐ์กฐํฉ๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ฐฉ๋ํ ์ปฌ๋ ์ ์ ์ด๋ฏธ ์๋ , ์์ญ ๋ ๋๋ ์ด๋ค ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๋ฐฑ ๋ ์ ์ ์์ ๊ธฐ๋ก ๋ฐ ์ถํ๋ ์ฌ๋ฌด ๋ณด๊ณ ์์ ํํ๋ก ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅํ์ง๋ง ์ด์ ๊ฒฝ์ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์ ๋๋ถ๋ถ ๋ฌด์ํ๊ฑฐ๋ ๊ทธ๋ค์ ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ๋ท๋ฐ์นจํ๊ธฐ ์ํด ์ ํ์ ์ผ๋ก๋ง ์ฌ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ ์ด๋ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ด๊ฒ์ ๋๊ท๋ชจ ์์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ๊ณ ์๋ฏธ ์๊ฒ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ํ ์ํ์ ๋ฐ ๋ฌผ๋ฆฌ์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
์ปดํจํฐ ๊ธฐ์
cliometrics์ ๊ฒฝ์ฐ ํผ์ฆ์ ๋ง์ง๋ง ์กฐ๊ฐ์ ํ๋ ์ปดํจํ ๊ธฐ์ ์ด์์ต๋๋ค. ์ปดํจํฐ๋ ํฐ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ์ ๋ํ ๋ง์ ์ํ์ ์ฐ์ฐ์ ์ฒ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ฐ๋ฅํ๊ฒ ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๊ฒ๋ค ์์ด๋ ๊ฒฝ์ ์ฌ์ ๊ดํ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ์์ ํ์๋ ๊ฐ์ค ๊ฒ์ฆ์ ํ์ํ ํต๊ณ์ ์ด๋ค ๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๊ฒ์ด ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
ํ์ด๋ผ์ดํธ
20์ธ๊ธฐ ์ค๋ฐ์ ๊ฐ๋ฐ๋ ํด๋ฆฌ์ค๋ฉํธ๋ฆญ์ค(Cliometrics)๋ ์ด์ ์ ๋ณด๋ค ์ง์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ํด ์ง๋ฐฐ๋์๋ ๊ฒฝ์ ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋ช ์ ์ผ์ผ์ผฐ์ต๋๋ค.
๊ฒฝ์ ์ฌ์ ๋ํ ์ด์ ์ ์ ๊ทผ์ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์๊ฒ ์น์ํ ์ง์ ๋ฐ ์์ ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์กดํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์์ต๋๋ค.
Cliometrics๋ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ์ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ๋ง, ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ, ๋๊ท๋ชจ ๊ฒฝ์ ์ญ์ฌ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ ๋ฐ ํ์ํ ๋ง์ ๊ณ์ฐ์ ์ฒ๋ฆฌํ๋ ์ปดํจํ ๊ธฐ์ ์ ๋ค ๊ฐ์ง ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฉ๋๋ค.
Cliometrics๋ ๊ฒฝ์ ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ์ํ์ ๊ฒฝ์ ํ๊ณผ ๊ณ๋๊ฒฝ์ ํ์ ์ ์ฉํ ๊ฒ์ ๋๋ค.