폴 크루그만
ํด ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ(Paul Krugman)์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ก ์ ๋ช ํ ๋ค์ค ์ผ์ธ์ฆ์ฃผ์ ๊ฒฝ์ ํ์, ๋ ธ๋ฒจ์ ์์์, ํ์, ์๊ฐ ๋ฐ ๋ฏธ๋์ด ์นผ๋ผ๋์คํธ์ ๋๋ค. ์ธ๊ณ์์ ๊ฐ์ฅ ์ํฅ๋ ฅ ์๋ ๊ฒฝ์ ํ์ ์ค ํ ๋ช ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ Krugman์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ์ ๋ํ ๊ธฐ์กด ์ด๋ก ์ ์ฌ์ ์ํ๊ณ ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ํ์์ NTT(์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ) ๋ฐ NEG(์ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ) ๋ชจ๋ธ์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ์ฌ๋ฌ ์๋ก์ด ํ๋ฌธ ๋ถ์ผ๋ฅผ ์ค๋ฆฝํ๊ฑฐ๋ ๊ณต๋ ์ค๋ฆฝํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ช ํฉ๋๋ค. ๊ธ์ต ์๊ธฐ์ ํ์จ ๋ณ๋. 2008๋ Krugman์ "๋ฌด์ญ ํจํด๊ณผ ๊ฒฝ์ ํ๋ ์์น์ ๋ํ ๋ถ์"์ผ๋ก ๋ ธ๋ฒจ ๊ฒฝ์ ํ์์ ๋จ๋ ์ผ๋ก ์์ ํ์ต๋๋ค .
Krugman์ Yale, MIT(Massachusetts Institute of Technology), Princeton, Stanford ๋ฐ London School of Economics์์ ๊ฐ์ํ์ต๋๋ค. ๋ด์์๋ฆฝ๋ํ๊ต(CUNY) ๋ํ์ ์ผํฐ์์ 2015๋ ๋ถํฐ ์ฌํ-๊ฒฝ์ ์ ๋ถํ๋ฑ์ ๊ดํ Stone Center์ ๊ฒฝ์ ํ ์์ข๊ต์์ด์ ์ํ์ผ๋ก ์ฌ์งํ๊ณ ์์ต๋๋ค.
2000๋ ๋ถํฐ The New York Times์ ๊ธฐ๊ณ ์นผ๋ผ๋์คํธ๋ก์ Krugman์ ๋ธ๋ก๊ทธ The Conscience of the Liberal์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ ์น ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ๊ทธ์ ์์งํ ๊ฒฌํด๋ก ์ธํด ๊ด๋ฒ์ํ ์ฒญ์ค์๊ฒ ์ ์๋ ค์ก์ต๋๋ค. ๊ทธ์ ๊ฒฝ๋ ฅ ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ ๊ทธ๋ ์ผ๋ฐ ๋ ์๋ฅผ ์ํ ๊ฒฝ์ ํ ๋ฐ ์ ์น์ ๊ดํ ๋ฒ ์คํธ์ ๋ฌ๋ถํฐ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํ,. ํ์จ ์ด๋ก , ๊ตญ์ ๊ฐ๋ฐ, ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ, ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ. 2022๋ 3์ ํ์ฌ, ๊ทธ๋ ์ ๋ฌธ ์ ๋์ 27๊ถ์ ์ฑ ๊ณผ 200๊ฐ ์ด์์ ํ์ ๋ ผ๋ฌธ์ ์ ์ ๋๋ ํธ์ง์์ ๋๋ค.
##๊ต์ก ๋ฐ ์กฐ๊ธฐ ๊ฒฝ๋ ฅ
1953๋ ๋ด์ ์ฃผ ์ฌ๋ฒ๋์ ์ค์ฐ์ธต ๊ฐ์ ์์ ํ์ด๋ Krugman์ 1974๋ ์์ผ ๋ํ๊ต์์ ๊ฒฝ์ ํ ํ์ฌ(์ฐ๋ฑ์ผ๋ก) ํ์ฌ ํ์์ ๋ฐ์ฌ ํ์๋ฅผ ๋ฐ์์ต๋๋ค. 1977๋ ๋งค์ฌ์ถ์ธ์ธ ๊ณต๊ณผ๋ํ(MIT)์์ ๊ฒฝ์ ํ ๋ฐ์ฌ ํ์๋ฅผ ๋ฐ์์ต๋๋ค. MIT์์ ์ ์ฐํ์จ์ ๊ดํ ์์ธ์ด ๋ ผ๋ฌธ์ ๊ณ ๋ฌธ์ ๋ ์ผ ๊ฒฝ์ ํ์ Rudiger (Rudi) Dornbusch์์ต๋๋ค. 20์ธ๊ธฐ ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ํ์ ํ ๋ถ์ผ.
์ด๊ธฐ ํ๋ฌธ์ ์ญํ ๋ก๋ ์์ผ ๋ํ๊ต์ ๊ฒฝ์ ํ ์กฐ๊ต์(1975-1980)์ ๋งค์ฌ์ถ์ธ์ธ ๊ณต๊ณผ ๋ํ(MIT)์ ๊ฒฝ์ ํ ๋ถ๊ต์(1980-1984)๊ฐ ์์ต๋๋ค. 1984๋ ๋ถํฐ 2000๋ ๊น์ง ๊ทธ๋ MIT์ ์คํ ํฌ๋ ๋ํ์์ ๊ต์๋ก ์ฌ์งํ์ผ๋ฉฐ ๋ฐ๋ ์ ๊ฒฝ๋์์ ๊ฐ๋ฅด์ณค์ผ๋ฉฐ ๊ทธ๊ณณ์์ 100์ฃผ๋ ๊ต์๋ผ๋ ์งํจ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. MIT์ ์คํ ํฌ๋ ์ดํ, Krugman์ ํ๋ฆฐ์คํด ๋ํ๊ต์์ ๊ฒฝ์ ํ ๋ฐ ๊ตญ์ ํญ๊ณต ๊ต์๋ก 15๋ (2000๋ ์์ 2015๋ )์ ๋ณด๋์ต๋๋ค. 2015๋ ์ ๋ ํด์๊ณผ ๋์์ ๋ช ์๊ต์๋ก ์ถ๋๋๋ค. 2015๋ ์ ๊ทธ๋ ์ฌํ-๊ฒฝ์ ์ ๋ถํ๋ฑ์ ๊ดํ ์คํค ์ผํฐ(Stone Center on Socio-Economic Inequality)์ ๊ฒฝ์ ํ ์์ข ๋ฐ ์์ข๊ต์๋ก ๋ด์์๋ฆฝ๋ํ๊ต ๊ต์์ง์ ํฉ๋ฅํ์ต๋๋ค.
์ฐธ๊ณ ๋ก ๊ทธ๋ MIT ์ฌ์ง ๊ธฐ๊ฐ ๋์ 1๋ (1982~1983) ๋์ ๋ก๋๋ ๋ ์ด๊ฑด ๋ํต๋ น์ ๊ฒฝ์ ์๋ฌธ์์ํ ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ ์์์ฐธ๋ชจ๋ก ์ผํ์ต๋๋ค.
๊ตญ์ ๋ฌด์ญ์ ์๋ก์ด ๋ชจ๋ธ๋ก ๋ ธ๋ฒจ์
Krugman์ด "๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ"๋ก 2008๋ ๋ ธ๋ฒจ์์ ๋ฐ์์ ๋, ๋ ธ๋ฒจ ์์ํ๋ "์์ ํ ์๋ก์ด ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ์ ๋์ ํ" ์ด๊ธฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์ธ์ฉํ์ต๋๋ค. ๋ ธ๋ฒจ์ ๊ณ์ํด์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋งํ์ต๋๋ค. โ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๋ฌด์ญ ํจํด๊ณผ ๊ฒฝ์ ํ๋์ ์์น์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ณด์ฌ์ค์ผ๋ก์จ ๊ทธ์ ์์ด๋์ด๋ ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉํฅ์ ๊ด๋ฒ์ํ๊ฒ ์ฌ์ ์ํ๊ฒ ํ์ต๋๋ค.โ
์๋ก์ด ๋ฌด์ญ ์ด๋ก
1970๋ ๋ ํ๋ฐ, Yale์์ ์ฌ์ ์ด๊ธฐ์ Krugman์ ์ฌ์ ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฉํฅ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์์์ต๋๋ค. ๊ทธ์ ์ Ph.D.์ธ Rudi Dornbusch์ ๋ํํ๋ ๋์ MIT ๊ณ ๋ฌธ์ด์๋ ๊ทธ๋ ๋น๊ต์ฐ์๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ํจํด์ ์ค๋ช ํ๋ ์ค๋๋ ์ด๋ก ์ ๋์์ผ๋ก NTT(์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก )๋ฅผ ๊ตฌ์ฑ ํ๊ธฐ ์์ ํ์ต๋๋ค. , ๋ค๋ฅธ ์ฒ์ฐ ์์ ๋ฐ ๊ธฐํ ์์ธ์ผ๋ก ์ธํด.
Krugman์ 1979๋ Journal of International Economics์์ "์์ต ์ฆ๋, ๋ ์ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ"์ ๋ฐํํ๋๋ฐ, ์ด ๊ธฐ์ฌ์์๋ NTT(์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก )์ ๋ํ ์์ ์ ์ฃผ์ฅ๊ณผ ๋ชจ๋ธ์ ์ฒ์์ผ๋ก ์ ์ํ์ต๋๋ค. 2008๋ ๋ ธ๋ฒจ ์์ํ๋ ์ด 1979๋ ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๋์ธ ๋ฌด์ญ ๋ถ์์ ๋ํ Krugman์ ๊ธฐ์ฌ์ ์ค์์ฑ์ ๋ํํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ธ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ์ด ์ทจํ ์กฐ์น์์ต๋๋ค.โ
Krugman์ด ์ค๋ช ํ๋ฏ์ด ์ด์ ์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ๋ชจ๋ธ์ ๋งค์ฐ ๋ค๋ฅธ ์ ํ์ ๊ตํํ๊ธฐ ์ํด ๋์ ๋์ ์์ฐ๋์ ๊ฐ์ง ๊ตญ๊ฐ์ ๋์ ์ฐ์ ์์ฐ๋์ ๊ฐ์ง ๋๋ผ๋ฅผ ๊ฑฐ๋ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ด ์๋นํ ๋ค๋ฅธ ๋น๊ต ์ฐ์๋ฅผ ๊ฐ์ง ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ์ ๋ฌด์ญ์ ์์ธกํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ Krugman๊ณผ ๊ทธ์ ๋๋ฃ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ์ด๋ฌํ ์ ํต์ ์ธ ๋ชจ๋ธ์ ์ํด ์์ธก๋ ํจํด์์ ์ ์ ๋ ๋ง์ ํธ์ฐจ๊ฐ ์๋ ์ค์ ๋ฌด์ญ ํจํด์ ๊ด์ฐฐํด ์์ต๋๋ค. ํนํ ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ ๋์ ์ดํ ์ ์ฌํ ๋น๊ต๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ ์ฌํ ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ์ ์ ์ ๋ ๋ง์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ์ด ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๋๋ค. ์ ์ฌํ ์ํ์ ๊ตํํ ์ ์๋ ์ด์ ์ด ์์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, ๋ฏธ๊ตญ๊ณผ ๋ ์ผ์ ์์ญ ๋ ๋์ ์๋์ฐจ, ์์ฝํ, ์๋ฃ ์ฅ๋น ๋ฐ ์ฐ์ ๊ธฐ๊ณ๋ฅผ ์๋ก ๊ฑฐ๋ํด ์์ต๋๋ค.
Krugman์ ์๋ก์ด ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ์ ๊ณ๊ธฐ๋ ๊ธฐ์กด ๊ฒฝ์ ๋ชจ๋ธ์ด ๋์น ํ๋ ์๋์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ํจํด์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ํ ์์๊ฐ ์๋ค๋ ๊ทธ์ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ด์์ต๋๋ค. 1) ์๋น์๋ ๋ธ๋๋ ๋ค์์ฑ์ ์ ํธํ๊ณ 2) ์์ฐ์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ์ ํธํฉ๋๋ค. , ๊ธฐ์ ์ด ํจ์จ์ ์ด๊ณ ์์จ์ด ๋์ ์์ฐ์ผ๋ก ํ์ฅํจ์ผ๋ก์จ ์ป์ ์ ์๋ ๋น์ฉ ์ด์ . (์ถ๋ ฅ์ด ๋์์๋ก ๋จ์๋น ๊ณ ์ ๋น์ฉ ์ด ๋ฎ์์ง๋๋ค.)
Krugman์ NTT์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋ค์ํ ๋ธ๋๋์ ๋ํ ์๋น์ ์ ํธ๋๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฐ์๋ ๋ ์ ์ฌํ ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ์ ์ฌ๋ฌ ์ ์ฌํ ์ ํ์ด ์ค๊ฐ๋ ์ฌ์ค์ด ์์ธก ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ ๋ฉ๋๋ค.
Krugman์ด NTT์์ ์ฃผ์ฅํ๋ ์ถ๊ฐ ์ฃผ์ฅ์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ์ ๋ํ ์ ํธ๊ฐ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ด ์ ํต์ ์ธ ๋ชจ๋ธ๋ก ์์ธกํ ์ ์์๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ค๋ช ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ฐ์ ์ ํ.
NTT์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ด๋ฌํ ๊ตญ๋ด ์์ฅ ํจ๊ณผ ์ ์์ธ ์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ์ ๋ํ ์ ํธ๊ฐ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๊ฐ ๋ฌ์ฑ๋ ์ ์๋ ๊ตญ๋ด ์์ฅ์์ ์์๊ฐ ๋ง์ ํน์ ์ ํ์ ๋ํ ์ ๋ฌธํ๋ฅผ ์ ๋ํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํด์ธ ์์ฅ์์ ํด๋น ์ ํ์ ๋ ๋์ ํ๋งค๋ฅผ ์ ๋ํฉ๋๋ค. ๊ตญ๋ด ์์ฅ ํจ๊ณผ๋ ์ค์จ๋ด ๊ฒฝ์ ํ์ Staffan Linder๊ฐ ์ฒ์์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์ง๋ง Krugman์ NTT ๋ชจ๋ธ์ ๋น๊ต ์ฐ์์๋ง ๊ธฐ๋ฐํ ๋ฌด์ญ ๋ชจ๋ธ์ด ๊ฒฐ์ฝ ์์ธกํ์ง ๋ชปํ๋ ํจํด, ์ฆ ๊ตญ๋ด ์์ฅ ๊ท๋ชจ์ ์์ถ ์ฑ์ฅ ๊ฐ์ ๊ฒฐ์ ์ ์ธ ์ฐ๊ฒฐ์ ๊ณต์ํํ ์ต์ด์ ๋ชจ๋ธ์ด์์ต๋๋ค.
๊ทธ์ NTT ๋ชจ๋ธ์์ Krugman์ ๊ตญ๋ด ์์ฅ ํจ๊ณผ์ ํต์ฌ ๊ตฌ์ฑ ์์๋ก ์ด์ก ๋น์ฉ์ ์ถ๊ฐํ ๊ฒ์ ์์ฐ์ ํ ์์น์ ์ง์คํ๋ ๊ฒ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ ํ์ ๋ํ ์์๊ฐ ๋์ ์ง์ญ์ ์์ฐ์ ๋ฐฐ์นํ๋ ๊ฒ์ด ํฉ๋ฆฌ์ ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ด์ฐฐ์ ์ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ(NEG)์ ๋ํ ๊ทธ์ ํ์ ์์ ์ ๊ธฐ์ฌํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์๋ก์ด ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌ
1979๋ ์ New Trade Theory์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ฐํํ ํ 10๋ ๋์ Krugman์ ์์ ์ ์๋ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฅํ์ฌ ์ด๋์์ ์ด๋ค ์ํ์ด ์์ฐ๋๋์ง๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ ธ๋๊ณผ ์๋ณธ์ด ๋ค๋ฅธ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง์ญ์ด ์๋ ํน์ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง์ญ์ ์ง์คํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์๋ ์ด์ ๋ฅผ ์์ธกํ๊ธฐ ์์ํ์ต๋๋ค.
Krugman์ 1991๋ Journal of Political Economy์ ๋ฐํ๋ "์์ต ์ฆ๋ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌ"์์ ์ด ํ๊ธฐ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ๋ ๋ฒ์งธ ์ด๋ก ์ธ NEG(์ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ)๋ก ์ข ํฉํ์ต๋๋ค. ์ด ์ด๋ก ์ ์ด์ ๋ฅผ ์ค๋ช ํฉ๋๋ค. ์ธ๊ณ - ์ ์กฐ์์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ ์ฐ์ ์ ์ค๋ฆฌ์ฝ ๋ฐธ๋ฆฌ์ ๊ฐ์ ํน์ ์ง์ญ ๋ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง์ค๋๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค.
Krugman์ด ์ด์ ์ ๋ชจ๋ธ๋งํ ๊ตญ๋ด ์์ฅ ํจ๊ณผ ์ธ์๋ NEG๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ง๋ฆฌ์ ํ์์ธ ์์ง์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๋ฌ์ฑ์ ์ฃผ์ ์ด์ ์ค ํ๋๋ก ์๋ณํ์ต๋๋ค. ์์ง ํจ๊ณผ๋ ์ ํ์ ๋ํ ๊ฐ๋ ฅํ ํ์ง ์์ฅ์ด ์๋ ์ฐ์ ํด๋ฌ์คํฐ์์ ์๋ก ๋ค๋ฅธ(๊ทธ๋ฌ๋ ๊ด๋ จ์ด ์๋) ๋น์ฆ๋์ค์ ํ์ฌ์ ์ฌ๋๋ค์ด ์๋ก ๊ฐ๊น์ด ์์นํ๋๋ก ํ๋ ๋ชจ๋ ์ด์ ์ ๋๋ค.
ํํ์ด ์ง์ญ ์์ค(์: ๋๊ท๋ชจ ๋ ธ๋๋ ฅ ํ, ๋ฎ์ ์ด์ก ๋น์ฉ, ์ง์ ๊ณต์ ๊ธฐํ)์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ง์ ์ ํ ํ์ฌ ์ธ๋ถ์ ์์ง๋ง ์ง๋ฆฌ์ ์์ญ ๋ด๋ถ์ ์๋ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๋ก ์๊ฐํ ์ ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ๋ค์ ๊ตญ๋ด ์์ฅ ํจ๊ณผ, ์์ง ๋ฐ ๋ชจ๋ ๊ด๋ จ ๊ธ์ ์ ํจ๊ณผ๊ฐ ์ํธ ์์ฉํ์ฌ ํด๋น ํน์ ์ง์ญ ๋๋ ๊ตญ๊ฐ ๋ด์์ ์ถ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ์ ์ฃผ๋ํ๋ ๊ธ์ ์ ํผ๋๋ฐฑ ๋ฃจํ๋ฅผ ์์ฑํฉ๋๋ค.
๊ธ์ต ๋ฐ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ํ
2008-2009๋ ๊ธ์ต ์๊ธฐ์ ๋๊ณตํฉ ์ดํ, Krugman์ด ๊ตญ์ ํตํ ์๊ธฐ, ํ์จ ๋ถ์์ ๋ฐ ๊ธ์ต ์ถฉ๊ฒฉ์ ์ ํ์ ๋ํ ๊ทธ์ ๊ฒฝ๋ ฅ ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ ์ํํ ์ฐ๊ตฌ๋ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, MIT์ ๋ํ์์์ผ๋ก์ Krugman์ ์ธํ ์์ฅ ์ ๋ํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ถ ํ๊ณ 1์ธ๋ ํตํ ์๊ธฐ ๋ชจ๋ธ์ ๋ํ ์ฃผ์ ๊ณตํ ์ค ํ๋๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ํตํ ์๊ธฐ์ ๋ํด ์์ฃผ ์ธ์ฉ๋๋ ๋ ผ๋ฌธ์ ๋ฐํํ์ต๋๋ค.
2008๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ธ์ต ์๊ธฐ์ ๋์ํ์ฌ Krugman์ International Finance Multiplier๋ผ๋ ๋น๊ณต์ ๋ณด๊ณ ์๋ฅผ ์์ฑํ์ต๋๋ค. ์ด ๋ณด๊ณ ์์์ ๊ทธ๋ ์๊ธฐ์ ์์์น ๋ชปํ ์๋์ ๊ธ์ํ ์ ์ผ์ ์์ธ์ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง๊ฐ ๋์ ๊ธ์ต ๊ธฐ๊ด(HLI) ๋๋ฌธ์ด๋ผ๊ณ ๋งํ์ต๋๋ค. ๊ตญ๊ฒฝ์ ์ด์ํ ํฌ์์ ์ฐธ์ฌํ์ฌ ํ ์์ฅ์์ ํฐ ์์ค์ ๋ณด๊ณ ์๋ณธ์ด ๋ถ์กฑํด์ ธ์ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์์ฐ์ ๋งค๊ฐํด์ผ ํ์ต๋๋ค. ์ด๋ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ฎ์ถ๊ณ ์ฐ์ ํจ๊ณผ๋ก ๋ค๋ฅธ HLI์ ์๋ ฅ์ ๊ฐํ์ต๋๋ค. Krugman์ด ์์ ์ ๋ธ๋ก๊ทธ์ ์ด ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ๋ฐํํ์๋ง์ ๊ฒฝ์ ๋ธ๋ก๊ทธ์์ ๋ ผ์๋์๊ณ ๊ฑฐ์ ์ฆ์ ํ์ ๋ ผ๋ฌธ์์ ์ธ์ฉ๋์์ต๋๋ค.
๊ธ์ต ์๊ธฐ๋ฅผ ์ค๋ฌผ ๊ฒฝ์ ๋ก ํผ๋จ๋ฆฌ๋ ์ ๋์ฑ ํจ์ ์ ์ํ์ ์๋ก ์ค๋ช ํ๋ ๋ฐ ์์ฃผ ์ธ์ฉ๋์์ต๋๋ค .
์ธํ๋ ์ด์ ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ํ์ฅ ์ ํตํ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ด์์ ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ณต๊ฒฉ์ ์ธ ์ฌ์ ์ ์ฑ ์ ์ฃผ์ ์นํธ์์ ๋๋ค . 2016๋ ์ ๊ทธ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋งํ์ต๋๋ค. โ์ต๊ทผ ๊ฒฝํ์ ๋ํ ๋ชจ๋ ๊ฒ์ ์ธ๊ณ๊ฐ ์์๋ฅผ ๋๋ฆฌ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ ํ์ฅ์ด ์ ์คํ ํ์ํ๊ณ ์ค์ ์ํ์ ๋ํ ์ฐ๋ฆฌ์ ์ ์ผํ ์์กด์ด ํจ๊ณผ๊ฐ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ฌํฉ๋๋ค.โ ์๋ฅผ ๋ค์ด, Krugman์ 2015๋ ์์ ์ ๋ธ๋ก๊ทธ์์ 2010๋ ๋ถํฐ 2013๋ ๊น์ง ์ ๋ถ ์ง์ถ๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ฅ ์ฌ์ด์ ์์ ์๊ด ๊ด๊ณ๊ฐ ์์์ ์ง์ ํ์ต๋๋ค.
##๋ฏธ๋์ด ์ธํ๋ฃจ์ธ์ ๋ฐ ์ ์น ํ๋ก ๊ฐ
๊ทธ์ ๊ฒฝ๋ ฅ ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ Krugman์ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์ ์ ์ค ํ๋๋ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฒญ์ค์๊ฒ ๋ค๊ฐ๊ฐ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋ ๋ช ํํ๊ณ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ ์ธ์ด๋ก ๊ฒฝ์ ํ์ ๋ํด ์ฐ๊ณ ๋งํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ด์์ต๋๋ค. ๊ทธ์ ์ธ์์ ์ธ ํ๋ฌธ์ ํํต์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ทธ๋ "๊ฒฝ์ ํ ๋ฐ์ฌ ํ์๋ฅผ ๊ฐ์ง ์ฌ๋๋ค๋ง ์ดํดํ ์ ์๋ ๋ฐฉ์ ์, ์ฝ์ ์ ์๋ ๋ํ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฌธ ์ฉ์ด"๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ง ์๊ณ ๋ณต์กํ ์์ด๋์ด๋ฅผ ์ ๋ฌํ๋ ๋ฐ ํ์ํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ์ ์์ ๊ทธ๋ โ๋ฐํด ํ๋ฆฌ๋๋จผ์ด๋ ์กด ๋ฉ์ด๋๋ ์ผ์ธ์ฆ๋ฅผ ๋ ์ฌ๋ฆฌ๊ฒ ํ๋โ โ๋ถ์์ ํ์ํจ๊ณผ ์ธ์ด์ ๊ตฌ์ฌ๋ ฅ์ ์กฐํฉโ์ผ๋ก ๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์๋ค.
ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ์ 2000๋ ์ด์ ์ ์ ์น์ ๋ฌธ์ ์ ๋ํด ์์ ์ฃผ์์๋ผ๊ณ ๋งํ์ง๋ง, โ๊ทธ๋ ๋ ์ด๊ฑด ์ ๋ถ์ ๊ณต๊ธ์ธก๋ฉด์ ์ผ๋ง์ ์ผ๋ก ๊ณต๊ฒฉํ๋คโ๋ ์ฌ์ค์ ๊ทผ๊ฑฐํ์ฌ ๋ฏธ๋์ด์์ โ๋นํ๊ฐ ์๋๋คโ์ โ์ด๋ ์ ์ผ๋ก ์๋งนโ์ผ๋ก ๋ฌ์ฌ๋์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ ํด๋ฆฐํด ํ์ ๋ถ์ ์ ๋ต์ ๊ฑฐ๋์๋ค๊ณผ ๊ฐ์ ํํฌ๋ก ๋ถ์ ์๋๋ฅผ ์ด์์ต๋๋ค.โ ๊ทธ๋ฌ๋ 2000๋ ์ดํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ ์น์ ๋ถ์๊ธฐ๊ฐ ์ ์ ๋ ๋นํ์ ์ผ๋ก ๋ณํด๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ Krugman์ ๋ณด์์ ์ธ ์ ์น์ ์ ์ ๋ํ ๋ ธ๊ณจ์ ์ธ ์กฐ๋กฑ์ผ๋ก ๋์ ํ ์ ๋๋ฆฌ์ฆ์ "๊ฒฝ๊ณ๋ฅผ ๋ฐ์ด๋ถ์๋ค"๋ ๋นํ์ ๋ฐ์์ต๋๋ค.
2020๋ ์๋ ๋๋ฃ ๊ฒฝ์ ํ์์ด์ ์ธ๋ก ์ธ์ด ๊ทธ๋ฅผ "์ง๋ 15๋ ๋์์ ํฐ ์ง๋ฌธ"์ ๋ํด "์ฒ๋ฅ์ด ์ณค์ ์ ๋๋ก ์ณ์๋" "๋๋ถ์ ํ์"๋ผ๊ณ ๋ฌ์ฌํ ์ฌ๋์กฐ์ฐจ ๊ทธ๋ฅผ "๋จ์ง ์ ๋ค์ ์ ๋งํํ๋ ๊ฒ"์ด๋ผ๊ณ ๋นํํ๋ฉฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋งํ์ต๋๋ค. ํ์ํ ์ฌ๋ฅ์ ์ง๋ ํด์ค๊ฐ์ธ ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ์ โ์ ์ด๋ ๊ณตํต์ ์ดํด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ์๋ฏผ๋ค์ ๋จ๊ฒฐ์ํค๋ ค๊ณ ๋ ธ๋ ฅํด์ผ ํ๋คโ๊ณ ๋งํ๋ค.
๊ฒฐ๋ก
2008๋ ๋ ธ๋ฒจ์ ์์ํ๋ "์์ ํ ์๋ก์ด ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ(๋ฐ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌ) ์ด๋ก ์ ๋์ "ํ๊ณ "์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ฐฉํฅ ์ ํ์ ์ผ์ผํจ" Krugman์ ์ด๊ธฐ ์์ ์ ์ธ์ฉํ์ต๋๋ค.
Krugman์ ์๋ก์ด ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ์ ๊ณ๊ธฐ๋ ๊ธฐ์กด ๊ฒฝ์ ๋ชจ๋ธ์ด ๋์น ํ๋ ์๋์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ํจํด์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ค์ํ ์์๊ฐ ์๋ค๋ ๊ทธ์ ํต์ฐฐ๋ ฅ์ด์์ต๋๋ค. 1) ์๋น์๋ ๋ธ๋๋ ๋ค์์ฑ์ ์ ํธํ๊ณ 2) ์์ฐ์ ๊ท๋ชจ์ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ์ ํธํฉ๋๋ค.
๊ทธ์ ๊ฒฝ๋ ฅ ์ ๋ฐ์ ๊ฑธ์ณ Krugman์ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฒญ์ค์๊ฒ ๋ค๊ฐ๊ฐ ์ ์๋๋ก ์ค๊ณ๋ ๋ช ํํ๊ณ ์ ๊ทผ ๊ฐ๋ฅํ ์ธ์ด๋ก ๊ฒฝ์ ํ์ ๋ํด ๊ธ์ ์ฐ๊ณ ๋งํ ์ ์๋ ๋ฅ๋ ฅ์ผ๋ก ๋์ ํ๊ฐ๋ฅผ ๋ฐ์์ต๋๋ค.
Krugman์ ๋๊ณตํฉ ์ดํ ์ผ์ธ์ฆ ๊ฒฝ์ ํ์ ๋ถํ์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ์ต๋๋ค.
##ํ์ด๋ผ์ดํธ
1979๋ ์ Krugman์ ์์ ํ ์๋ก์ด ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ์ ๋์ ํ ๊ณต๋ก๋ก 2008๋ ๋ ธ๋ฒจ ๊ฒฝ์ ํ์์ ์์ํ ๋ ผ๋ฌธ์ ์ ์ ํ์ต๋๋ค.
Krugman์ NTT(์ ๋ฌด์ญ๋ก )์ NEG(์ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ)์ ์์๋ ๊ธฐ์กด ์ด๋ก ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ 20์ธ๊ธฐ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ์ ํจํด์ ์ฑ๊ณต์ ์ผ๋ก ์์ธกํ๋ค๋ ์ ์ ๋๋ค.
์ธ๊ณ์์ ๊ฐ์ฅ ์ํฅ๋ ฅ ์๋ ๊ฒฝ์ ํ์ ์ค ํ ๋ช ์ผ๋ก ์ฌ๊ฒจ์ง๋ ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ์ ์ธ๊ธฐ ์๋ ์นผ๋ผ๋์คํธ์ด์ ์ผ๋ฐ ๋์ค์ ๋์์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ ์น ๋ฌธ์ ์ ๊ดํ ๋ฒ ์คํธ์ ๋ฌ์ ์ ์์ด๊ธฐ๋ ํฉ๋๋ค.
Krugman์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ํ์, ๋ ธ๋ฒจ์ ์์์, ํ์, ์๊ฐ, ๋ฏธ๋์ด ์นผ๋ผ๋์คํธ์ด๋ฉฐ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ์ด๋ก ๊ณผ ๊ฒฝ์ ์ง๋ฆฌํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๋ก ์ ๋ช ํฉ๋๋ค.
##์์ฃผํ๋ ์ง๋ฌธ
Krugman์ ์ ์น๋ ๋ฌด์์ ๋๊น?
Krugman์ ์์ ์ ์ ์น์ ๋ํด ๋ฌผ์์ ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋งํ์ต๋๋ค. ์ ๋ฝ์ ์ฌํ๋ฏผ์ฃผ์ฃผ์์๋ผ๊ณ ํ๋ ๊ฒ๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด์ง ์์ต๋๋ค. ๋น์ ์ ์ ์ ํ ๊ท๋ชจ์ ๋ณต์ง๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ๋ฏฟ์ผ๋ฉฐ, ์ฐ๋ฆฌ๋ ์ฐ๋ฆฌ์ ํ์ ๋ฅผ ์งํจ๋ค๊ณ ๋ฏฟ์ต๋๋ค.โ
Krugman์ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ณ์ด์ฌ๋ ๋ฌด์์ ๋๊น?
Krugman์ Princeton์์ ์ฌ์ง ์ด๊ธฐ์ G30(Group of Thirty)์ ํฉ๋ฅํ์ต๋๋ค. ์ด ๋จ์ฒด๋ ๊ธฐ์ , ์ฌ์ ๋ฐ ํ๊ณ ์ง๋์๋ค๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋ ๋ฆฝ์ ์ธ ๊ตญ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ก 1๋ ์ ๋ ๋ฒ ๋ง๋ ๊ธ๋ก๋ฒ ๊ฒฝ์ ๋ฐ ์ฌ์ ๋ฌธ์ ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ๋ํด ๋ ผ์ํฉ๋๋ค. ๊ณต๊ณต ๋ฐ ๋ฏผ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ. G30 ์ธ์๋ Krugman์ ๊ณ๋ ๊ฒฝ์ ํ ํํ์ ํ ๋ก์ฐ์ด์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ์ฐ๊ตฌ๊ตญ์ ์ฐ๊ตฌ์์ ๋๋ค. ์ธ๊ณ์์ ๊ฐ์ฅ ์กด๊ฒฝ๋ฐ๋ ๊ฒฝ์ ํ์ ์ค ํ ๋ช ์ผ๋ก์ ๊ทธ๋ ์ปจ์คํดํธ๋ก ์ผํ์ต๋๋ค. ๋ด์ ์ฐ๋ฐฉ ์ค๋น ์ํ, ์ธ๊ณ ์ํ, ๊ตญ์ ํตํ ๊ธฐ๊ธ, ์ ์๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ํฌ๋ฅดํฌ๊ฐ๊ณผ ํ๋ฆฌํ์ ํฌํจํ ์ฌ๋ฌ ๊ตญ๊ฐ์.
ํฌ๋ฃจ๊ทธ๋จผ์๊ฒ ์๊ฐ์ ์ค ์ฑ ์?
๊ทธ์๊ฒ ๊ฐ์ฅ ์๊ฐ์ ์ค 5๊ถ์ ์ฑ ์ ๋ฌป๋ ์ง๋ฌธ์ Krugman์ ๊ณต์๊ณผํ ์์ค Foundation Trilogy(Isaac Asimov)์ ์ฒ ํ์ ๋ ผ๋ฌธ An Inquiry Concerning Human Understanding(David Hume)์ ์ธ์ฉํ์ต๋๋ค. ๊ฒฝ์ ํ ๋ถ์ผ์ ์ธ ๊ฐ์ง ๊ณ ์ : ๊ณ ์ฉ, ์ด์ ๋ฐ ํํ์ ์ผ๋ฐ ์ด๋ก ( John Maynard Keynes ์์ฑ ), Essays in Persuasion(John Maynard Keynes ์์ฑ), **Essays in Economics ** (์ ์์ค ํ ๋น ์์ฑ).