Gjaldeyrishækkun

Hvað er gjaldeyrishækkun?

Gjaldeyrishækkun er hækkun á virði eins gjaldmiðils miðað við annan gjaldmiðil. Gjaldmiðlar hækka hver á móti öðrum af ýmsum ástæðum, þar á meðal stefnu stjórnvalda, vextir, vöruskiptajöfnuður og hagsveiflur.

Grunnatriði gjaldeyrishækkunar

Í fljótandi gengisgengi breytist verðmæti gjaldmiðils stöðugt miðað við framboð og eftirspurn á gjaldeyrismarkaði. Sveiflan í verðmætum gerir kaupmönnum og fyrirtækjum kleift að auka eða minnka eign sína og hagnast á þeim.

Gengisstyrking er hins vegar önnur en verðmætaaukningu verðbréfa. Gengið er með gjaldmiðlum í pörum. Þannig hækkar gjaldmiðill þegar verðgildi annars hækkar í samanburði við hinn. Þetta er ólíkt hlutabréfum þar sem verðhækkunin byggist á mati markaðarins á innra virði þess. Venjulega verslar gjaldeyriskaupmaður gjaldmiðlapar í von um hækkun gjaldmiðils á grunngjaldmiðlinum á móti gjaldmiðlinum.

Þakklæti er beintengt við eftirspurn. Ef verðmæti hækkar (eða hækkar) eykst eftirspurn eftir gjaldmiðlinum líka. Aftur á móti, ef gjaldmiðill lækkar,. tapar hann verðgildi gagnvart gjaldmiðlinum sem hann er verslaður á.

Skilningur á hækkun gjaldmiðils

Hefðbundin gjaldmiðlatilboð sýnir tvo gjaldmiðla sem gengi. Til dæmis, USD/JPY = 104,08. Fyrsti gjaldmiðillinn af tveimur (USD) er grunngjaldmiðillinn og táknar eina einingu, eða númerið 1 ef um er að ræða brot eins og 1/104,08. Annað er skráð gjaldmiðillinn og er táknað með genginu sem upphæð þess gjaldmiðils sem þarf til að jafngilda einni einingu af grunngjaldmiðlinum. Hvernig þessi tilvitnun hljóðar er: Einn Bandaríkjadalur kaupir 104,08 einingar af japönsku jeni.

Í þeim tilgangi að hækka gjaldmiðil samsvarar genginu beint grunngjaldmiðlinum. Ef gengið hækkar í 110, þá kaupir einn Bandaríkjadalur nú 110 einingar af japönsku jeni og hækkar þannig. Sem þumalputtaregla samsvarar hækkun eða lækkun gengis alltaf styrkingu/lækkun grunngjaldmiðilsins og hið gagnstæða samsvarar skráðum gjaldmiðli.

Hækkun gjaldmiðla á móti hlutabréfum

Hlutabréf er verðbréf sem táknar eignarhald í fyrirtæki þar sem yfirmenn þess hafa trúnaðarskyldu til að sinna aðgerðum sem leiða til jákvæðra tekna fyrir hluthafann. Þannig ætti fjárfesting í hlutabréfum alltaf að hækka í verði.

Aftur á móti táknar gjaldmiðill hagkerfi lands og gjaldmiðill er gefið upp með því að para tvö lönd saman og reikna gengi annars gjaldmiðils miðað við hinn. Þar af leiðandi hafa undirliggjandi efnahagsþættir fulltrúalandanna áhrif á það hlutfall.

Hagkerfi sem upplifir vöxt leiðir til þess að gjaldmiðill hækkar og gengið aðlagar sig í samræmi við það. Landið þar sem hagkerfið er að veikjast gæti orðið fyrir gengisfalli sem hefur einnig áhrif á gengi krónunnar.

Áhrif gjaldeyrishækkunar

Þegar gjaldmiðill þjóðar hækkar getur það haft margvísleg áhrif á hagkerfið. Hér eru bara nokkur:

• Útflutningskostnaður hækkar: Ef Bandaríkjadalur hækkar mun útlendingum finnast bandarískar vörur dýrari vegna þess að þeir þurfa að eyða meira fyrir þær vörur í USD. Það þýðir að með hærra verði mun fjöldi bandarískra vara sem fluttar eru út líklega lækka. Þetta leiðir að lokum til lækkunar á vergri landsframleiðslu (VLF), sem er svo sannarlega ekki ávinningur.

• Ódýrari innflutningur: Ef amerískar vörur verða dýrari á erlendum markaði, mun erlend vara eða innflutningur verða ódýrari í Bandaríkjunum Lengdin sem $1 mun teygja sig í mun ná lengra, sem þýðir að þú getur keypt fleiri vörur innfluttar frá erlendis. Það þýðir ávinning af lægra verði, sem leiðir til minni heildarverðbólgu.

Gengisvextir eru þannig háðir ebbi og flæði, eða styrkingu og gengislækkun, sem samsvara hag- og viðskiptasveiflum undirliggjandi hagkerfa og eru knúin áfram af markaðsöflum.

Raunverulegt dæmi um hækkun gjaldmiðils

Uppstigning Kína á heimsvísu sem efnahagslegt stórveldi hefur samsvarað verðsveiflum á gengi júansins, gjaldmiðils þess. Frá árinu 1981 hækkaði gjaldmiðillinn jafnt og þétt gagnvart dollar til ársins 1996, þegar hann náði hásléttu á verðmæti 1 dollara sem jafngildir 8,28 júan til ársins 2005.

Dollarinn hélst tiltölulega sterkur á þessu tímabili. Það þýddi ódýrari framleiðslukostnað og vinnuafl fyrir bandarísk fyrirtæki, sem fluttu til landsins í hópi. Það þýddi einnig að bandarískar vörur voru samkeppnishæfar á alþjóðavettvangi sem og Bandaríkin vegna ódýrs vinnuafls og framleiðslukostnaðar. Árið 2005 snerist júan Kína hins vegar við og hækkaði um 33% í verði gagnvart dollar þar til í fyrra.

Hápunktar

• Verðmæti gjaldmiðils er ekki mælt í algildum tölum. Það er alltaf mælt miðað við þann gjaldmiðil sem verið er að mæla á móti honum.

• Lönd nota gengishækkun sem stefnumótandi tæki til að auka efnahagshorfur sínar.

• Gjaldeyrishækkun vísar til hækkunar á virði eins gjaldmiðils miðað við annan á gjaldeyrismörkuðum.