Model skandynawski
Jaki jest model nordycki?
Model skandynawski jest kombinacją systemów opieki społecznej i ekonomicznej przyjętych przez kraje skandynawskie. Łączy cechy kapitalizmu, takie jak gospodarka rynkowa i efektywność ekonomiczna,. z korzyściami społecznymi, takimi jak emerytury państwowe i dystrybucja dochodów. Model skandynawski, zwany też modelem skandynawskim, kojarzony jest najczęściej z krajami skandynawskimi: Szwecją, Norwegią, Finlandią, Danią i Islandią.
Zrozumienie modelu skandynawskiego
Model skandynawski obejmuje zarówno państwo opiekuńcze, jak i globalizację – dwa podejścia do rządu, które czasami mogą być postrzegane jako przeciwieństwa. Podstawowe aspekty modelu skandynawskiego obejmują publiczne świadczenie usług społecznych finansowanych z podatków; inwestycje w edukację, opiekę nad dziećmi i inne usługi związane z kapitałem ludzkim; oraz silną ochronę siły roboczej poprzez związki zawodowe i siatkę bezpieczeństwa socjalnego. Nie ma płacy minimalnej, ponieważ związki zapewniają utrzymanie płac na wysokim poziomie.
Model skandynawski kładzie nacisk na podział ryzyka w całym społeczeństwie oraz wykorzystanie sieci bezpieczeństwa socjalnego, aby pomóc pracownikom i rodzinom przystosować się do zmian w całej gospodarce wywołanych zwiększoną globalną konkurencją o towary i usługi. Te skandynawskie gospodarki skorzystały z jednorodności kulturowej, swobód politycznych i niskiego poziomu korupcji.
Wiele z modelu opiera się na rozwoju kultur nordyckich na przestrzeni wieków. Obywatele mają wysoki stopień zaufania do swojego rządu i mają historię wspólnej pracy na rzecz osiągania kompromisów i stawiania czoła wyzwaniom społecznym poprzez procesy demokratyczne. Obywatele uważają, że zarówno instytucje publiczne, jak i firmy prywatne mają na uwadze swoje najlepsze interesy poprzez ogólną umowę społeczną, z naciskiem na uczciwość.
Utrzymanie wzrostu gospodarczego przy jednoczesnym świadczeniu usług opieki społecznej wymaga, aby kraje skandynawskie położyły nacisk na udział siły roboczej. Rządy skandynawskie muszą tworzyć zachęty dla swoich obywateli do kontynuowania pracy pomimo hojnych świadczeń socjalnych. Finanse rządów skandynawskich są ogólnie uważane za silne, ze stabilnym wzrostem gospodarczym. Nie zawsze tak było, ponieważ kilka krajów skandynawskich zmagało się w latach 90. z niską produktywnością i wysokim bezrobociem.
Model skandynawski jest opłacany przez jedne z najwyższych na świecie stawek podatkowych.
Model skandynawski kontra system amerykański
Model skandynawski jest opłacany przez jedne z najwyższych stawek podatkowych na świecie. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w 2019 r . dochody podatkowe jako procent produktu krajowego brutto (PKB) wyniosły około 46,3% w Danii, 39,9% w Norwegii i 42,9% w Szwecji . w porównaniu do 24,5% PKB podniesionego przez Stany Zjednoczone poprzez opodatkowanie w 2019 roku.
Według TradingEconomics.com w 2018 r. najwyższa stawka podatku dochodowego od osób fizycznych w Szwecji wynosiła 57,3%, w Danii 55,8%, a w Norwegii 46,6% . Stawki podatkowe w tych krajach są stosunkowo wysokie w przypadku prawie wszystkich dochodów, nie tylko osób zamożnych.
Dla porównania, górna granica podatkowa w USA w 2018 r. wynosiła 37% i była pobierana tylko od osób, które zarobiły 500 000 USD lub więcej (600 000 USD dla par małżeńskich składających wspólnie wniosek). Mógłby tu zadziałać model nordycki, zwany też demokratycznym socjalizmem.
##Przegląd najważniejszych wydarzeń
Model nordycki łączy elementy kapitalizmu i socjalizmu.
Podział ryzyka w całym społeczeństwie jest podstawowym elementem modelu skandynawskiego.
Ważnymi cechami modelu skandynawskiego są publiczne świadczenie usług socjalnych, inwestycje w usługi związane z kapitałem ludzkim oraz silna siatka bezpieczeństwa socjalnego.
