Ekonomia klasyczna
Czym jest ekonomia klasyczna?
Ekonomia klasyczna to szerokie pojęcie, które odnosi się do dominującej szkoły myślenia w ekonomii w XVIII i XIX wieku. Większość uważa szkockiego ekonomistę Adama Smitha za protoplastę klasycznej teorii ekonomicznej. Jednak wcześniejszy wkład wnieśli hiszpańscy scholastycy i francuscy fizjokraci. Inni wybitni współtwórcy ekonomii klasycznej to David Ricardo, Thomas Malthus,. Anne Robert Jacques Turgot, John Stuart Mill, Jean-Baptiste Say i Eugen Böhm von Bawerk.
Zrozumienie ekonomii klasycznej
Samoregulujące się demokracje i rozwój rynku kapitalistycznego stanowią podstawę ekonomii klasycznej. Przed powstaniem ekonomii klasycznej większość gospodarek narodowych kierowała się odgórnym, nakazowo-kontrolującym, monarchicznym systemem polityki rządu. Wielu z najbardziej znanych myślicieli klasycznych, w tym Smith i Turgot, rozwinęło swoje teorie jako alternatywę dla protekcjonistycznej i inflacyjnej polityki antylistycznej Europy. Ekonomia klasyczna związała się ściśle z wolnością gospodarczą, a później polityczną.
Powstanie ekonomii klasycznej
Klasyczna teoria ekonomii powstała wkrótce po narodzinach zachodniego kapitalizmu i rewolucji przemysłowej. Ekonomiści klasyczni dostarczyli najlepszych wczesnych prób wyjaśnienia wewnętrznego działania kapitalizmu. Najwcześniejsi ekonomiści klasyczni opracowali teorie wartości, ceny, podaży, popytu i dystrybucji. Prawie wszyscy odrzucali ingerencję rządu w giełdy, preferując luźniejszą strategię rynkową znaną jako laissez-faire lub „niech tak będzie”.
Myśliciele klasyczni nie byli całkowicie zjednoczeni w swoich przekonaniach lub rozumieniu rynków, chociaż w większości literatury klasycznej istniały godne uwagi wspólne wątki. Większość opowiadała się za wolnym handlem i konkurencją między robotnikami i przedsiębiorstwami. Klasyczni ekonomiści chcieli odejść od klasowych struktur społecznych na rzecz merytokracji.
Upadek ekonomii klasycznej
Klasyczna ekonomia Adama Smitha drastycznie ewoluowała i zmieniła się w latach 80. i 90. XIX wieku, ale jej rdzeń pozostał nienaruszony. W tym czasie pojawiły się pisma niemieckiego filozofa Karola Marksa,. które kwestionowały polityczne nakazy szkoły klasycznej. Jednak ekonomia marksistowska wniosła bardzo niewiele trwałych wkładów do teorii ekonomii.
Bardziej gruntowne wyzwanie dla teorii klasycznej pojawiło się w latach 30. i 40. w pismach brytyjskiego matematyka Johna Maynarda Keynesa. Keynes był uczniem Alfreda Marshalla i wielbicielem Thomasa Malthusa. Keynes uważał, że gospodarki wolnorynkowe skłaniają się ku zaniżaniu konsumpcji i zaniżaniu wydatków. Nazwał to zasadniczym problemem ekonomicznym i wykorzystał go do krytyki wysokich stóp procentowych i indywidualnych preferencji oszczędzania. Keynes obalił również Prawo Rynków Saya.
Ekonomia keynesowska opowiadała się za bardziej kontrolną rolą rządów centralnych w sprawach gospodarczych, co sprawiło, że Keynes stał się popularny wśród polityków brytyjskich i amerykańskich. Po Wielkim Kryzysie i II wojnie światowej keynesizm zastąpił ekonomię klasyczną i neoklasyczną jako dominujący paradygmat intelektualny wśród rządów światowych.
Przykład ze świata rzeczywistego
Wydane przez Adama Smitha Bogactwo narodów z 1776 r. przedstawia niektóre z najważniejszych osiągnięć ekonomii klasycznej. Jego odkrycia koncentrowały się wokół wolnego handlu i koncepcji zwanej „ niewidzialną ręką ”, która służyła jako teoria dla początkowych etapów krajowej i międzynarodowej podaży i popytu.
Ta teoria, dualna i konkurująca siła strony popytu i strony sprzedaży, przesuwa rynek w kierunku równowagi cenowej i produkcyjnej. Badania Smitha pomogły promować handel krajowy i doprowadziły do bardziej wydajnej i racjonalnej wyceny na rynkach produktów w oparciu o podaż i popyt.
Przegląd najważniejszych wydarzeń
Wydanie Bogactwa narodów Adama Smitha z 1776 roku przedstawia niektóre z najważniejszych osiągnięć ekonomii klasycznej.
Teorie wyjaśniające wartość, cenę, podaż, popyt i dystrybucję były przedmiotem zainteresowania ekonomii klasycznej.
Klasyczna teoria ekonomii powstała wkrótce po narodzinach zachodniego kapitalizmu. Odnosi się do dominującej szkoły myślenia ekonomicznego w XVIII i XIX wieku.
Klasyczna teoria ekonomii pomogła krajom przejść od rządów monarchicznych do demokracji kapitalistycznych z samoregulacją.
Ekonomia klasyczna została ostatecznie zastąpiona bardziej zaktualizowanymi koncepcjami, takimi jak ekonomia keynesowska, które wymagały większej interwencji rządu.
