dolaryzacja
Co to jest dolaryzacja?
Dolaryzacja to termin określający, kiedy dolar amerykański jest używany w uzupełnieniu lub zamiast waluty krajowej innego kraju. Jest to przykład substytucji waluty. Dolaryzacja zwykle ma miejsce, gdy własna waluta danego kraju traci swoją użyteczność jako środek wymiany z powodu hiperinflacji lub niestabilności.
Zrozumienie dolaryzacji
Dolaryzacja zwykle występuje w krajach rozwijających się o słabej władzy centralnej monetarnej lub niestabilnym otoczeniu gospodarczym. Może występować jako oficjalna polityka monetarna lub jako de facto proces rynkowy. Czy to na mocy oficjalnego dekretu, czy też poprzez przyjęcie przez uczestników rynku, dolar amerykański staje się powszechnie akceptowanym środkiem wymiany do użytku w codziennych transakcjach w gospodarce danego kraju. Czasami dolar przyjmuje oficjalny status jako prawny środek płatniczy w kraju.
Głównym powodem dolaryzacji jest uzyskanie korzyści z większej stabilności wartości waluty w stosunku do waluty krajowej. Na przykład obywatele kraju, którego gospodarka przechodzi szalejącą inflację, mogą zdecydować się na wykorzystanie dolara amerykańskiego do przeprowadzania codziennych transakcji, ponieważ inflacja spowoduje, że ich waluta krajowa zmniejszy siłę nabywczą.
Innym aspektem dolaryzacji jest to, że kraj rezygnuje z części swojej zdolności do wpływania na własną gospodarkę poprzez politykę monetarną, dostosowując swoją podaż pieniądza. Dolaryzujący kraj faktycznie zleca swoją politykę monetarną Rezerwie Federalnej USA. Może to być negatywny czynnik, o ile polityka pieniężna okresu USA jest nastawiona na interes amerykańskiej gospodarki, a nie interesy zdolaryzowanych krajów.
Jednak może to być korzystne, jeśli pomaga wykorzystać ekonomię skali w polityce pieniężnej, która pozwala dolaryzowanemu krajowi na oszczędzanie zasobów, które musiałyby zostać przeznaczone na dostarczanie i zarządzanie własną podażą pieniądza. Może się również zdarzyć, że władze krajowe okazały się niekompetentne w prowadzeniu własnej polityki pieniężnej. Rezygnacja z niezależnej polityki monetarnej może zbliżyć dolaryzujący kraj do optymalnego obszaru walutowego z dolarem. Szczególnie skorzystają na tym małe kraje, które prowadzą stosunkowo dużą wymianę handlową ze Stanami Zjednoczonymi i mają z nimi silne powiązania gospodarcze.
Przykład dolaryzacji
Zimbabwe przeprowadziło test dolaryzacji, aby sprawdzić, czy przyjęcie waluty obcej może powstrzymać wysoką inflację i ustabilizować gospodarkę. Inflacja w dolarach Zimbabwe osiągnęła szacunkową roczną stopę 250 milionów procent w lipcu 2008 roku. Waluta Zimbabwe stała się tak bezwartościowa, że była powszechnie używana jako izolacja i wypychanie mebli, a wielu mieszkańców Zimbabwe zaczęło albo przyjmować waluty obce w transakcjach biznesowych, albo uciekać się do do prostej wymiany. Pełniący obowiązki ministra finansów ogłosił, że dolar amerykański zostanie zaakceptowany jako prawny środek płatniczy dla wybranej liczby merchandiserów i detalistów. Po eksperymencie minister finansów ogłosił, że kraj przyjmie dolara amerykańskiego, legalizując jego powszechne użycie w 2009 r., a następnie zawieszając stosowanie dolara Zimbabwe w 2015 r.
Dolaryzacja w Zimbabwe natychmiast działała na rzecz obniżenia inflacji. Zmniejszyło to niestabilność całej gospodarki kraju, umożliwiając zwiększenie siły nabywczej obywateli i osiągnięcie zwiększonego wzrostu gospodarczego. Dodatkowo, długoterminowe planowanie gospodarcze stało się łatwiejsze dla kraju, ponieważ stabilny dolar przyciągnął inwestycje zagraniczne.
Jednak dolaryzacja nie była całkowicie płynna dla kraju i były wady. Cała polityka monetarna zostałaby stworzona i wdrożona przez Stany Zjednoczone, jakieś tysiące mil od Zimbabwe. Decyzje podejmowane przez Rezerwę Federalną nie uwzględniają najlepiej pojętego interesu Zimbabwe przy tworzeniu i uchwalaniu polityki, a kraj musiał mieć nadzieję, że jakiekolwiek decyzje, takie jak operacje otwartego rynku, będą korzystne. Co więcej, Zimbabwe znalazło się w niekorzystnej sytuacji, handlując z lokalnymi partnerami, takimi jak Zambia czy Republika Południowej Afryki. Zimbabwe nie mogłoby obniżać swoich towarów i usług na rynku światowym poprzez dewaluację swojej waluty, co przyciągnęłoby więcej inwestycji zagranicznych z tych krajów.
W 2019 roku Zimbabwe zmieniło kurs, ponownie wprowadzając w lutym nowego dolara Zimbabwe, znanego jako dolar rozliczeniowy brutto w czasie rzeczywistym i zakazując w czerwcu używania dolara amerykańskiego i innych walut obcych. Inflacja w nowych dolarach Zimbabwe jest wysoka i nadal używa się go jako waluty czarnorynkowej.
##Przegląd najważniejszych wydarzeń
Dolaryzacja zwykle ma miejsce, gdy lokalna waluta staje się niestabilna i zaczyna tracić swoją użyteczność jako środek wymiany dla transakcji rynkowych.
Dolaryzacja może mieć zarówno korzyści, jak i koszty. Zwykle skutkuje to zwiększoną stabilnością monetarną i gospodarczą, ale nieuchronnie wiąże się z utratą autonomii gospodarczej w polityce pieniężnej.
Dolaryzacja ma miejsce, gdy kraj zaczyna uznawać dolara amerykańskiego jako środek wymiany lub prawny środek płatniczy obok lub zamiast swojej waluty krajowej.
