Racjonowanie

Co to jest racjonowanie?

Racjonowanie to praktyka kontrolowania dystrybucji towaru lub usługi w celu radzenia sobie z niedoborem. Racjonowanie to mandat rządu na szczeblu lokalnym lub federalnym. Może być podjęta w odpowiedzi na niekorzystne warunki pogodowe, ograniczenia handlowe lub importowe/eksportowe lub, w bardziej ekstremalnych przypadkach, w czasie recesji lub wojny.

Jak działa racjonowanie

Reglamentacja obejmuje kontrolowaną dystrybucję rzadkiego dobra lub usługi. Na przykład, danej osobie można przydzielić określoną ilość jedzenia tygodniowo, a gospodarstwom domowym wolno podlewać trawniki tylko w określone dni.

Zgodnie z prawem podaży i popytu,. gdy dostępna podaż dobra lub usługi spada poniżej wymaganej ilości, cena równowagi wzrasta, często do nieosiągalnych poziomów. Racjonowanie może sztucznie obniżyć cenę poprzez nałożenie ograniczeń na popyt.

Alternatywnie można nałożyć pułapy cenowe ; ryzykują potrzebę racjonowania w celu utrzymania określonego poziomu podaży. W każdym razie racjonowanie generalnie prowadzi do niedoborów.

Przykład racjonowania

Arabskie embargo naftowe z 1973 r. spowodowało gwałtowny spadek dostaw benzyny w USA, podnosząc ceny. Rząd federalny odpowiedział racjonowaniem krajowych dostaw ropy naftowej do stanów, które z kolei wdrożyły systemy racjonowania swoich ograniczonych zapasów.

W niektórych stanach samochody z numerami rejestracyjnymi kończącymi się numerami nieparzystymi wolno było tankować tylko w dniach o numerach nieparzystych, podczas gdy samochody z tablicami rejestracyjnymi o numerach parzystych mogły zapełniać się tylko w dni parzyste. Te reakcje zapobiegły dalszemu wzrostowi cen gazu, ale doprowadziły do długich kolejek.

Stojąc przed wyborem, czy pozwolić na nieubłagany wzrost cen artykułów pierwszej potrzeby, czy narzucić racje żywnościowe, rządy zazwyczaj wybierają to drugie; decydenci w takich okolicznościach muszą wybierać spośród polityk, które są trudne i ryzykują pewne negatywne skutki.

Uwagi specjalne

Klasyczna teoria ekonomii sugeruje, że kiedy popyt przewyższa podaż, ceny rosną, a wysokie ceny z kolei ograniczają popyt i zachęcają nowych graczy na rynek, zwiększając podaż i sprowadzając ceny z powrotem do rozsądnych poziomów. Gdyby rzeczywistość była tak prosta, racjonowanie byłoby zarówno kontrproduktywne – ponieważ tworzy niedobory – jak i niepotrzebne, ponieważ rynek będzie działał na rzecz ponownej stabilizacji.

Problem polega na tym, że na niektóre towary i usługi – żywność, paliwo i opiekę medyczną – popyt jest nieelastyczny ; to znaczy nie spada proporcjonalnie do wzrostu ceny. Co więcej, wejście nowych dostawców w celu przywrócenia równowagi rynków może nie być możliwe, jeśli niedobór jest wynikiem nieurodzaju, wojny, klęski żywiołowej, oblężenia lub embarga. Chociaż nie jest to idealne, racjonowanie jest często podejmowane przez rządy, które w przeciwnym razie musiałyby stanąć w obliczu jeszcze większego kryzysu gospodarczego.

Racjonowanie do walki z niedoborami

Wiele gospodarek kapitalistycznych tymczasowo uciekło się do racjonowania, aby poradzić sobie z niedoborami w czasie wojny lub katastrofami: Stany Zjednoczone i Wielka Brytania wydały książeczki racjonowania podczas II wojny światowej, na przykład ograniczając ilość opon, benzyny, cukru, mięsa, masła i inne towary, które można kupić.

Natomiast w krajach komunistycznych racjonowanie było w wielu przypadkach stałą lub półtrwałą cechą codziennego życia. Na Kubie w 2019 r. księga racjonowania uprawniała do niewielkiej ilości ryżu, fasoli, jajek, cukru, kawy i oleju kuchennego za równowartość kilku centów w Stanach Zjednoczonych.

Ponieważ to nie wystarczy, aby przetrwać, Kubańczycy muszą kupować dodatkowe zapasy na otwartym rynku, gdzie cena ryżu jest około 20 razy wyższa. Dodatkowo istnieją limity ilości przedmiotów wyższej jakości, które Kubańczycy mogą kupić na wolnym rynku, takich jak kurczak.

Kuba wprowadziła racjonowanie jako sposób na złagodzenie skutków kryzysu gospodarczego; obywatele mają prawo do niewielkich ilości podstawowej żywności prawie za darmo, podczas gdy wszystko inne jest drogie, a zapasy są ograniczone.

Ryzyko racjonowania

Racjonowanie daje rządom sposób na ograniczanie popytu, regulowanie podaży i ograniczanie cen, ale nie neutralizuje całkowicie praw podaży i popytu. Brak rynków często pojawia się, gdy obowiązuje racjonowanie. Pozwalają one ludziom na wymianę racjonowanych towarów, których mogą nie chcieć, na te, które robią.

Czarny rynek pozwala również ludziom sprzedawać towary i usługi po cenach bardziej zgodnych z popytem, podważając zamiar racjonowania i kontroli cen, ale czasami łagodząc niedobory.

Przegląd najważniejszych wydarzeń

• Jest często podejmowana przez rządy jako sposób łagodzenia skutków niedoboru i radzenia sobie z wyzwaniami gospodarczymi.

• Reglamentacja to ograniczanie towarów lub usług, na które istnieje duży popyt i których podaż jest niewielka.

• Racjonowanie stwarza ryzyko generowania czarnych rynków i nieetycznych praktyk, gdy ludzie próbują obejść oszczędności narzucone przez racjonowanie.