Ytri

Hvað er utanaðkomandi?

Ytri áhrif er kostnaður eða ávinningur af völdum framleiðanda sem ekki er stofnað til fjárhagslega eða fengið af þeim framleiðanda. Ytri áhrif geta verið bæði jákvæð eða neikvæð og getur stafað af annað hvort framleiðslu eða neyslu á vöru eða þjónustu. Kostnaðurinn og ávinningurinn getur bæði verið einkamál - fyrir einstakling eða stofnun - eða félagslegur, sem þýðir að það getur haft áhrif á samfélagið í heild.

Ytri eiginleikar í eðli sínu eru almennt umhverfismál, svo sem náttúruauðlindir eða lýðheilsa. Til dæmis er neikvæð ytri áhrif fyrirtæki sem veldur mengun sem dregur úr fasteignaverðmæti eða heilsu fólks í nágrenninu. Jákvæð ytri áhrif felur í sér aðgerðir sem draga úr smiti sjúkdóma eða forðast notkun á grasflötum sem renna út í ár og stuðla þannig að umframvexti plantna í vötnum. Ytra eiginleikar eru frábrugðnir gjöfum á parkland eða opnum hugbúnaði.

Skilningur á ytri hliðum

Ytri áhrif eiga sér stað í hagkerfi þegar framleiðsla eða neysla tiltekinnar vöru eða þjónustu hefur áhrif á þriðja aðila sem er ekki beintengdur framleiðslu eða neyslu þeirrar vöru eða þjónustu.

Nær öll ytri áhrif eru talin vera tæknileg ytri áhrif. Tæknileg ytri áhrif hafa áhrif á þriðju neyslu- og framleiðslutækifæri ótengdra aðila, en í neysluverði eru ytri áhrifin ekki meðtalin. Þessi útilokun skapar bil á milli hagnaðar eða taps einkaaðila og samanlagðs hagnaðar eða taps samfélagsins í heild.

Aðgerð einstaklings eða stofnunar leiðir oft til jákvæðs einkahagnaðar en dregur úr heildarhagkerfinu. Margir hagfræðingar telja tæknileg ytri áhrif vera markaðsgalla og það er ástæðan fyrir því að fólk mælir fyrir ríkisafskiptum til að hefta neikvæð ytri áhrif með skattlagningu og reglugerðum.

Ytri áhrif voru einu sinni á ábyrgð sveitarfélaga og þeirra sem urðu fyrir áhrifum af þeim. Þannig að sveitarfélög báru til dæmis ábyrgð á að greiða fyrir áhrif mengunar frá verksmiðju á svæðinu á meðan íbúarnir voru ábyrgir fyrir heilbrigðiskostnaði vegna mengunarinnar. Eftir seint á tíunda áratugnum settu stjórnvöld lög sem lögðu kostnað vegna ytri áhrifa á framleiðandann. Þessi löggjöf jók kostnað sem mörg fyrirtæki veltu yfir á neytendur og gerði vörur þeirra og þjónustu dýrari.

Jákvæð og neikvæð ytri hliðar

Flest ytri áhrif eru neikvæð. Mengun er vel þekkt neikvæð ytri áhrif. Fyrirtæki getur ákveðið að draga úr kostnaði og auka hagnað með því að innleiða nýja starfsemi sem er skaðlegri fyrir umhverfið. Fyrirtækið gerir sér grein fyrir kostnaði í formi vaxandi starfsemi en skilar einnig ávöxtun sem er hærri en kostnaðurinn.

Hins vegar eykur ytri áhrifin einnig samanlagðan kostnað fyrir hagkerfið og samfélagið sem gerir það að neikvæðum ytri áhrifum. Ytri hliðar eru neikvæðar þegar samfélagslegur kostnaður vegur þyngra en einkakostnaður.

Sum ytri áhrif eru jákvæð. Jákvæð ytri áhrif eiga sér stað þegar jákvæður ávinningur er bæði á einkalífi og félagslegum vettvangi. Rannsóknir og þróun (R&D) á vegum fyrirtækis geta verið jákvæð ytri áhrif. Rannsóknir og þróun eykur einkahagnað fyrirtækis en hefur einnig þann ávinning að auka almennt þekkingarstig innan samfélags.

Sömuleiðis er áhersla á menntun einnig jákvæð ytri áhrif. Fjárfesting í menntun leiðir til snjallara og greindara vinnuafls. Fyrirtæki hagnast á því að ráða starfsmenn sem eru menntaðir vegna þess að þeir eru fróðir. Þetta kemur vinnuveitendum til góða vegna þess að betur menntaður vinnuafli krefst minni fjárfestingar í þjálfun starfsmanna og þróunarkostnaði.

Að sigrast á ytri hliðum

Það eru til lausnir til að vinna bug á neikvæðum áhrifum ytri áhrifa. Þetta getur falið í sér þá frá bæði opinberum og einkageiranum .

Skattar eru ein lausn til að sigrast á ytri áhrifum. Til að draga úr neikvæðum áhrifum tiltekinna ytri áhrifa eins og mengunar geta stjórnvöld lagt skatt á vörurnar sem valda ytri áhrifunum. Skatturinn, kallaður Pigo Vian skattur — nefndur eftir hagfræðingnum Arthur C. Pigou, stundum kallaður Pigouvian skattur — er talinn jafngilda verðmæti neikvæðu ytri áhrifa. Þessum skatti er ætlað að koma í veg fyrir starfsemi sem leggur þriðja nettókostnað á óskyldan aðila. Það þýðir að álagning skatta af þessu tagi mun draga úr markaðsafkomu ytri áhrifa niður í það magn sem telst hagkvæmt.

Niðurgreiðslur geta einnig sigrast á neikvæðum ytri áhrifum með því að hvetja til neyslu jákvæðra ytri áhrifa. Eitt dæmi væri að niðurgreiða garða sem gróðursetja ávaxtatré til að veita býflugnaræktendum jákvæð ytri áhrif.

Ríkisstjórnir geta einnig innleitt reglugerðir til að vega upp á móti áhrifum ytri áhrifa. Reglugerð er talin algengasta lausnin. Almenningur leitar oft til ríkisstjórna til að setja og setja lög og reglugerðir til að stemma stigu við neikvæðum áhrifum ytri áhrifa. Nokkur dæmi eru umhverfisreglur eða heilbrigðistengd löggjöf.