Gospodarka dowodzenia

Czym jest gospodarka dowodzenia?

Gospodarka nakazowa jest kluczowym aspektem systemu politycznego, w którym centralna władza rządowa dyktuje dopuszczalne poziomy produkcji i ceny, które mogą być pobierane za towary i usługi. Większość branż jest własnością publiczną.

Główną alternatywą dla gospodarki nakazowej jest system wolnorynkowy, w którym popyt dyktuje produkcję i ceny.

Gospodarka nakazowa jest składnikiem komunistycznego systemu politycznego, podczas gdy system wolnorynkowy istnieje w społeczeństwach kapitalistycznych.

Zrozumienie ekonomii poleceń

Kuba, Korea Północna i były Związek Radziecki mają gospodarki dowodzenia. Chiny utrzymywały gospodarkę nakazową do 1978 roku, kiedy to rozpoczęły przejście do gospodarki mieszanej, która łączy elementy komunistyczne i kapitalistyczne. Jej obecny system został opisany jako socjalistyczna gospodarka rynkowa.

Gospodarka nakazowa, znana również jako gospodarka planowa, wymaga, aby rząd centralny państwa był właścicielem i kontrolował środki produkcji.

Prywatna własność ziemi i kapitału nie istnieje lub jest poważnie ograniczona. Planiści centralni ustalają ceny, kontrolują poziom produkcji i ograniczają lub zakazują konkurencji w sektorze prywatnym. W czystej gospodarce nakazowej nie ma sektora prywatnego, ponieważ rząd centralny jest właścicielem lub kontroluje wszystkie firmy.

W gospodarce nakazowej urzędnicy rządowi ustalają krajowe priorytety gospodarcze, w tym jak i kiedy generować wzrost gospodarczy, jak alokować zasoby i jak dystrybuować produkcję. Często przybiera to formę planu wieloletniego.

Argumenty przeciwko ekonomii dowodzenia

Każdy kapitalista argumentowałby, że gospodarki nakazowe borykają się z co najmniej dwoma głównymi problemami: pierwszym jest problem motywacji, a drugim jest próżnia informacyjna wśród centralnych planistów podejmujących wszystkie decyzje.

Problem motywacyjny

Problem motywacyjny zaczyna się od góry. Decydenci polityczni, nawet w gospodarce nakazowej, są zbyt ludzcy. Polityczne grupy interesu i walka o władzę między nimi zdominują tworzenie polityki w gospodarce nakazowej nawet bardziej niż w gospodarkach kapitalistycznych, ponieważ nie są one ograniczane przez rynkowe formy dyscypliny, takie jak suwerenne ratingi kredytowe lub ucieczka kapitału.

Płace są ustalane centralnie dla pracowników, a zyski są eliminowane jako zachęta dla kierownictwa. Nie ma wyraźnego powodu, aby osiągać doskonałość, poprawiać wydajność, kontrolować koszty lub wkładać wysiłek wykraczający poza minimum wymagane do uniknięcia oficjalnych sankcji.

Postęp w gospodarce nakazowej wymaga zadowolenia szefów partii i posiadania właściwych kontaktów, a nie maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy lub spełniania wymagań konsumentów. Korupcja bywa wszechobecna.

Problem bodźców obejmuje problem znany jako tragedia wspólnego pastwiska na większą skalę niż ma to miejsce w społeczeństwach kapitalistycznych. Zasoby, które są powszechnie własnością, są w rzeczywistości nieposiadane. Wszystkim ich użytkownikom (lub pracownikom) brakuje motywacji do ich zachowania. Rzeczy takie jak osiedla mieszkaniowe, fabryki i maszyny zużywają się, psują i szybko rozpadają się w gospodarce nakazowej.

Próżnia informacyjna

Problem kalkulacji ekonomicznej w gospodarce sterowanej został po raz pierwszy opisany przez austriackich ekonomistów Ludwiga von Misesa i FA Hayeka. Centralni planiści muszą w jakiś sposób obliczyć, ile każdego produktu i usługi powinno zostać wyprodukowane i dostarczone.

W systemie wolnorynkowym jest to określane w sposób zdecentralizowany poprzez interakcję podaży i popytu. Konsumenci kształtują popyt poprzez produkty i usługi, które kupują lub nie kupują. Producenci reagują, tworząc więcej produktów i usług, których wymagają konsumenci.

Co więcej, wszystkie te czynniki są policzalne. Na każdym etapie łańcucha dostaw ktoś liczy awokado, pary niebieskich dżinsów i klucze, na które jest popyt.

W gospodarce nakazowej centralni planiści powinni, przynajmniej na początku, mieć pojęcie o podstawowych potrzebach ludności w zakresie życia lub śmierci w zakresie żywności, odzieży i schronienia. Jednak bez kierujących nimi sił popytu i podaży nie mają oni racjonalnej metody dostosowania produkcji i dystrybucji towarów do potrzeb i preferencji konsumentów.

Z biegiem czasu problemy związane z motywacją i kalkulacją ekonomiczną gospodarki sterowanej powodują, że zasoby i dobra kapitałowe są marnowane, a społeczeństwo jest zubożone.

Argumenty na korzyść ekonomii dowodzenia

Zwolennicy gospodarek nakazowych argumentują, że alokują zasoby, aby zmaksymalizować dobrobyt społeczny,. w przeciwieństwie do gospodarek wolnorynkowych, gdzie ten cel jest drugorzędny w stosunku do maksymalizacji prywatnego zysku.

Gospodarki nakazowe mogą mieć lepszą kontrolę nad poziomem zatrudnienia niż gospodarki wolnorynkowe. Mogą tworzyć miejsca pracy, aby w razie potrzeby zatrudniać ludzi do pracy, nawet w przypadku braku uzasadnionej potrzeby.

Wreszcie, gospodarki dowodzenia są postrzegane jako lepiej zdolne do podejmowania zdecydowanych, skoordynowanych działań w obliczu krajowej sytuacji nadzwyczajnej lub kryzysu, takiego jak wojna lub klęska żywiołowa. Chociaż nawet społeczeństwa rynkowe mogą ograniczać prawa własności i znacznie rozszerzać uprawnienia awaryjne swoich rządów centralnych podczas takich wydarzeń, przynajmniej tymczasowo.

Przegląd najważniejszych wydarzeń

• W gospodarce nakazowej rząd centralny dyktuje poziom produkcji dóbr oraz kontroluje ich dystrybucję i ceny.

• W systemie wolnorynkowym prywatne przedsiębiorstwa ustalają poziom produkcji i cen w oparciu o popyt.

• Zwolennicy ekonomii nakazowej twierdzą, że kontrola rządu, a nie prywatna przedsiębiorczość, może zapewnić sprawiedliwą dystrybucję towarów i usług.

FAQ

Jakie są cechy ekonomii dowodzenia?

Gospodarki dowodzenia są kontrolowane od góry przez planistów rządowych. Ogólnie rzecz biorąc, obejmuje to: - Własność publiczną głównych gałęzi przemysłu - Rządową kontrolę poziomu produkcji i kwot dystrybucji - Rządową kontrolę cen i wynagrodzeń Monopole są powszechne w gospodarkach nakazowych, ponieważ uważa się je za niezbędne do osiągnięcia celów gospodarki narodowej.

Czym różni się gospodarka dowodzenia od gospodarki wolnorynkowej?

W gospodarce wolnorynkowej przedsiębiorstwa prywatne określają poziom produkcji w odpowiedzi na prawo podaży i popytu. faire. Rząd może wykorzystać politykę publiczną i regulacje, aby zachęcić do produkcji produktu, takiego jak samochody oszczędne. Niektóre gospodarki nakazowe rozluźniły kontrolę. Boom gospodarczy Chin nie zaczął się, dopóki nie stworzyły one własnej mieszanki ideologii socjalistycznej i kapitalistycznej przedsiębiorczości.

Jak działają plany centralne w gospodarce dowodzenia?

Kraje komunistyczne z gospodarkami nakazowymi są skłonne do wprowadzania wieloletnich planów, które mają zaowocować poprawą warunków dla wszystkich ich obywateli. Chiny mają nie mniej niż 14 planów pięcioletnich, a obecny kończy się w 2025 r. Plany centralne generalnie wyznaczają cele dla każdej branży i ustalają strategie dla każdego sektora. Branże muszą uczestniczyć w realizacji celów rządowych, takich jak redukcja emisji dwutlenku węgla lub rewitalizacja gospodarek wiejskich.