Monopol kupującego
Co to jest monopol kupującego?
Monopol kupującego, czyli monopson,. to sytuacja rynkowa , w której jest tylko jeden nabywca towaru, usługi lub czynnika produkcji, a sprzedający nie mają innego wyjścia, jak tylko sprzedawać temu kupującemu.
Zrozumienie monopolu kupującego
Monopol kupującego jest, jak sugeruje termin, odpowiednikiem monopolu kupującego, w którym jest tylko jeden sprzedawca. Wynikająca z tego siła domagania się ustępstw od sprzedawców daje kupującemu znaczną przewagę konkurencyjną.
Monopol kupującego może istnieć na wielu rynkach. Nabywca ma siłę monopsoniczną, jeśli krzywa podaży jest opadająca w górę i tylko jeden nabywca. Monopol kupującego jest w stanie wykorzystać swoją siłę rynkową, aby uzyskać dodatkowe zyski dla swoich właścicieli. Osiągnięcie i utrzymanie monopsonu daje kupującemu możliwość uzyskania potężnej przewagi konkurencyjnej.
Przypadki monopoli czystego kupującego są rzadkie, ale istnieje wiele scenariuszy, w których kupujący może mieć pewną władzę rynkową. Ogólnie rzecz biorąc, nabywcy są bardziej skłonni do posiadania władzy monopolistycznej na rynkach czynników produkcji, a mniej na rynkach produktowych, gdzie sprzedający ma większe szanse na posiadanie władzy, a w niektórych przypadkach – monopolu. Rynki te obejmują rynki pracy, a także rynki dóbr kapitałowych i surowców.
Z punktu widzenia sprzedawców, a być może nawet w całym obszarze opieki społecznej, monopol kupującego może być niepożądany. Nieefektywność spowodowana brakiem konkurencji może prowadzić do strat w gospodarce jako całości, jeśli monopolistyczny nabywca nie jest w stanie dyskryminować kwot płaconych za różne jednostki kupowanego towaru. W takim przypadku krzywa kosztu krańcowego monopolisty kupującego będzie wyższa niż krzywa podaży sprzedających,. a kupujący zapłaci niższą cenę, aby kupić mniejszą ilość niż ci, którzy działają w bardziej konkurencyjnym środowisku.
Martwa strata następuje wtedy z powodu niesprzedanych produktów i bezrobotnych zasobów, które marnują się. Taka sytuacja może potencjalnie wystąpić w przypadku surowców lub pracy, na przykład w przypadku towarów rolnych lub pracowników o niskich kwalifikacjach, ale tylko wtedy, gdy kupujący jest w jakiś sposób zobowiązany do zapłaty jednolitej ceny za jednostkę.
Gdy nabywca jest w stanie zapłacić inną stawkę za dodatkowe jednostki towaru lub czynnika, wówczas może kupić podobną ilość, jak w konkurencyjnych warunkach i po prostu przejąć większą część lub całość zysków z handlu. W tej sytuacji krzywa kosztu krańcowego kupującego będzie identyczna z krzywą podaży sprzedającego. Nie pozostawia to społeczeństwu żadnej straty, ale nadal pozostawia sprzedających w gorszej sytuacji niż w warunkach konkurencji, ponieważ kupujący jest w stanie wydobyć część lub całość nadwyżki producenta. Taka sytuacja jest bardziej prawdopodobna na rynkach wyspecjalizowanej, wykwalifikowanej siły roboczej.
Wynagrodzenie pracowników często różni się w zależności od pracownika, a pracodawcy z łatwością są w stanie zapłacić nowo zatrudnionym pracownikom więcej niż dotychczasowym pracownikom. Ponieważ z definicji w sytuacji monopolistycznego nabywcy obecni pracownicy nie mają innego wyjścia, jak tylko sprzedawać swoją siłę roboczą monopolistycznemu nabywcy, będą mieli niewielką lub żadną możliwość żądania wyższych płac, aby dopasować się do nowych pracowników.
W przypadku rynku pracy, monopolem kupującego w małych lub odizolowanych miejscowościach może być pojedynczy duży pracodawca, taki jak Walmart czy firma wydobywcza. Nawet jeśli jeden pracodawca nie zdominuje całkowicie rynku, może mieć władzę rynkową nad niektórymi rodzajami pracy. Na przykład szpital może być jedynym dużym pracodawcą lekarzy na lokalnym rynku, a zatem mieć siłę rynkową w zatrudnianiu ich.
System opieki zdrowotnej z jednym płatnikiem również kwalifikowałby się jako monopol kupującego. W takim systemie rząd byłby jedynym nabywcą usług zdrowotnych. Dałoby to rządowi znaczną władzę nad świadczeniodawcami opieki zdrowotnej. Czasami twierdzi się, że taki system byłby korzystny dla obywateli, ponieważ kontrolowany przez rząd monopol nabywcy mógłby zdobyć wystarczającą siłę rynkową, aby obniżyć ceny pobierane za usługi zdrowotne. Krytycy twierdzą, że do martwej masy doszłoby, gdyby jakość lub dostępność opieki zdrowotnej spadła z powodu wprowadzenia takiego systemu.
Monopol kupującego kontra monopol
Istnieje ścisła analogia między modelami monopolu i monopolu kupującego, czyli monopsonu. Obaj są decydentami cen : monopol jest twórcą cen na swoim rynku produktowym, to jest na rynku gotowych produktów i usług. Monopol nabywcy jest twórcą cen na swoim rynku czynników produkcji, czyli rynku usług produkcji, w tym pracy, kapitału, ziemi i surowców wykorzystywanych do wytworzenia produktów gotowych. W obu przypadkach zmiany cen są nierozerwalnie związane z ilością. Obie firmy ustalają ceny, po których mogą sprzedać lub kupić ilość maksymalizującą zysk.
Monopol ustala ilość w oparciu o krzywą przychodów krańcowych,. a cenę produktów w oparciu o krzywą popytu, natomiast monopson ustala ilość w oparciu o krzywą kosztów krańcowych, a ceny czynników w oparciu o krzywą podaży czynników.
Przegląd najważniejszych wydarzeń
Monopol nabywcy zapewnia nabywcy znaczną przewagę konkurencyjną w zakresie uzyskiwania ponad normalnych zysków i większego udziału w całkowitych zyskach z handlu.
Zyski z monopolu kupującego są kosztem sprzedających iw niektórych przypadkach mogą skutkować stratą dla społeczeństwa.
Monopol kupującego ma miejsce wtedy, gdy na rynku towaru jest tylko jeden nabywca, a sprzedający nie mają alternatywy. Znany jest również jako monopson.
