Siła rynku

Czym jest siła rynkowa?

Siła rynkowa odnosi się do względnej zdolności firmy do manipulowania ceną przedmiotu na rynku poprzez manipulowanie poziomem podaży, popytu lub obu.

Przedsiębiorstwo o znacznej sile rynkowej ma zdolność manipulowania ceną rynkową, a tym samym kontrolowania swojej marży zysku, a także może zwiększać przeszkody dla potencjalnych nowych podmiotów wchodzących na rynek. Firmy,. które mają władzę rynkową, są często określane jako „twórcy cen”, ponieważ mogą ustalać lub dostosowywać cenę rynkową przedmiotu bez utraty udziału w rynku.

Siła rynkowa jest również znana jako siła cenowa.

Na rynku, na którym istnieje wielu producentów konkurujących ze sobą o sprzedaż podobnego produktu, takiego jak pszenica lub olej, producenci mają bardzo ograniczoną siłę rynkową.

Zrozumienie siły rynkowej

Siłę rynkową można rozumieć jako poziom wpływu, jaki firma ma na ustalanie ceny rynkowej, czy to dla konkretnego produktu, czy ogólnie w ramach swojej branży. Przykładem siły rynkowej jest Apple Inc. na rynku smartfonów. Chociaż Apple nie może w pełni kontrolować rynku, jego produkt iPhone ma znaczny udział w rynku i lojalność klientów, więc może wpływać na ogólne ceny na rynku smartfonów.

Idealny stan na rynku to tak zwany stan doskonałej konkurencji, w którym istnieje wiele firm wytwarzających konkurencyjne produkty, a żadna firma nie ma znaczącego poziomu siły rynkowej. Na rynkach, na których konkurencja jest idealna lub prawie doskonała, producenci mają niewielką siłę ustalania cen, a zatem muszą być cenobiorcami.

Oczywiście jest to tylko ideał teoretyczny, rzadko występujący w praktyce. W wielu krajach obowiązują przepisy antymonopolowe lub podobne przepisy mające na celu ograniczenie siły rynkowej jednej firmy. Siła rynkowa jest często brana pod uwagę przy zatwierdzaniu fuzji przez rząd. Jest mało prawdopodobne, aby połączenie zostało zatwierdzone, jeśli uważa się, że powstała w jego wyniku spółka stanowiłaby monopol lub stałaby się spółką o nadmiernej sile rynkowej.

Niedobór zasobów lub surowców może odgrywać znaczącą rolę w sile cenowej, nawet bardziej niż obecność konkurencyjnych dostawców produktu. Na przykład różne zagrożenia, takie jak katastrofy, które zagrażają dostawom ropy, prowadzą do wyższych cen ze strony firm naftowych, pomimo faktu, że konkurujący dostawcy istnieją i konkurują na rynku. Ograniczona dostępność ropy w połączeniu z powszechnym poleganiem na zasobach w wielu branżach oznacza, że firmy naftowe zachowują znaczną przewagę cenową nad tym towarem.

Przykład siły rynkowej

Na przykład, gdy iPhone został po raz pierwszy wprowadzony przez Apple, firma miała znaczną siłę rynkową, ponieważ w zasadzie zdefiniowała rynek smartfonów i aplikacji wraz z wprowadzeniem produktu na rynek — przez krótki czas był monopolistą.

W tamtym czasie koszt zakupu iPhone'a był wysoki i mógł pozostać taki z powodu braku konkurencyjnych urządzeń. Dlatego ceny iPhone'a były początkowo ustalane przez Apple, a nie przez rynek. Nawet gdy pojawiły się pierwsze konkurencyjne smartfony, iPhone nadal reprezentował najwyższy segment rynku pod względem ceny i oczekiwanej jakości. Gdy reszta branży zaczęła nadrabiać zaległości w zakresie obsługi, jakości i dostępności aplikacji, siła rynkowa Apple'a zmniejszyła się.

iPhone nie zniknął z rynku, ponieważ pojawiło się więcej graczy. Apple zaczął oferować nowe modele iPhone'ów w wielu odmianach, w tym tańsze modele skierowane do konsumentów bardziej oszczędnych.

Monopsonie, rynki, na których jeden kupujący ma całą władzę rynkową, sformułowała teoria w książce „Ekonomia niedoskonałej konkurencji” z 1933 r. autorstwa Joan Robinson.

Struktury władzy rynków

Istnieją trzy podstawowe warunki rynkowe, które istnieją pod względem siły rynkowej, mające zastosowanie do całej gospodarki lub rynku określonego produktu.

Pierwszym z nich jest wcześniej zauważony idealny stan doskonałej konkurencji. Przy doskonałej konkurencji, oprócz wielu firm produkujących ten sam lub podobny produkt, istnieją również minimalne lub żadne bariery dla nowych firm wchodzących na rynek. Rynki rolne są często wskazywane jako przykłady stosunkowo doskonałych rynków konkurencji, ponieważ uzyskanie znacznej siły rynkowej przez producenta towaru rolnego jest prawie niemożliwe.

Przeciwieństwem doskonałych warunków konkurencji jest monopol, w którym jedna firma całkowicie kontroluje rynek produktu lub usługi lub przynajmniej część całego rynku i jest w stanie dowolnie dostosowywać ceny. Ograniczone monopole są często dozwolone dla firm użyteczności publicznej, ale ich zdolność do podnoszenia cen jest zwykle ograniczona przez władze rządowe.

Oligopol odnosi się do rynku zdominowanego przez niewielką liczbę firm, na którym istnieją znaczne bariery dla nowych podmiotów wchodzących na rynek. Firmy w oligopolu generalnie mają wspólną, ale nie indywidualną siłę rynkową. Przykładem oligopolu jest rynek usług telefonii komórkowej, kontrolowany przez stosunkowo niewielką liczbę firm, na którym istnieją duże bariery dla nowych podmiotów.

##Przegląd najważniejszych wydarzeń

• Władza rynkowa odnosi się do względnej zdolności firmy do manipulowania ceną produktu na rynku poprzez manipulowanie poziomem podaży, popytu lub obu.

• Na rynkach monopolistycznych lub oligopolistycznych producenci mają znacznie większą siłę rynkową.

• Na rynkach z idealną lub prawie idealną konkurencją producenci mają niewielką siłę do ustalania cen, więc muszą być cenobiorcami.