Umhverfisgjaldskrá
Hvað er umhverfisgjaldskrá?
Umhverfistoll , einnig þekktur sem umhverfistoll, er skattur á vörur sem fluttar eru inn frá löndum með ófullnægjandi umhverfismengunareftirlit. Þau eru aðferð til að koma í veg fyrir að þjóðir hunsi umhverfiseftirlit til að auka útflutning.
Beinir umhverfistollar eru sjaldgæfir vegna þess að þeir hafa tilhneigingu til að ganga í bága við alþjóðlegar viðskiptaskuldbindingar og samninga, þó aðrar viðskiptaráðstafanir með svipaðan umhverfisáhuga hafi orðið algengari.
Skilningur á umhverfisgjaldskrám
Umhverfisgjaldskrá er hönnuð til að hindra lönd með slakari umhverfisstefnu með því að gera viðskipti við þau dýrari. Talsmenn umhverfistolla telja að þessir tollar leiði til samræmdrar blöndu af viðleitni þjóða til að koma á umhverfisstöðlum og að skattarnir hvetji lönd sem ekki uppfylla reglur til að bæta ferla sína.
Snemma tillaga um umhverfisgjald var kynnt í öldungadeild Bandaríkjaþings árið 1991, sem hefði sett jöfnunartolla á vörur frá löndum sem framfylgdu ekki skilvirku mengunareftirliti á þann hátt að það myndi teljast ósanngjörn niðurgreiðsla á útflutning þeirra. Frumvarp þetta varð hins vegar aldrei að lögum. Þar að auki, af ýmsum ástæðum, hafa umhverfistollar sem setja viðskiptahindrun af þessu tagi reynst pólitískt óæskilegir.
Þróunar- eða vanþróuð lönd báru fram áhyggjur af því að þróuð ríki gætu sett óeðlileg viðmið sem þróunar- og vanþróuð ríki geta ekki fylgt. Andstæðu rökin halda því fram að hluti af yfirlýstum ásetningi snemma tilrauna til umhverfisgjalda hafi verið sérstaklega að koma í veg fyrir alþjóðlegt kapphlaup til botns meðal nýmarkaðshagkerfa. Þessir staðlar gætu líka bara verið forsendur fyrir verndarviðskiptahindrunum gegn þeim sem gætu ógnað lífvænleika hagkerfis þjóða þeirra.
Samstaða um álagningu umhverfistolla var því talin stangast á við markmið alþjóðlegrar þróunar og hnattvæðingar. Vegna þessa öðluðust umhverfistollar aldrei viðurkenningu samkvæmt almennum samningi um tolla og viðskipti (GATT) eða Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO).
Margir fríverslunarsamningar, eins og USMCA, draga úr tollum sem takmarka alþjóðaviðskipti.
Valkostir við umhverfisgjöld
Í stað þess að leggja á refsiverða umhverfistolla hefur viðurkenndari aðferðin verið að lækka tolla með tilliti til svokallaðra „umhverfisvara“. Þessi nálgun var formlega tekin upp í Doha-lotunni í WTO-viðræðunum árið 2001, þar sem ráðherrarnir samþykktu í grundvallaratriðum að draga úr eða fjarlægja tolla- og ótollahindranir á umhverfisvörum og -þjónustu.
Umhverfisvörur eru meðal annars mengunarvarnarbúnaður, svo sem hvarfakútar og reykháfar, eða endurnýjanlegar orkuvörur, eins og vindmyllur. Með því að lækka viðskiptahindranir fyrir þessar og svipaðar vörur er talið að markmiðin um að stuðla að heilbrigðri umhverfisstefnu og efla efnahagsþróun samrýmast betur.
Hins vegar halda sumir gagnrýnendur því fram að þetta sé gagnkvæmt. Þar sem aukin alþjóðaviðskipti hvetja til iðnvæðingar, vélvæðingar landbúnaðar og langtímaflutninga á vörum er lækkandi viðskiptahindranir fyrir umhverfisvörur í eðli sínu álitnar stangast á við að stuðla að heilbrigðu umhverfi.
Auk aukinna alþjóðlegra viðskipta með umhverfisvörur hefur verið aukning á umhverfisvænum vörum (EPP) sem eru hannaðar með minni kolefnisfótspor eða á annan hátt minni umhverfisáhrif en val þeirra. Kolefnisfótspor vísar til losunar koltvísýrings og annarra efnasambanda út í umhverfið að hluta til vegna notkunar á jarðolíu og jarðefnaeldsneyti.
Dæmi um umhverfisgjaldskrá
Eitt helsta dæmið um umhverfisgjaldskrá er aðlögunarkerfi kolefnis á landamærum, landamæraaðlögunarskattur á kolefnisríkar vörur eins og sement og rafmagn. Skattnum er ætlað að hækka kostnað við vörur sem fluttar eru inn til ESB frá löndum með óstyrkari loftslagsstefnu.
##Hápunktar
Umhverfistoll er refsi- eða jöfnunartollur sem lagður er á vörur frá landi með lægri umhverfislög og umhverfisstaðla.
Eitt dæmi er aðlögunarkerfi kolefnis á landamærum, tollur ESB á innfluttar vörur frá löndum með vægari stefnu um minnkun kolefnis.
Þess í stað hafa aðrar aðferðir verið innleiddar sem meðhöndla umhverfisvænar vörur og þjónustu á hagstæðari hátt í viðskiptum.
Umhverfistollar hafa aldrei verið almennt samþykktir eða samþykktir vegna áhrifa þeirra á þróun í vaxandi hagkerfum og stangast á við alþjóðlega viðskiptasamninga.
##Algengar spurningar
Hvernig hafa umhverfisreglur áhrif á viðskipti?
Umhverfisreglur eru oft taldar vera hindranir án tolla,. þar sem þær hafa tilhneigingu til að auka viðskiptakostnað við alþjóðaviðskipti. Dæmi gætu verið kröfur um að matvæli séu ræktuð með sjálfbærri landbúnaðartækni eða bann við tilteknum mjög mengandi framleiðsluferlum. Þar sem þessar kröfur gera erlendum fyrirtækjum dýrara að eiga viðskipti á innlendum markaði geta þær talist viðskiptahindranir.
Hvernig er hægt að nota skattlagningu fyrir umhverfisstefnu?
Það eru nokkrar leiðir til að nota skatta til að stuðla að umhverfisvænni hegðun. Ein leiðin er að skattleggja iðnað og vörur sem eru mjög kolefnisfrekar eins og stál og sement. Þetta dregur úr eftirspurn eftir þessum vörum og hvetur þar með framleiðendur til að framleiða minna af þeim. Flóknari nálgun er að innleiða víðtækan kolefnisskatt,. eða seljanlegar kolefnisinneignir,. sem gerir markaðnum kleift að ákvarða hvaða vörur er hægt að framleiða.
Hvernig hefur frjáls verslun áhrif á umhverfið?
Frjáls viðskipti hafa tilhneigingu til að hvetja til sérhæfingar iðnaðar milli mismunandi svæða, vegna lögmálsins um hlutfallslega yfirburði. Sumir hagfræðingar segja að þetta sé slæmt fyrir umhverfið, þar sem sérhæfing auki umhverfisáhættu eins og mengun, eyðingu jarðvegs og eyðingu auðlinda. Aftur á móti halda sumir fræðimenn því fram að fríverslun sé gagnleg fyrir umhverfið þar sem það gerir mismunandi löndum kleift að nýta auðlindir á skilvirkari hátt.
