리카디안 등가
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ๋ ๋ฌด์์ ๋๊น?
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ๋ ํ์ฌ ์ธ๊ธ์ด๋ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ(๋ฐ ํ์ฌ ์ ์)์ผ๋ก ์ ๋ถ ์ง์ถ์ ์กฐ๋ฌํ๋ ๊ฒ์ด ์ ์ฒด ๊ฒฝ์ ์ ๋๋ฑํ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ค๋ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ์ ๋๋ค.
์ด๋ ํฌ์์์ ์๋น์๊ฐ ๋ถ์ฑ๊ฐ ๊ฒฐ๊ตญ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ์ ํํ๋ก ์ง๋ถ๋์ด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฒ์ ์ดํดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ถ์ฑ๋ก ์กฐ๋ฌ๋ ์ ๋ถ ์ง์ถ์ ๋๋ ค ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ํ์ฑํํ๋ ค๋ ์๋๊ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด์ง ์๋ค๋ ๊ฒ์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ์ด ์ด๋ก ์ ์ฌ๋๋ค์ด ๋ถ์ฑ๋ฅผ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด ๋ถ๊ณผ๋ ์ฆ๊ฐ๋ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ์ ๋ํ ๊ธฐ๋์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ถ์ ํ ๊ฒ์ด๋ฉฐ, ์ด๋ ์ ๋ถ ์ง์ถ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํ ์ด์์ ์ฆ๊ฐ๋ฅผ ์์ํ ๊ฒ์ด๋ผ๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ํ ์ผ์ธ์ฆ์ฃผ์ ์ฌ์ ์ ์ฑ ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ ์์ฐ๋๊ณผ ์ฑ์ฅ์ ๋ถ์ํ๋ ๋ฐ ํจ๊ณผ์ ์ด์ง ์์ ๊ฒ์์ ์๋ฏธํฉ๋๋ค.
์ด ์ด๋ก ์ 19์ธ๊ธฐ ์ด ๋ฐ์ด๋น๋ ๋ฆฌ์นด๋( David Ricardo )์ ์ํด ๊ฐ๋ฐ๋์์ผ๋ฉฐ ๋์ค์ ํ๋ฒ๋ ๊ต์ ๋ก๋ฒํธ ๋ฐ๋ก(Robert Barro)์ ์ํด ์ ๊ตํ๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ด์ ๋ก Ricardian ๋ฑ๊ฐ๋ Barro-Ricardo ๋ฑ๊ฐ ๋ช ์ ๋ก๋ ์๋ ค์ ธ ์์ต๋๋ค.
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ ์ดํดํ๊ธฐ
์ ๋ถ๋ ์ธ๊ธ์ ๋ถ๊ณผํ๊ฑฐ๋ ์ฐจ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ง์ถ ์๊ธ์ ์กฐ๋ฌํ ์ ์์ต๋๋ค(๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์๋ง๋ ๋์ค์ ๋ถ์ฑ ์ํ์ ์ํด ๊ณผ์ธ). ์ด๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ ๋ถ๊ฐ ์ฌ๋ค์ผ ๋ ๋ฏผ๊ฐ๊ฒฝ์ ์์ ์ค์ง์์์ ํ์ํ์ง๋ง ์๊ธ์กฐ๋ฌ ๋ฐฉ์์ ๋ค๋ฅด๋ค. Ricardo๋ ๋ฉ์ธ์๊ฐ ์ ์ ์ง์ถ์ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ฌ ์ธ๊ธ์ด ์ธ์๋์ง ์๋๋ผ๋ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ์ด ์ ๋ถ ๋ถ์ฑ๋ฅผ ๊ฐ๊ธฐ ์ํด ์ฆ๊ฐํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ ์ ์ดํดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํน์ ์ํฉ์์๋ ์ด๋ฌํ ์ฌ์ ์ ํจ๊ณผ์กฐ์ฐจ๋ ๋๋ฑํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค. ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ผ๋ก, ๊ทธ๋ค์ ๋ฏธ๋์ ์ธ๊ธ์ ์ง๋ถํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ถํ๊ธฐ ์ํด ํ์ฌ ์๋์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ๋ฐ๋ก ๋ผ์ด ๋์์ผ ํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์ด๋ฌํ ์ ์ถ์ ํ์ฌ ์๋น๋ฅผ ํฌ๊ธฐํด์ผ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค์ ๋ก ๋ฏธ๋์ ์ธ๊ธ ๋ถ๋ด์ ํ์ฌ๋ก ์ฎ๊ธฐ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ชจ๋, ํ์ฌ ์ ๋ถ ์ง์ถ๊ณผ ์ค์ ์์ ์๋น์ ์ฆ๊ฐ๋ ๊ทธ์ ์์ํ๋ ๋ฏผ๊ฐ ์ง์ถ ๋ฐ ์ค์ ์์ ์๋น์ ๊ฐ์๋ฅผ ๋๋ฐํฉ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ์ฌ ์ธ๊ธ ๋๋ ์ ์(๋ฐ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ)๋ก ์ ๋ถ ์ง์ถ์ ์กฐ๋ฌํ๋ ๊ฒ์ ๋ช ๋ชฉ ๋ฐ ์ค์ง ์กฐ๊ฑด์์ ๋์ผํฉ๋๋ค.
Barro )๋ ํฉ๋ฆฌ์ ๊ธฐ๋ ์ ํ์ ์๋ ๊ฐ์ค ์ ๋ํ ํ๋ ๊ฒฝ์ ์ด๋ก ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ๋ฅผ ๊ณต์์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ ์ผ๋ฐํ ํ์ต๋๋ค. Barro์ Ricardian equivalence ๋ฒ์ ์ ๊ฒฝ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋์ด๊ธฐ ์ํ ๋๊ตฌ๋ก Keynesian ์ฌ์ ์ ์ฑ ์ ํผ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋ฆฌ ํด์๋์ด ์์ต๋๋ค. ํฌ์์์ ์๋น์๋ ๋ฏธ๋ ๊ณผ์ธ ๋ฐ ์์ ํ์ ์ธํ ์๋์ ๋ํ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ๋๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ์ฌ ์ง์ถ ๋ฐ ์ ์ถ ํ๋์ ์กฐ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ฏผ๊ฐ ์๋น ๋ฐ ํฌ์ ์ง์ถ ๊ฐ์๋ ํ์ฌ ์ธ๊ธ ์์ ์ ์ด๊ณผํ๋ ์ ๋ถ ์ง์ถ์ ์์ํ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ธฐ๋ณธ ์์ด๋์ด๋ ์ ๋ถ๊ฐ ๋ ๋ง์ ์ฐจ์ ์ ํตํด ์ง์ถ์ ๋๋ฆฌ๊ฑฐ๋ ๋ ๋ง์ ์ธ๊ธ์ ๋ถ๊ณผํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ด๊ณ์์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋์ผํ๊ณ ์ด์์๋ ๋ณํ์ง ์๋๋ค๋ ๊ฒ์ ๋๋ค.
ํน๋ณ ๊ณ ๋ ค ์ฌํญ
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ์ ๋ํ ์ฃผ์ฅ
๋ฆฌ์นด๋ ์์ ์ ํฌํจํ ์ผ๋ถ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ๋ฆฌ์นด๋์ ์ด๋ก ์ด ๋นํ์ค์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ๊ธฐ์ดํ๊ณ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฌ๋๋ค์ด ๊ฐ์์ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ ์ธ์์ ์ ํํ๊ฒ ์์ธกํ๊ณ ์๋ณธ ์์ฅ์ด ์ถฉ๋ถํ ์ ๋์ ์ผ๋ก ์๋ํ์ฌ ์๋น์์ ๋ฉ์ธ์๊ฐ (์ ์ถ๊ณผ ํฌ์๋ฅผ ํตํด) ํ์ฌ ์๋น์ ๋ฏธ๋ ์๋น ์ฌ์ด๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ์ด๋ํ ์ ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํฉ๋๋ค.
๋ง์ ํ๋ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ๊ฐ ํญ์ ํ์ค์ ์ด์ง ์์ ์ ์๋ ๊ฐ์ ์ ์์กดํ๋ค๋ ์ ์ ์ธ์ ํฉ๋๋ค.
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ์ ์ค์ ์ฆ๊ฑฐ
๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ ์ด๋ก ์ ์ผ์ธ์ฆ์ฃผ์ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ์ํด ๋์ฒด๋ก ๊ธฐ๊ฐ๋์๊ณ ๊ทธ๋ค์ ์กฐ์ธ์ ๋ฐ๋ฅด๋ ๊ณต๊ณต ์ ์ฑ ์ ์์๋ค์ ์ํด ๋ฌด์๋์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํ๋น์ฑ์ด ์๋ค๋ ์ฆ๊ฑฐ๊ฐ ์์ต๋๋ค.
2008๋ ๊ธ์ต ์๊ธฐ๊ฐ ์ ๋ฝ ์ฐํฉ ๊ตญ๊ฐ์ ๋ฏธ์น ์ํฅ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ๋ถ ๋ถ์ฑ ๋ถ๋ด๊ณผ ์ฐ๊ตฌ ๋์ 15๊ฐ๊ตญ ์ค 12๊ฐ๊ตญ์์ ์ถ์ ๋ ์ ๊ธ์ต ์์ฐ ๊ฐ์ ๊ฐํ ์๊ด ๊ด๊ณ๊ฐ ๋ฐ๊ฒฌ๋์์ต๋๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ ๋ฆฌ์นด๋์ ๋ฑ๊ฐ๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํฉ๋๋ค. ์ ๋ถ ๋ถ์ฑ ์์ค์ด ๋์ ๊ตญ๊ฐ๋ ๊ฐ๊ณ ์ ์ถ ์์ค์ด ๋น๊ต์ ๋์ต๋๋ค.
๋ํ ๋ฏธ๊ตญ์ ์ง์ถ ํจํด์ ๋ํ ์ฌ๋ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ ๋ถ ์ฐจ์ ์ด 1๋ฌ๋ฌ ์ถ๊ฐ๋ ๋๋ง๋ค ๋ฏผ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ์ ์ ์ถ์ด ์ฝ 30์ผํธ ์ฆ๊ฐํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ฆฌ์นด๋ ์ด๋ก ์ด ์ ์ด๋ ๋ถ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ณ๋ค๋ ๊ฒ์ ์์ํฉ๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก Ricardian equivalence์ ๋ํ ๊ฒฝํ์ ์ฆ๊ฑฐ๋ ๋ค์ ํผํฉ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ์๋น์์ ํฌ์์๊ฐ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ๊ธฐ๋๋ฅผ ํ์ฑํ๊ณ ํ์ ์๋์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๊ณ ํ๋์ ๋ํ ์ ๋์ฑ ์ ์ฝ์ ์ง๋ฉดํ์ง ์์ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๊ฐ์ ์ด ์ค์ ๋ก ์ผ๋ง๋ ์ ์ ์ง๋๋์ง์ ๋ฌ๋ ค ์์ต๋๋ค. ํ์ค ์ธ๊ณ.
ํ์ด๋ผ์ดํธ
์ด ์ด๋ก ์ ์ ์ ์ง์ถ์ด ๋จ๊ธฐ์ ์ผ๋ก๋ ๊ฒฝ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋์ผ ์ ์๋ค๋ ์ผ์ธ์ฆ์ ๊ฐ๋ ์ ํผ์ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋๋ฆฌ ํด์๋์ด ์์ต๋๋ค.
๋ฆฌ์นด๋์ ๋๋ฑ์ฑ์ ์ ๋ถ์ ์ ์ ์ง์ถ์ด ํ์ฌ ์ธ๊ธ์์ ์ง์ถ๋๋ ๊ฒ๊ณผ ๋์ผํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค.
๋ฉ์ธ์๋ ์์๋๋ ๋ฏธ๋ ์ธ๊ธ์ ์ง๋ถํ๊ธฐ ์ํด ์ ์ถํ ๊ฒ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ๋ถ ์ง์ถ ์ฆ๊ฐ์ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์์ํ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค.