국가 부채
κ΅κ° λΆμ±λ 무μμ λκΉ?
κ΅κ° λΆμ±λ κ΅κ°μ μ λΆκ° λμ λΉλ¦¬κΈ° μν΄ λ°νν©λλ€. κ΅κ° λΆμ±λ μ λΆ λΆμ±, 곡곡 λΆμ± λ° κ΅κ° λΆμ±λΌκ³ λ ν©λλ€.
μ λΆλ 곡곡 ν¬μ μκΈ μ‘°λ¬μμ κ³ μ© μ΄μ§μ μ΄λ₯΄κΈ°κΉμ§ λ€μν μ΄μ λ‘ μ°¨μ ν©λλ€. κ΅κ° λΆμ±μ μμ€κ³Ό μ΄μμ¨μ λν ν κ΅κ°μ κΈ°μ κ³Ό κ±°μ£Όμμ μ μΆ μ νΈλμ μΈκ΅μΈ ν¬μμμ μμλ₯Ό λ°μν©λλ€.
κ΅μ± μ’ λ₯
μ λΆλ μ±κΆ, μ΄μ λλ κΈ°ν μ±λ¬΄ μ¦κΆμ λ°ννκ±°λ κ΅μ ν΅ν κΈ°κΈ(IMF) κ³Ό κ°μ λ€λ₯Έ κ΅κ° λ° λ€μ 기ꡬλ‘λΆν° λμΆμ λ°μ κ΅κ° λΆμ±λ₯Ό λ 맑 μ΅λλ€.
κ΅κ° λΆμ±λ μΈκ΅μΈμ΄λ μκ΅λ―Όμκ² λΉμ§κ³ μμ μ μμΌλ©° μΈκ΅ ν΅νλΏλ§ μλλΌ κ΅λ΄ ν΅ν λ‘ νμλ μ μμ΅λλ€.
λͺ κ°μ μ΄λ΄μ λ§κΈ°κ° λλ λ¨κΈ° λ―Έκ΅ μ λΆ λ° μΈκ΅ μ±λ¬΄ μ¦κΆμ μ¬λ¬΄λΆ μ΄μ λλ κ°λ¨ν μ΄μμ΄λΌκ³ νλ©° λλ μ΄μ μ΄ μλ μΈ κ΅κ° λλ μ¬μ± μ¦κΆμ μ±κΆ μ΄λΌκ³ ν©λλ€.
κ΅μ±μ λ νΉν νΉμ§
λμΆ κΈ°κ΄μ νμ μ±λ¬΄ λΆμ΄ν μν μ κ°μνμ§λ§ κ΅μ± μ°¨μ μλ μ¬λ¬ κ°μ§ λλ ·ν νΉμ±μ΄ μμ΅λλ€.
νΉν λ―Όκ° μ°¨μ©μμ λ¬λ¦¬ μ λΆλ μΈμλ₯Ό λ릴 μ μμΌλ©° λλΆλΆμ μ체 ν΅νλ₯Ό λ°ννκΈ°λ ν©λλ€. λ μμ¬ν μ μλ μ¬μ€μ μ λΆκ° μ±λ¬΄ μ무 μ΄νμ κ±°λΆνκ±°λ λΆμ± κ°μΉλ₯Ό μμ μ μλ κ²½μ μ μ¬λ₯Ό κ°νλ μ κΆμ μν΄ μ 볡λ μ μλ€λ μ μ λλ€.
κ°μΈ μ±λ¬΄μμ λ¬λ¦¬ μ±λ¬΄ λΆμ΄ν μνμ κ΅κ° μ°¨μ©μλ λ² μ§νμ λμμ΄ λλ κ²½μ°κ° κ±°μ μμΌλ©° μ±κΆμλ μ’ μ’ λΆκ°λ₯νμ§λ μμ§λ§ μ±λ¬΄ λΆμ΄ν μνμΈ κ΅κ°μ μμ°μ λͺ©νλ‘ μΌλ κ²μ΄ μ΄λ ΅λ€λ κ²μ μκ² λ©λλ€.
μ±λ¬΄ λΆμ΄ν μνμμ μ±κΆμμ μ£Όμ λ λ²λ¦¬μ§λ μ±λ¬΄ λΆμ΄ν κ΅κ°μ λν κ΅μ μλ³Έ μμ₯ μ κ·Όμ κ²°κ³Ό μμ€κ³Ό λ€μ μ°¨μ©ν μ μλλ‘ λΆμ± ν©μλ₯Ό νμν΄μΌ ν κ°λ₯μ±μ μμ΅λλ€. μΌλΆ νμ μ°κ΅¬μ λ°λ₯΄λ©΄ μ΄μ μ μ±λ¬΄ λΆμ΄νμ λ―Έλ λμΆ μ‘°κ±΄μ κ±°μ λλ μ ν μν₯μ λ―ΈμΉμ§ μλ κ²μΌλ‘ λνλ¬μΌλ©°, ν μ°κ΅¬μμλ κ΅κ° λΆμ± ꡬ쑰 μ‘°μ μ μμ€μ΄ ν΄μλ‘ μμ₯ λ°°μ κΈ°κ°μ΄ κΈΈμ΄μ§κ³ μ°¨μ λΉμ©μ΄ μ¦κ°νλ€λ κ²°λ‘ μ λ΄λ Έμ΅λλ€.
μΌλΆ κ΅κ°μ±λ¬΄μ¦κΆμ μ΄νμ§κΈ μ λ°νκ΅μ κ²½μ μ±μ₯μ¨κ³Ό μ°κ³μμΌ°μ§λ§, GDP μ°κ³ μ±κΆ λ°νμ λΉκ΅μ λλ¬Όλ€.
무μν μ΄μμ¨μ λ°λ μ¬λ
λ―Έκ΅μ μΈκ³ μ΅λ κ²½μ κ΅μ΄λΌλ μμ λλΆμ μ€λ«λμ μΈκ³μμ κ°μ₯ μμ ν μ μ© μν κ΅κ°λ‘ μ¬κ²¨μ Έ μμ΅λλ€. κ΅κ°λ μ±λ¬΄ λΆμ΄νμ ν μ μ΄ μμΌλ©° μΈκ³ μ€λΉ ν΅νμ λ°νκ΅μΌλ‘ λ¨μ μμ΅λλ€. λ―Έκ΅ μ¬λ¬΄λΆ 3κ°μ λ§κΈ° μ΄μμ¨μ μ ν΅μ μΌλ‘ λ²€μΉλ§ν¬ "무μν" μ΄μμ¨λ‘ μ¬μ©λμμ΅λλ€.
λ―Έκ΅μ 2011λ λ―Έ μνκ° λΆμ± νλ μΈμμ μ°κΈ°νλ κ³Όμ μμ Standard and Poor'sκ° μ μ©λ±κΈμ AAAμμ AA+λ‘ κ°λ±νλ©΄μ λ―Όκ° κΈ°κ΄μ κ΅κ° μ μ© λ±κΈμμ μ ν΅μ μΈ 1μ μ리λ₯Ό μμμ΅λλ€. 2021λ λ λ€λ₯Έ λΆμ± νλ μΈμμ μλκ³ λΉμ·ν μ°λ €κ° λ€μ λνλ¬μ΅λλ€. Fitchλ 2020λ 7μλΆν° λ―Έκ΅ κ΅κ° λΆμ±μ λν AAA λ±κΈμ λν λΆμ μ μΈ μ λ§μ μ μ§ν΄ μμ΅λλ€.
μνλ 2021λ 12μμ λ―Έκ΅ λΆμ± νλλ₯Ό 2μ‘° 5μ²μ΅ λ¬λ¬λ‘ μΈμνμ¬ 2023λ κΉμ§ μ°¨μ©μ΄ κ°λ₯νλλ‘ νμ΅λλ€. 2021λ 12μ κΈ°μ€μΌλ‘ Standard and Poor'sλ νΈμ£Ό, μΊλλ€, λ΄λ§ν¬, λ μΌ, 룩μ λΆλ₯΄ν¬, λ€λλλ, λ Έλ₯΄μ¨μ΄, μ±κ°ν¬λ₯΄μ AAA κ΅κ° μ μ© λ±κΈμ λΆμ¬νμ΅λλ€. μ€μ¨λ΄, μ€μμ€. λ―Έκ΅μ μ€μ€νΈλ¦¬μ, νλλ, ν콩, λ΄μ§λλμ ν¨κ» AA+ λ±κΈμ λ°μμ΅λλ€.
μ£ΌκΆμ νκ³
μ£ΌκΆ κ΅κ°λ μ λ‘μ‘΄κ³Ό κ°μ΄ λͺ¨λ νμκ΅μ΄ μ΄κ΅κ°μ κΆμκ° λ°νν ν΅νλ₯Ό μ¬μ©νλ ν΅ν μ°ν©μμμ κ°μ΄ μΌλΆ μ£ΌκΆμ ν΅ν©ν μ μμ΅λλ€. 곡μ ν΅νλ 무μ νλ¦κ³Ό κ²½μ ν΅ν©μ μ΄μ§ν μ μμ΅λλ€.
κ·Έλ¬λ μ΄λ¬ν ννμ λκ°λ₯Ό μΉλ₯΄κ² λ©λλ€. νΉν ν΅ν μ‘°ν©μ μ¬λ¬ ꡬμ±μμ΄ λ€μν κ²½μ μν©μ μ§λ©΄ν κ²½μ°μλ λμ± κ·Έλ μ΅λλ€. 2011~2013λ μ λ‘μ‘΄μ΄ μ§λ©΄ν μν©μ κ²½μ μ μΌλ‘ κ°μ₯ μ·¨μ½ν νμκ΅λ€μ΄ 곡곡 λΆμ± μμ₯μμ κ°κ²©μ΄ λ§€κ²¨μ Έ κ²½κΈ° 침체 μμμ μ μ μ§μΆκ³Ό ν΅ν νκ° μ νλΌλ μ ν΅μ μΈ μ μ± λꡬλ₯Ό μ¬μ©ν μ μκ² λμμ λμμ΅λλ€. μ λ½ μ€μ μν μ ν¬ν¨ν μ λ½ μ°ν© κΈ°κ΄μ΄ ν΄λΉ νμκ΅μ κ΅κ° λΆμ±λ₯Ό 보μ₯νκ³ κ΅¬μ‘° μ‘°μ νλ©΄μ μ λ½ κ΅κ° λΆμ± μκΈ°κ° μνλμμ΅λλ€.
μ²λ°©μ λ³κ²½
μ ν΅μ μΌλ‘, μ±λ¬΄λΆμ΄ν κ°λ₯μ±μ μ§λ©΄ν μ£ΌκΆμλ€μ μν μ‘°μΈμλ μ§μΆ ν΅μ λ₯Ό λͺ©νλ‘ νλ κΈ΄μΆ μ μ± κ³Ό μ±μ₯μ μ΄μ§νλ κ²½μ μμ ν μ΄λμ ν°λΈκ° ν¬ν¨λμμ΅λλ€. κ²½μ νμ μΉ΄λ₯΄λ© λΌμΈννΈ(Carmen Reinhart)μ μΌλ€μ€ λ‘κ³ ν(Kenneth Rogoff)λ λμ μμ€μ κ΅κ° λΆμ±κ° λ λλ¦° κ²½μ μ±μ₯κ³Ό κ΄λ ¨μ΄ μμμ μμ¬νλ μ°κ΅¬λ₯Ό λ°ννμ΅λλ€.
λΉνκ°λ€μ μ΄ μ°κ΅¬μ λ°μ΄ν°μ μ΄μλ₯Ό μ κΈ°νμΌλ©° 곡곡 λΆλ¬Έμ κΈ΄μΆμ΄ μ’ μ’ κ²½μ μΉ¨μ²΄λ‘ μ΄μ΄μ§λ€λ μ μ μ£Όλͺ©ν©λλ€.
1980λ λ μ΄νμ μΌλ³Έκ³Ό λ³΄λ€ μ΅κ·Όμ λ―Έκ΅μ κ²½νμ λν λΆμ± μ§μ κ°λ₯μ± μ²λλ‘μμ GDP λλΉ λΆμ± λΉμ¨μ μλ¬Έμ μ κΈ°νμ΅λλ€. λ κ²½μ° λͺ¨λ, λΉμ¨μ ν° μ¦κ°λ κ΅κ° λΆμ±μ λν μ΄μμ¨μ μλ―Έ μλ μ¦κ°μ κ΄λ ¨μ΄ μμμ΅λλ€.
νλ ν΅ν μ΄λ‘ (MMT)μ λ°λ₯΄λ©΄ μ£ΌκΆ λ°νμμ μ°¨μ λ₯λ ₯μ μ£Όλ‘ κ·Έλ€μ΄ κΈ°κΊΌμ΄ κ°μν μ μλ μΈνλ μ΄μ μ¨μ μν΄ μ νλ©λλ€. μ΄ λͺ¨λΈμμ μΈκΈμ μ λΆ μ§μΆμ μμν기보λ€λ μΈνλ μ΄μ μ μ§μ μν€κΈ° μν΄ μΈμλ©λλ€.
νμ΄λΌμ΄νΈ
κ²½μ μ μ μΉ μμ€ν μ΄ μμ μ μΈ κ΅κ°λ μΌλ°μ μΌλ‘ λ λμ μ μ© μνμΌλ‘ κ°μ£Όλμ΄ λ μ 리ν 쑰건μΌλ‘ μ°¨μ©ν μ μμ΅λλ€.
λͺλͺ λ―Όκ° κΈ°κ΄μ μ’ μ’ μ£ΌκΆ μ°¨μ©μΈκ³Ό κ·Έλ€μ΄ λ°ννλ μ¦κΆμ μ μ©λλ₯Ό νκ°ν©λλ€.
κ΅κ° λΆμ±λ λ€λ₯Έ μ νμ λμΆμλ μλ λͺ κ°μ§ κ³ μ ν μνμ λνλ λλ€.
κ΅κ° λΆμ±λ μΌλ°μ μΌλ‘ μ κ° μ¦κΆμ ννλ‘ λ 립μ μΈ μ μΉ λ¨μ²΄μ μ λΆμμ λ°νν λΆμ±μ λλ€.