Модель Блэка-Шоулза
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ Π² Π΄Π΅Π½ΡΠ³Π°Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π²Π½Π΅ Π΄Π΅Π½Π΅Π³, Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΎ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΊΠ° ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ ΠΏΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π», Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡ ΡΡΠ°Π²ΠΊΡ. Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π±Π΅Π·ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°, ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ°Π·Π½Π°ΡΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠΉ Π²Π΅ΠΊΡΠ΅Π»Ρ.
ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°, ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°-ΠΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π° (BSM), ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ².
Π‘ΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ BSM ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Ρ Π΄ΠΎ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ.
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π° ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΡΠΈ Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ : ΡΠ΅Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°, ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π½Π° Π°ΠΊΡΠΈΠΈ, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π±Π΅Π·ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ°Π²ΠΊΠ° ΠΈ Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ.
Π₯ΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½Π°, ΠΎΠ½Π° Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ².
Π§ΠΠ‘Π’Π ΠΠΠΠΠΠΠΠΠ«Π ΠΠΠΠ ΠΠ‘Π«
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°?
ΠΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ΅Π½Π° Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°, ΡΠ΅Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈ Π±Π΅Π·ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ°Π²ΠΊΠ°. ΠΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄Π°Π²ΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΠΈΠΌΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Ρ.
ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°?
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π° Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π° Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π΅Π½Π΄Ρ Π½Π΅ Π²ΡΠΏΠ»Π°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ; ΡΡΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΠ° Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ; ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π½Π·Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΈΠ·Π΄Π΅ΡΠΆΠ΅ΠΊ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΊΡΠΏΠΊΠ΅ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°; ΡΡΠΎ Π±Π΅Π·ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ°Π²ΠΊΠ° ΠΈ Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π° ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Ρ; ΠΈ ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π»ΠΎΠ³Π°ΡΠΈΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅.
Π§ΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°?
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°, ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ»ΡΠΊ-Π¨ΠΎΡΠ»Π·-ΠΠ΅ΡΡΠΎΠ½ (BSM), Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΡΠ΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΠΊΡΡ, Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π»ΠΎΠ³Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π»ΡΠΆΠ΄Π°Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌ Π΄ΡΠ΅ΠΉΡΠΎΠΌ ΠΈ Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π° ΠΊΠΎΠ»Π» Π² Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΈΠ»Π΅. Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ. ΠΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (NPV) ΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΠΊΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ.
ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π°?
ΠΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΠ»ΡΠΊΠ°-Π¨ΠΎΡΠ»Π·Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Ρ Π΄ΠΎ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π΅Π½Π΄Ρ, Π²ΠΎΠ»Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π±Π΅Π·ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π²ΠΊΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°. ΠΠ΅ΡΡΠ΅Ρ Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ², ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ·Π΄Π΅ΡΠΆΠ΅ΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ².