Luka zapadalności

Co to jest luka dojrzałości?

Luka zapadalności to różnica między całkowitymi wartościami rynkowymi aktywów wrażliwych na stopy procentowe a zobowiązaniami wrażliwymi na stopy procentowe, które będą wymagalne lub podlegają przeszacowaniu w danym przedziale przyszłych dat. Stanowi miarę ryzyka przeszacowania opartego na stopach procentowych, z jakim boryka się bank dla danego zestawu aktywów i zobowiązań o podobnych terminach zapadalności oraz potencjalnego wpływu zmiany stóp procentowych na dochód odsetkowy netto. W efekcie, jeśli stopy procentowe ulegną zmianie, przychody i koszty odsetkowe ulegną zmianie wraz z przeszacowaniem różnych aktywów i zobowiązań.

Zrozumienie luki dojrzałości

Bank jest narażony na ryzyko płynności,. czyli na ryzyko, że nie będzie miał wystarczającej ilości środków pieniężnych do zaspokojenia potrzeb finansowania. Zapewnienie, że posiada odpowiedni poziom gotówki na swoje operacje; należy monitorować terminy zapadalności jego aktywów i zobowiązań. Jeśli luka pomiędzy wartościami zapadających aktywów i posiadanych zobowiązań jest bardzo duża, bank może być zmuszony do poszukiwania relatywnie drogich pożyczek „money at call”.

Przed przystąpieniem do analizy luki zapadalności musimy najpierw przyjrzeć się, jak działają banki, co jest nieco inne niż w przypadku większości korporacji. Aktywa banków obejmują pożyczki, co jest sprzeczne z intuicją, ponieważ myślimy o pożyczkach jako o długu. Jednak dla banku pożyczka to strumień dochodów w postaci spłaty kapitału i odsetek od pożyczkobiorcy. Pasywa natomiast obejmują depozyty, które znowu dla inwestora indywidualnego byłyby aktywem. Jednak banki płacą deponentom odsetki od tych środków, co jest uważane za wydatek. Oczywiście depozyty są ważne, ponieważ środki te służą do udzielania kredytów klientom banku.

Tak więc, jeśli stopy procentowe wzrosną, banki mogą uzyskiwać większe dochody z kredytów, ale muszą też płacić wyższą stawkę deponentom. Analiza luki zapadalności pomaga określić różnicę między pieniędzmi należnymi deponentom a dochodami oczekiwanymi z pożyczek w różnych ramach czasowych.

Analiza luki dojrzałości

Termin zapadalności każdego składnika aktywów lub zobowiązania określa przedział lub przedział dat, które należy ocenić. Interwał to zakres przyszłych dat, na przykład 30-90 dni od teraz. Lukę zapadalności dla tego przedziału można znaleźć, sumując wartości wszystkich aktywów i zobowiązań, które albo osiągną termin zapadalności i będą wymagały refinansowania lub rolowania (w przypadku stóp stałych) lub przeszacowania (w przypadku stóp zmiennych).

Aby zrozumieć lukę, aktywa i pasywa są pogrupowane według terminów zapadalności lub okresów przeszacowania. Na przykład, aktywa i zobowiązania, których termin wymagalności przypada w okresie krótszym niż 30 dni, są grupowane razem, aktywa i zobowiązania o terminie wymagalności od 270 do 365 dni są zaliczane do tej samej kategorii i tak dalej. Dłuższe okresy przeszacowania mają większą wrażliwość na zmiany stóp procentowych i mogą ulec zmianie w ciągu roku. Składnik aktywów lub zobowiązanie, których oprocentowanie nie może zmieniać się dłużej niż rok, uważa się za stałe.

Analiza luki wymagalności porównuje wartość aktywów zapadających lub podlegających przeszacowaniu w danym przedziale czasowym z wartością zobowiązań, które zapadają lub są przeszacowane w tym samym okresie. Przecena oznacza, że istnieje możliwość uzyskania nowej stopy procentowej.

Dodatnia luka zapadalności wskazuje, że bank posiada więcej aktywów wrażliwych na stopy procentowe niż pasywów wrażliwych na stopę procentową dla tego przedziału. Ujemna luka zapadalności wskazuje, że bank posiada bardziej wrażliwe na stopy procentowe zobowiązania, które będą wymagalne w tym przedziale. Wielkość luki między aktywami a pasywami reprezentuje stopień potencjalnego ryzyka lub zmienności wartości aktywów w przypadku zmiany rynkowych stóp procentowych od teraz do tego czasu.

Przykład analizy luki dojrzałości

Na przykład bilans banku znajduje się w poniższej tabeli. Obliczmy lukę zapadalności i dochód (lub koszt) odsetkowy na przyszły rok, jeśli stopy procentowe wzrosną o 2% (lub 200 punktów bazowych).

TTT

Korzystając z danych w tabeli, luka zapadalności firmy na kolejne 365 dni wynosi:

Aktywa wrażliwe na stopy procentowe – Zobowiązania wrażliwe na stopy procentowe

= 10 zł - 12 zł

= -2 miliony dolarów

Ponieważ bank ma w tym paśmie bardziej wrażliwe na stopy procentowe zobowiązania niż aktywa, luka terminów jest ujemna. Oznacza to, że oczekuje się, że wzrost stóp procentowych doprowadzi do spadku wyniku odsetkowego netto w tym okresie.

Oczekiwany dochód odsetkowy netto (w milionach) na koniec roku wynosi:

Przychody z odsetek od aktywów – Koszty odsetek od zobowiązań

= (10 zł x 8%) + (15 zł x 6%) - [(12 zł x 5%) + (8 zł x 5%)]

= 0,80 USD + 0,90 USD – (0,60 USD + 0,40 USD)

= 1,7 USD - 1 USD

Oczekiwany dochód z odsetek netto = 0,70 USD lub 700 000 USD

Luka zapadalności po zmianie stóp procentowych

Jeśli stopy procentowe wzrosną, zobaczmy, jak zmiana wpłynie na oczekiwany dochód odsetkowy netto firmy za pomocą analizy luki zapadalności. Pomnóż wartości rynkowe przez zmianę oprocentowania (2%), pamiętając, że zmiany stóp będą miały wpływ na aktywa i pasywa zależne od stóp procentowych lub zmienne.

Majątek:

Aktywa - Pożyczki o zmiennym oprocentowaniu: 10 USD x (8% + 2%) = 1 USD
Pożyczki o stałym oprocentowaniu: 15 USD x 6% = 0,90 USD (bez zmian w oprocentowaniu)

Zobowiązania:

Pasywa – Depozyty bieżące: 12 USD x (5% + 2%) = 0,84 USD
Lokaty terminowe: 8 $ x 5% = 0,40 $ (bez zmian stawek)

Oblicz dochód odsetkowy netto, sumując otrzymane wartości.

Dochód z odsetek netto = 1 USD + 0,90 USD + (-0,84 USD) + (-0,40 USD)
Dochód z odsetek netto = 0,66 USD lub 660 000 USD

Jeśli stopy procentowe wzrosną o 2%, oczekiwany dochód odsetkowy netto zmniejszy się o 40 000 USD lub (700 000 - 660 000 USD). Chociaż bank zazwyczaj uzyskuje większe dochody z kredytów przy wzroście ogólnych stóp procentowych, bank, w naszym przykładzie, odnotował spadek dochodów odsetkowych netto. Powodem spadku był fakt, że bank posiadał większą kwotę depozytów o stałej stopie (12 mln USD) niż kredytów o zmiennym oprocentowaniu (10 mln USD). Innymi słowy, koszt depozytów wzrósł bardziej niż wzrost dochodów z kredytów o zmiennym oprocentowaniu.

I odwrotnie, jeśli stopy procentowe spadłyby o 2%, dochód odsetkowy netto wzrośnie o 40 000 do 740 000 USD. Przyczyną wzrostu dochodów – pomimo niższych stawek – jest to, że bank ma więcej kredytów o stałym oprocentowaniu (15 mln USD) niż depozytów o zmiennym oprocentowaniu (10 mln USD). W drugim scenariuszu kredyty o stałym oprocentowaniu pomogły bankowi uzyskać stały dochód odsetkowy pomimo niższych stóp procentowych.

Metoda luki dojrzałości, choć przydatna, nie jest tak popularna jak kiedyś ze względu na rozwój nowych technik w ostatnich latach. Nowsze techniki, takie jak czas trwania aktywów/pasywów i wartość zagrożona (VaR), w dużej mierze zastąpiły analizę luki zapadalności.

##Przegląd najważniejszych wydarzeń

Luka zapadalności jest miarą ryzyka stopy procentowej dla aktywów i pasywów wrażliwych na zmiany stóp procentowych.
Model luki terminów zapadalności pomaga zmierzyć potencjalne zmiany dochodu odsetkowego netto wynikające ze zmian ogólnych stóp procentowych.
Jeśli stopy procentowe ulegną zmianie, przychody i koszty odsetkowe ulegną zmianie, ponieważ różne aktywa i pasywa zostaną przeszacowane.