Eitrað eignir
Hvað eru eitraðar eignir?
Eitureignir eru fjárfestingar sem erfitt eða ómögulegt er að selja á hvaða verði sem er vegna þess að eftirspurn eftir þeim hefur hrunið. Það eru engir fúsir kaupendur fyrir eitraðar eignir vegna þess að þær eru almennt álitnar sem tryggð leið til að tapa peningum.
Hugtakið eitruð eign var stofnað í fjármálakreppunni 2008 til að lýsa hruni markaðarins fyrir veðtryggð verðbréf, skuldbindingar með veði (CDOs) og skuldaviðskiptasamninga (CDS). Miklar fjárhæðir þessara eigna voru á bókum ýmissa fjármálastofnana. Þegar ómögulegt var að selja þær urðu eitraðar eignir raunveruleg ógn við greiðslugetu bankanna og stofnana sem áttu þær.
Skilningur á eitruðum eignum
Eitureignir voru upphaflega kallaðar vandræðaeignir. Það tók fjármálakreppuna 2008 til að skapa líflegra hugtak. Það var þegar ljóst varð að sumar af stærstu fjármálastofnunum Bandaríkjanna áttu mikið magn af verðlausum eignum. Þeir voru í raun að missa verðmæti á þeim hraða sem margir höfðu ekki talið að væri mögulegt.
Þetta vanmat á lækkandi áhættu gæti hafa verið að hluta til skortur á hugmyndaflugi, en það var aukið af skorti á strangleika hjá matsfyrirtækjum.
Hvernig eign verður eitruð
Best er að lýsa eitraðri eign með dæmi. John kaupir hús og tekur $400.000 veðlán með 5% vöxtum í gegnum banka A. Í gegnum ferlið sem kallast verðbréfun breytir banki A lánið í veðtryggt verðbréf og selur það til banka B. Banki B á nú tekjuskapandi eign: 5% veðvextirnir sem John greiddi. John heldur áfram að borga húsnæðislánið sitt vegna þess að húsnæðisverð hækkar og húsnæðislánin eru að minnka. Hann er að byggja upp eigið fé sem hann getur nýtt sér einhvern tímann í framtíðinni. Allir vinna.
Þá fer íbúðaverð að lækka. Það kemur í ljós að John fékk meira að láni en hann hafði efni á og húsið er minna virði en hann skuldar fyrir það. Jóhannes vanskilar veð. Banki B fær ekki lengur þær greiðslur sem hann á rétt á. Húsið má selja með tapi ef það gerist. Veðtryggð trygging banka B er orðin eitrað eign.
Segja má að fjármálakreppan 2008 hafi stafað af vanmati á áhættu á niðurleið ásamt skorti á strangleika hjá matsfyrirtækjum.
Stækkaðu þetta um milljóna stuðul og þú hefur söguna af húsnæðisláninu.
Að takast á við eitraðar eignir
Það er ekki til endanleg leikbók um hvernig eigi að takast á við eitraðar eignir en það er eitt dæmi um stefnu sem virkaði.
Í kjölfar fjármálakreppunnar 2008 var Troubled Asset Relief Program (TARP) lausn Bandaríkjastjórnar. Það skapaði löglega umboðsaðila og ríkisstyrktan kaupanda til þrautavara sem tók þessar eignir úr bókum fjármálastofnana og gerði þeim kleift að stemma stigu við blæðingum.
Þetta, ásamt aðgerðum sem seðlabankinn gripi til til að dæla peningum inn í kerfið, bjargaði líklega hagkerfi heimsins frá því að sökkva niður í algjöra lægð frekar en alvarlega samdrátt.
Í desember 2013 lauk ríkissjóði TARP og ríkisstjórnin komst að þeirri niðurstöðu að áætlun hennar hefði þénað meira en 11 milljarða dollara fyrir skattgreiðendur. TARP endurheimti fjármuni upp á 441,7 milljarða dala samanborið við 426,4 milljarða sem fjárfest var.
Ríkisstjórnin krafðist einnig lánstrausts fyrir að koma í veg fyrir að bandarískur bílaiðnaður bilaði og bjarga meira en milljón störfum, hjálpa til við að koma á stöðugleika í bönkum og endurheimta lánsfjárframboð fyrir einstaklinga og fyrirtæki.
Hver vill eitraðar eignir?
Sumir fagfjárfestar sérhæfa sig í að safna eitruðum eignum. Þeir eru sannfærðir um að verðmæti þessara eigna sé langt undir þeim mörkum sem grundvallaratriði þeirra réttlæta.
Þessir svokölluðu hrægammafjárfestar vonast til að hagnast þegar óttinn hefur hjaðnað og markaðurinn fyrir slíkar eignir skilar sér.
Hápunktar
Eitraðar eignir fengu nafn sitt í fjármálakreppunni 2008 þegar markaður fyrir veðtryggð verðbréf sprakk ásamt húsnæðisbólu.
Svokallaðir rjúpnakapítalistar leita í raun að eitruðum eignum sem kunna að vera vanmetnar og leitast við að koma þeim aftur í arðsemi.
Eitureignir eru fjárfestingar sem eru orðnar verðlausar vegna þess að markaðurinn fyrir þær er hruninn.
