Lausafjárkreppa
Hvað er lausafjárkreppa?
Lausafjárkreppa er fjárhagsstaða sem einkennist af skorti á reiðufé eða eignum sem auðvelt er að breyta í reiðufé fyrir hendi í mörgum fyrirtækjum eða fjármálastofnunum samtímis.
Í lausafjárkreppu leiðir lausafjárvandi einstakra stofnana til bráðrar aukinnar eftirspurnar og minnkandi framboðs lausafjár og getur skortur á tiltæku lausu fé af þeim sökum leitt til víðtækra vanskila og jafnvel gjaldþrota.
Að skilja lausafjárkreppu
Ósamræmi á gjalddaga, milli eigna og skulda, sem og skorts á rétt tímasettu sjóðstreymi,. eru venjulega undirrót lausafjárkreppu. Lausafjárvandamál geta komið upp hjá einni stofnun, en raunveruleg lausafjárkreppa vísar venjulega til samtímis lausafjárskorts hjá mörgum stofnunum eða heilu fjármálakerfi.
Lausafjárvandamál eins fyrirtækis
Þegar fyrirtæki sem er að öðru leyti gjaldfært hefur ekki lausafjármuni — í reiðufé eða aðrar mjög markaðshæfar eignir — sem nauðsynlegar eru til að standa við skammtímaskuldbindingar sínar, stendur það frammi fyrir lausafjárvanda. Skyldur geta falið í sér að greiða niður lán, greiða áframhaldandi rekstrarreikninga og greiða starfsmönnum sínum.
Þessi viðskipti geta haft nægilegt verðmæti í heildareignum til að mæta öllu þessu til lengri tíma litið, en ef það hefur ekki nóg reiðufé til að greiða þau á gjalddaga, þá mun það verða vanskil og gæti að lokum farið í gjaldþrot þar sem kröfuhafar krefjast endurgreiðslu. Rót vandans er venjulega misræmi á milli gjalddaga fjárfestinga sem fyrirtækið hefur lagt í og skuldbindinganna sem fyrirtækið hefur stofnað til til að fjármagna fjárfestingar sínar.
Þetta veldur sjóðstreymisvanda, þar sem áætlaðar tekjur af ýmsum verkefnum fyrirtækisins berast ekki nógu fljótt eða nægilega mikið til að greiða í samsvarandi fjármögnun.
Fyrir fyrirtæki er hægt að forðast þessa tegund sjóðstreymisvandamála að öllu leyti með því að fyrirtækið velur fjárfestingarverkefni þar sem áætlaðar tekjur passa við endurgreiðsluáætlanir fyrir hvers kyns tengda fjármögnun nógu vel til að forðast greiðslur sem vantar.
Að öðrum kosti getur fyrirtækið reynt að jafna gjalddaga viðvarandi með því að taka á sig viðbótar skammtímaskuldir frá lánveitendum eða halda nægilegum sjálffjármagnuðum varasjóði lausafjár fyrir hendi (í raun að treysta á eigendur hlutabréfa) til að gera greiðslur þegar þær koma. vegna. Mörg fyrirtæki gera þetta með því að reiða sig á skammtímalán til að mæta þörfum fyrirtækja. Oft er þessi fjármögnun skipulögð í minna en ár og getur hjálpað fyrirtæki að mæta launaskrá og öðrum kröfum.
Ef fjárfestingar og skuldir fyrirtækja eru misjafnar á gjalddaga, viðbótar skammtímafjármögnun er ekki tiltæk og sjálffjármagnaður varasjóður er ekki nægur, þá mun fyrirtækið annað hvort þurfa að selja aðrar eignir til að búa til reiðufé, þekkt sem slitafjáreign, eða standa frammi fyrir sjálfgefið. Þegar félagið stendur frammi fyrir lausafjárskorti og ef ekki er unnt að leysa lausafjárvandann með því að slíta nægilegum eignum til að standa undir skuldbindingum sínum ber félagið að lýsa sig gjaldþrota.
Bankar og fjármálastofnanir eru sérstaklega viðkvæmar fyrir lausafjárvanda af þessu tagi vegna þess að stór hluti tekna þeirra myndast við að lána langtímalán til húsnæðislána eða fjármagnsfjárfestinga og taka skammtímalán af reikningum innstæðueigenda. Ósamræmi á gjalddaga er eðlilegur og eðlislægur hluti af viðskiptamódeli flestra fjármálastofnana og því eru þær venjulega í stöðugri stöðu að þurfa að tryggja sér fjármuni til að mæta tafarlausum skuldbindingum, annað hvort með viðbótar skammtímaskuldum, sjálffjármagnuðum varasjóði eða slit langtímaeigna.
Lausafjárkreppa
Einstakar fjármálastofnanir eru ekki þær einu sem geta átt í lausafjárvanda. Þegar margar fjármálastofnanir upplifa samtímis lausafjárskort og draga niður sjálffjármagnaðan varasjóð, leita eftir viðbótar skammtímaskuldum á lánamörkuðum eða reyna að selja eignir til að búa til reiðufé getur lausafjárkreppa komið upp. Vextir hækka, bindandi takmörk verða bindandi þvingun og eignir lækka í verði eða verða óseljanlegar þar sem allir reyna að selja í einu.
Hin bráða þörf fyrir lausafé þvert á stofnanir verður gagnkvæmt sjálfstyrkjandi jákvæð endurgjöf sem getur breiðst út til að hafa áhrif á stofnanir og fyrirtæki sem voru upphaflega ekki frammi fyrir neinum lausafjárvanda á eigin spýtur.
Heilu löndin – og hagkerfi þeirra – geta lent í þessu ástandi. Fyrir hagkerfið í heild þýðir lausafjárkreppa að tveir helstu lausafjárgjafar hagkerfisins — bankalán og viðskiptabréfamarkaður — verða skyndilega af skornum skammti. Bankar fækka lánum sem þeir veita eða hætta alfarið að veita lán.
Vegna þess að svo mörg fyrirtæki sem ekki eru fjármálafyrirtæki treysta á þessi lán til að standa undir skammtímaskuldbindingum sínum hefur þessi skortur á lánveitingum keðjuverkandi áhrif um allt hagkerfið. Í lækkandi áhrifum hefur skortur á fjármunum áhrif á ofgnótt fyrirtækja, sem aftur hefur áhrif á einstaklinga sem starfa hjá þessum fyrirtækjum.
Lausafjárkreppa getur þróast til að bregðast við ákveðnu efnahagsáfalli eða sem einkenni eðlilegrar hagsveiflu. Til dæmis, í fjármálakreppunni mikla samdráttarskeiði,. höfðu margir bankar og stofnanir utan banka verulegur hluti af reiðufé sínu komið frá skammtímasjóðum sem voru settir í að fjármagna langtíma húsnæðislán. Þegar skammtímavextir hækkuðu og fasteignaverð hrundi þvingaði slíkt fyrirkomulag fram lausafjárkreppu.
Neikvætt áfall fyrir efnahagsvæntingar gæti orðið til þess að innstæðueigendur hjá banka eða bönkum gera skyndilega, stórar úttektir, ef ekki allan reikninginn. Þetta getur stafað af áhyggjum um stöðugleika viðkomandi stofnunar eða víðtækari efnahagsáhrifum. Reikningseigandi gæti séð þörf á að hafa reiðufé í höndunum strax, ef til vill ef óttast er víðtæka efnahagssamdrætti. Slík starfsemi getur valdið því að banka skortir reiðufé og geta ekki staðið undir öllum skráðum reikningum.
Hápunktar
Undirrót lausafjárkreppu er útbreitt misræmi í gjalddaga meðal banka og annarra fyrirtækja og skortur á reiðufé og öðrum lausafjármunum þegar þeirra er þörf.
Lausafjárkreppa er samtímis aukning í eftirspurn og lækkun á framboði lausafjár hjá mörgum fjármálastofnunum eða öðrum fyrirtækjum.
Lausafjárkreppur geta komið af stað vegna stórra, neikvæðra efnahagsáfalla eða eðlilegra sveiflubreytinga í hagkerfinu.
