Alhliða bankastarfsemi
Hvað er Universal Banking?
Alhliða bankastarfsemi er kerfi þar sem bankar veita margs konar alhliða fjármálaþjónustu, þar á meðal þá sem er sérsniðin að smásölu-, viðskipta- og fjárfestingarþjónustu. Alhliða bankastarfsemi er algeng í sumum Evrópulöndum, þar á meðal Sviss.
Alhliða bankastarfsemi varð algengari í Bandaríkjunum frá og með 1999 þegar Gramm-Leach-Bliley lögin (GLBA) afléttu takmarkanir sem komu í veg fyrir að viðskiptabankar gætu boðið fjárfestingarbankaþjónustu. Talsmenn alhliða bankastarfsemi halda því fram að það hjálpi bönkum að dreifa áhættunni betur. Andmælendur telja að það sé áhættuminni stefna að skipta upp bankastarfsemi.
Hvernig Universal Banking virkar
Alhliða bankar geta boðið lánsfé, lán, innlán, eignastýringu,. fjárfestingarráðgjöf, greiðsluvinnslu, verðbréfaviðskipti, sölutryggingu og fjármálagreiningu. Þó að alhliða bankakerfi leyfi bönkum að bjóða upp á margs konar þjónustu, þá krefst það ekki þess að þeir geri það. Bankar í alhliða kerfi geta samt valið að sérhæfa sig í undirmengi bankaþjónustu.
Alhliða bankastarfsemi sameinar þjónustu viðskiptabanka og fjárfestingarbanka og veitir alla þjónustu innan einnar einingar. Þjónustan getur falið í sér innlánsreikninga, margs konar fjárfestingarþjónustu og getur jafnvel veitt tryggingarþjónustu. Innlánsreikningar innan alhliða banka geta falið í sér sparnað og ávísun.
Samkvæmt þessu kerfi geta bankar valið að taka þátt í einhverju eða öllu sem leyfilegt er. Gert er ráð fyrir að þeir uppfylli allar viðmiðunarreglur sem stjórna eða stjórna réttri stjórnun eigna og viðskipta. Þar sem ekki allar stofnanir taka þátt í sömu starfsemi geta reglurnar í leik verið mismunandi frá einni stofnun til annarrar. Hins vegar er mikilvægt að rugla ekki hugtakinu „alhliða banki“ saman við neinar fjármálastofnanir sem bera svipuð nöfn.
Sumir af þekktari alhliða bönkum eru Deutsche Bank, HSBC og ING Bank; innan Bandaríkjanna, Bank of America, Wells Fargo og JPMorgan Chase teljast alhliða bankar.
Saga Universal Banking í Bandaríkjunum
Vegna strangrar reglugerðar var alhliða bankakerfið hægt að vaxa í Bandaríkjunum. Í kreppunni miklu samþykkti þingið Glass-Steagall lögin sem hluta af bankalögum frá 1933. Til að koma í veg fyrir frekari bankahrun bannaði lögin alhliða bankastarfsemi. Viðskiptabönkum var óheimilt að veita fjárfestingarbankaþjónustu, svo sem verðbréfaviðskipti og miðlunarþjónustu. Að auki stofnaði lögin Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC), óháð alríkisstofnun sem tryggir bandarísk bankainnstæður gegn gjaldþroti.
Árið 1999 felldu Gramm-Leach-Bliley-lögin (GLBA) Glass-Steagall-lögin úr gildi að hluta og gerðu það þannig löglegt fyrir viðskiptabanka að bjóða upp á fjárfestingarbankaþjónustu. Markmið GLBA var að nútímavæða fjármálaþjónustuiðnaðinn með því að leyfa fjármálastofnunum að auka vörur og þjónustu sem þeir gætu boðið viðskiptavinum sínum.
Fjármálakreppa og breyttar reglur
Lög sem hafa áhrif á alhliða bankastarfsemi í Bandaríkjunum hafa haldið áfram að þróast og breytast, sérstaklega á tímum efnahagslegra umbrota. Til dæmis olli fjármálakreppan 2008 fjölda bilana innan fjárfestingarbankakerfisins í Bandaríkjunum. Þetta leiddi til yfirtöku eða gjaldþrots á ýmsum stofnunum. Nokkur athyglisverð dæmi eru Lehman Brothers og Merrill Lynch.
Til að bregðast við, samþykkti þingið Dodd-Frank Wall Street umbætur og neytendaverndarlög árið 2010, sem takmarkaði leiðir sem bankar gætu fjárfest á með því að takmarka spákaupmennsku og banna þátttöku í vogunarsjóðum og einkafjárfestum. Andstæðingar Dodd-Franks gagnrýndu verknaðinn fyrir að hafa farið út fyrir að draga úr viðskiptavakastarfsemi banka. Árið 2018 setti þingið lög um efnahagsvöxt, reglugerðaraðlögun og neytendaverndarlög (einnig þekkt sem Crapo Bill ), sem afturkallaði nokkrar af Dodd-Frank takmörkunum.
Þrátt fyrir síbreytilegar reglur varðandi alhliða bankastarfsemi, bjóða margir fjármálaþjónustuaðilar í Bandaríkjunum í dag upp á margvíslega þjónustu, allt frá bankastarfsemi, lánum, húsnæðislánum, tryggingum og fjárfestingum annað hvort undir einu þaki eða í gegnum samstarfsnet með samstarfsfyrirtækjum. Þó þróunin hafi fjarlægt ýmsar hindranir fyrir stofnun alhliða banka í Bandaríkjunum, eru þær enn ekki eins algengar og þær eru í mörgum Evrópulöndum. Í Bandaríkjunum eru banka sem einbeita sér eingöngu að fjárfestingum, sem er óalgengt annars staðar í heiminum.
Hápunktar
Bankar í alhliða kerfi geta samt valið að sérhæfa sig í undirmengi viðskipta- eða fjárfestingarbankaþjónustu, jafnvel þó þeir geti tæknilega séð miklu meira til viðskiptavina sinna.
Viðskiptabankar bjóða venjulega neytenda- og viðskiptaþjónustu, svo sem tékka- og sparireikninga, viðskipta- og einkalán (þar á meðal húsnæðislán og bílalán) og innlánsskírteini (geisladiskar).
Alhliða bankastarfsemi er hugtak yfir banka sem bjóða upp á margs konar alhliða fjármálaþjónustu, þar á meðal bæði viðskiptabankaþjónustu og fjárfestingarbankaþjónustu.
Fjárfestingarbankar veita samruna- og yfirtökuþjónustu fyrir fyrirtæki, sölutryggingaþjónustu og miðlunarþjónustu fyrir stofnana- og einkaaðila.
