대공황
๋๊ณตํฉ์ ๋ฌด์์ด์์ต๋๊น?
"๋๊ณตํฉ"์ด๋ผ๋ ์ฉ์ด ๋ ํ๋ ์ธ๊ณ ์ญ์ฌ์ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ณ ๊ธด ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด ๋ฅผ ์๋ฏธํฉ๋๋ค. ๋๊ณตํฉ์ 1929๋ ์์ 1941๋ ์ฌ์ด์ ์์๊ณ , ๊ฐ์ ํด์ธ 1941๋ ์ ๋ฏธ๊ตญ์ด ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ ๋์ ์ ์ฐธ์ ํ์ต๋๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ 1929๋ ์ ์ฃผ์ ์์ฅ ๋ถ๊ดด ์ 1930๋ ์ ๋ฐ์ํ ์ํ ๊ณตํฉ์ ๋น๋กฏํ ์ฌ๋ฌ ๊ฒฝ๊ธฐ ์์ถ์ผ๋ก ์ธํด ๋์ฑ ๋๋๋ฌ์ก์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ 1931๋ .
๊ฒฝ์ ํ์์ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์ ์ข ์ข ๋๊ณตํฉ์ 20์ธ๊ธฐ์ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ฌ์์ ์๋๋๋ผ๋ ๊ฐ์ฅ ํฐ ์ฌ์์ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฑด ์ค ํ๋๋ก ์ธ๊ธํฉ๋๋ค.
์ฃผ์ ์์ฅ ํญ๋ฝ
1920๋ ๋ถํฐ 1921๋ ๊น์ง ์ง์๋ ์ํ์ง ๊ณตํฉ(Forgotten Depression)์ผ๋ก ์๋ ค์ง ๋จ๊ธฐ ๊ณตํฉ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ฏธ๊ตญ ์ฃผ์ ์์ฅ ์ ๊ฑฐ์ 50% ํ๋ฝํ๊ณ ๊ธฐ์ ์ด์ต์ 90% ์ด์ ํ๋ฝํ์ต๋๋ค. ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ ๋๋จธ์ง 10๋ ๋์ ๊ฒฌ์คํ ์ฑ์ฅ์ ๋๋ ธ์ต๋๋ค. ๊ด๋์ 20๋ ๋๋ผ๊ณ ํ๋ ์๋๋ ๋ฏธ๊ตญ ๋์ค์ด ์ฃผ์ ์์ฅ์ ๋ฐ๊ฒฌํ๊ณ ์ผ์ ํ ๋ฐ์ด๋ค๋ ์๋์์ต๋๋ค.
ํฌ๊ธฐ ์ดํ์ ๋ถ๋์ฐ ์์ฅ๊ณผ ๋ด์ ์ฆ๊ถ ๊ฑฐ๋์ (NYSE) ๋ชจ๋์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์ณค์ต๋๋ค. ๋์จํ ํตํ ๊ณต๊ธ๊ณผ ํฌ์์๋ค์ ๋์ ์์ค์ ๋ง์ง ๊ฑฐ๋ ๋ ์์ฐ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ๋ก ์๋ ์์น์ ๋ถ์ถ๊ฒผ์ต๋๋ค.
1929๋ 10์๊น์ง ์ฃผ๊ฐ๋ ์ธํ ๊ธฐ์ ์ด์ต์ 19๋ฐฐ๊ฐ ๋๋ ์ฌ์ ์ต๊ณ ๋ฐฐ์๋ก ์์นํ์ต๋๋ค. ์ด๋ ๋ค์ฐ์กด์ค ์ฐ์ ์ง์ (DJIA)๊ฐ ๋ถ๊ณผ 5๋ ๋ง์ 500% ์์นํ ๊ฒ๊ณผ ํจ๊ป ๊ถ๊ทน์ ์ผ๋ก ์ฃผ์ ์์ฅ์ ํญ๋ฝ์ ์ด๋ํ์ต๋๋ค.
NYSE ๊ฑฐํ์ 1929๋ 10์ 24์ผ, ๊ฒ์ ๋ชฉ์์ผ ๋ก ์๋ ค์ง๊ฒ ๋ ๋ ์ ๊ฒฉ๋ ฌํ๊ฒ ํฐ์ก์ต๋๋ค. ์งง์ ์งํ๋ 25์ผ ๊ธ์์ผ๊ณผ 26์ผ ํ ์์ผ ๋ฐ๋์ ์ธ์ ๋์ ๋ฐ์ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ค์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ ์์์ผ(10์ 28์ผ)๊ณผ ๊ฒ์ ํ์์ผ(10์ 29์ผ)์ ๊ฐ์ ธ์์ต๋๋ค. DJIA๋ ์ดํ ๋์ 20% ์ด์ ํ๋ฝํ์ต๋๋ค. ์ฃผ์ ์์ฅ์ ๊ฒฐ๊ตญ 1929๋ ๊ณ ์ ์์ ๊ฑฐ์ 90% ํ๋ฝํ ๊ฒ์ ๋๋ค.
์ถฉ๋์ ํ๋ฌธ์ ๋์์์ ๊ฐ๋ก์ง๋ฌ ์ ๋ฝ์ผ๋ก ํผ์ ธ ์ค์คํธ๋ฆฌ์์ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ์ํ์ธ Boden-Kredit Anstalt์ ๋ถ๊ดด์ ๊ฐ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ์ต ์๊ธฐ๋ฅผ ์ด๋ฐํ์ต๋๋ค. 1931๋ ์ ๊ฒฝ์ ์ ์ฌ์์ด ๋ ๋๋ฅ์ ์์ ํ ๊ฐํํ์ต๋๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ํ ์ผ์คํ
์ ๋ช ๋ชฉ ์ฌ์ฐ์ ๋ชจ๋ ์ธ์ด๋ฒ๋ ธ๊ณ , ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๊ณค๊ฒฝ์ ๋น ๋จ๋ ธ์ต๋๋ค. 1929๋ ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ์ค์ ๋ฅ ์ 3.2%์์ต๋๋ค. 1933๋ ์๋ 25% ์ด์ ๊ธ์ฆํ์ต๋๋ค.
ํ๋ฒ์ ๋ฃจ์ฆ๋ฒจํธ ํ์ ๋ถ์ ์ ๋ก ์๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ์ ๋ถ ์ง์ถ์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์ค์ ๋ฅ ์ 1938๋ ์ 18.9% ์ด์์ ์ ์งํ์ต๋๋ค . 1941๋ ๋ง ์ผ๋ณธ์ด ์ง์ฃผ๋ง์ ํญ๊ฒฉํ์ ๋ ์ค์ง 1์ธ๋น ๊ตญ๋ด์ด์์ฐ (GDP)์ 1929๋ ์์ค ์๋์์ต๋๋ค.
๋ถ๊ดด๊ฐ 10๋ ๋์ ์ง์๋ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๋ฅผ ์ด๋ฐํ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋์ง๋ง ๋๋ถ๋ถ์ ์ญ์ฌ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ๋ถ๊ดด๋ง์ผ๋ก๋ ๋๊ณตํฉ์ ์ผ์ผํค์ง ์์๋ค๋ ๋ฐ ๋์ํฉ๋๋ค. ๋ํ ์ฌ๋ผํ์ ๊น์ด์ ์ง์์ฑ์ด ์ ๊ทธ๋ ๊ฒ ์ฌ๊ฐํ๋์ง๋ ์ค๋ช ํ์ง ์์ต๋๋ค. ๋ค์ํ ํน์ ์ฌ๊ฑด๊ณผ ์ ์ฑ ์ด ๋๊ณตํฉ์ ๊ธฐ์ฌํ์ผ๋ฉฐ 1930๋ ๋์ ๋๊ณตํฉ์ ์ฐ์ฅํ๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋์์ต๋๋ค.
์ ์ ์ฐ์ค์ ์ค์
๋น๊ต์ ์๋ก์ด ์ฐ์ค ์ 1929๋ ๋ถ๊ดด ์ ํ์ ํตํ์ ์ ์ฉ ๊ณต๊ธ์ ์๋ชป ๊ด๋ฆฌํ์ต๋๋ค. Milton Friedman ๊ณผ ๊ฐ์ ํตํ์ฃผ์์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ์ ์ฐ์ค ์์ฅ Ben Bernanke ๋ ์ธ์ ํ์ต๋๋ค.
1913๋ ์ ์ค๋ฆฝ๋ ์ฐ์ค์ ์ค๋ฆฝ๋ ์ง 8๋ ๋์ ์๋นํ ํ๋์ ์ด์ง ์์์ต๋๋ค. ๊ฒฝ์ ๊ฐ 1920๋ ์์ 1921๋ ๊น์ง์ ๋ถํฉ์์ ํ๋ณต๋ ํ, ์ฐ์ค์ ์๋นํ ํตํ ํ์ฅ ์ ํ์ฉํ์ต๋๋ค. ์ด ํตํ ๊ณต๊ธ์ 1921๋ ๊ณผ 1928๋ ์ฌ์ด์ 61.8% ์ฆ๊ฐํ 280์ต ๋ฌ๋ฌ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ํ ์๊ธ์ 51.1%, ์ ์ถ ๋ฐ ๋์ถ ์ง๋ถ์ 224.3%, ์ ์๋ช ๋ณดํ ์ค๋น๊ธ์ 113.8% ์ฆ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ด ๋ชจ๋ ๊ฒ์ 1917๋ ์ฐ์ค์ด ์๊ตฌ ์ค๋น๊ธ์ 3%๋ก ์ธํํ ํ์ ๋ฐ์ํ์ต๋๋ค. ์ฌ๋ฌด๋ถ์ ์ฐ์ค์ ํตํ ๊ธ ๋ณด์ ๊ณ ๋ 11์ต 6์ฒ๋ง ๋ฌ๋ฌ์ ๋ถ๊ณผํ์ต๋๋ค.
ํตํ ๊ณต๊ธ์ ๋๋ฆฌ๊ณ ์ด์์จ์ ๋ฎ๊ฒ ์ ์งํจ์ผ๋ก์จ ์ฐ์ค์ ๋ถ๊ดด์ ์์ ๊ธ์ํ ํฝ์ฐฝ์ ์ด๋ฐํ์ต๋๋ค. ์์ฌ ํตํ ๊ณต๊ธ ์ฆ๊ฐ์ ๋๋ถ๋ถ์ ์ฃผ์ ์์ฅ๊ณผ ๋ถ๋์ฐ ๊ฑฐํ์ ๋ถํ๋ ธ์ต๋๋ค.
๊ฑฐํ์ด ํฐ์ง๊ณ ์์ฅ์ด ๋ถ๊ดด๋ ํ ์ฐ์ค์ ํตํ ๊ณต๊ธ์ ๊ฑฐ์ 3๋ถ์ 1๋ก ์ค์์ผ๋ก์จ ๋ฐ๋ ๋ฐฉํฅ์ ํํ์ต๋๋ค. ์ด ๊ฐ์๋ ๋ง์ ์๊ท๋ชจ ์ํ์ ์ฌ๊ฐํ ์ ๋์ฑ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ผ์ผ์ผฐ๊ณ ๋น ๋ฅธ ํ๋ณต์ ๋ํ ํฌ๋ง์ ์ง์์์ผฐ์ต๋๋ค.
์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ ๋์ ์ค์ ์์ฑ๋ ๋ฌด์ญ๋ก๋ ๋๊ณตํฉ ๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๊ณ์ ์ด๋ ค ์์๊ณ ์์ฅ ํ๋ณต์ ๋์์ต๋๋ค.
์ฐ์ค์ ํฝํฝํ ์ฃผ๋จน
๋ฒ๋ํค๊ฐ 2002๋ 11์ ์ฐ์ค์์ ์ธ๊ธํ๋ฏ์ด ์ฐ์ค์ด ์กด์ฌํ๊ธฐ ์ ์ ์ํ ๊ณตํฉ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ช ์ฃผ ์์ ํด๊ฒฐ๋์์ต๋๋ค. ๋๊ท๋ชจ ๋ฏผ๊ฐ ๊ธ์ต ๊ธฐ๊ด์ ์์คํ ๋ฌด๊ฒฐ์ฑ์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ฅ ๊ฐ๋ ฅํ ์๊ท๋ชจ ๊ธฐ๊ด์ ์๊ธ์ ๋์ถํ ๊ฒ์ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฐ ์ข ๋ฅ์ ์๋๋ฆฌ์ค๋ 20๋ ์ ์ธ 1907๋ ๊ณตํฉ ์ค์ ๋ฐ์ํ์ต๋๋ค.
์ด๊ด์ ์ธ ๋งค๋๋ก ์ธํด NYSE๊ฐ ํ๋ฝ์ธ๋ฅผ ํ๊ณ ํ์ฐ ์๊ธฐ์ ๋์์ ๋ ํฌ์ ์ํ๊ฐ์ธ JP Morgan์ ์๊ธ์ด ๋ถ์กฑํ ์ํ ์ ์๋นํ ์์ ์๋ณธ ์ ์ฎ๊ธฐ๊ธฐ ์ํด ์์คํธ๋ฆฌํธ ์ฃผ๋ฏผ๋ค์ ๊ฒฐ์ง์ํค๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ ํ์ต๋๋ค. ์์ด๋ฌ๋ํ๊ฒ๋, ์ ๋ถ๊ฐ ๋ชจ๊ฑด๊ณผ ๊ฐ์ ๊ฐ๋ณ ๊ธ์ต๊ฐ์ ๋ํ ์์กด๋๋ฅผ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด ์ฐ๋ฐฉ์ค๋น์ ๋์ด์ฌํ๋ฅผ ์ฐฝ์คํ๊ฒ ํ ๊ฒ์ ๋ฐ๋ก ๊ทธ ๊ณตํฌ ๋๋ฌธ์ด์์ต๋๋ค.
๊ฒ์ ๋ชฉ์์ผ ์ดํ, ์ฌ๋ฌ ๋ด์ ์ํ ์ ์์ฅ ์ ์์ฅ ๊ฐ๊ฒฉ๋ณด๋ค ๋์ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ฐ๋ ์ฃผ์์ ๋๋์ผ๋ก ๊ตฌ๋งคํจ์ผ๋ก์จ ์์ ๊ฐ์ ์ฌ์ด์ฃผ๋ ค๊ณ ํ์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์กฐ์น๊ฐ ๊ธ์์ผ์ ์งง์ ๋ ๋ฆฌ๋ฅผ ์ผ์ผ์ผฐ์ง๋ง ํจ๋์ ๋น ์ง ๋งค๋์ธ๊ฐ ์์์ผ์ ์ฌ๊ฐ๋์์ต๋๋ค. 1907๋ ์ดํ ์์ญ ๋ ๋์ ์ฃผ์ ์์ฅ์ ๊ทธ๋ฌํ ๊ฐ์ธ์ ๋ ธ๋ ฅ์ ๋์ด์ ์ฑ์ฅํ์ต๋๋ค. ์ด์ Fed๋ง์ด ๋ฏธ๊ตญ ๊ธ์ต ์์คํ ์ ์งํฑํ ๋งํผ ์ถฉ๋ถํ ์ปธ์ต๋๋ค.
ํ๊ธ ํฌ์ ์ผ๋ก ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ์ง ๋ชปํ์ต๋๋ค . ๋์ ์, ์ฐ์ค์ ํตํ ๊ณต๊ธ์ด ๋ถ๊ดด๋๊ณ ์์ฒ ๊ฐ์ ์ํ์ด ํ์ฐํ๋๋ก ๋ด๋ฒ๋ ค ๋์์ต๋๋ค. ๋น์ ์ํ๋ฒ์ผ๋ก ์ธํด ๊ธฐ๊ด์ด ๋๊ท๋ชจ ์๊ธ ์ธ์ถ์์ ์ด์๋จ๊ฑฐ๋ ์ํ์์ ์ด์ ํ ์ ์์ ๋งํผ ์ถฉ๋ถํ ์ฑ์ฅํ๊ณ ๋ค๊ฐํํ๋ ๊ฒ์ด ๋งค์ฐ ์ด๋ ค์ ์ต๋๋ค.
๊ตฌ์ ๊ธ์ต์ด ๋ฏธ๋์ ์ฌ์ ์ ๋ฌด์ฑ ์์ ์กฐ์ฅํ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ๋๋ ค์์ ๊ฒฐ๊ณผ์์ ์ ์์ต๋๋ค . ์ผ๋ถ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์ ์ฐ์ค์ด ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๊ณผ์ด์ํค๊ณ ์ด๋ฏธ ์ฌ๊ฐํ ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ ์ ํ์ํค๋ ์กฐ๊ฑด์ ๋ง๋ค์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค.
ํ๋ฒ์ ์์ ๊ฐ๊ฒฉ
Herbert Hoover๋ ์ข ์ข "์๋ฌด๊ฒ๋ ํ์ง ์๋" ๋ํต๋ น์ผ๋ก ํน์ง์ง์ด์ง์ง๋ง ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ํ ์กฐ์น๋ฅผ ์ทจํ์ต๋๋ค.
1930๋ ๊ณผ 1932๋ ์ฌ์ด์ ๊ทธ๋ ๋ค์์ ๊ตฌํํ์ต๋๋ค.
์ฌ๊ฑด ๊ธ์ต ๊ณต์ฌ (RFC) ์ ๊ฐ์ ๋๊ท๋ชจ ๊ณต๊ณต ์ฌ์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฐธ์ฌํ๋ ์ฐ๋ฐฉ ์ง์ถ 42% ์ฆ๊ฐ
์๋ก์ด ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ง๋ถํ๋ ์ธ๊ธ
1930๋ ์ ์ ์๋ จ ๋ ธ๋์๋ค์ด ๋ ธ๋ ์์ฅ ์ ๋์ณ๋๋ ๊ฒ์ ๋ง๊ธฐ ์ํด ์ด๋ฏผ ๊ธ์ง
ํ๋ฒ๋ ์ฃผ๋ก ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด์ ๋ฐ๋ผ ์๊ธ์ด ์ญ๊ฐ๋ ๊ฒ์ด๋ผ๋ ์ฌ์ค์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ก๋ค. ๊ทธ๋ ๋ชจ๋ ์ฐ์ ์์ ๋์ ๊ธ์ฌ๋ฅผ ๋ณด์ฅํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๊ฒ ์ ์งํด์ผ ํ๋ค๊ณ ์ถ๋ก ํ์ต๋๋ค. ๋์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ ์งํ๋ ค๋ฉด ์๋น์๊ฐ ๋ ๋ง์ ๋น์ฉ์ ์ง๋ถํด์ผ ํฉ๋๋ค.
๊ทธ๋ฌ๋ ๋์ค์ ์ฌ๊ณ ๋ก ์ฌํ๊ฒ ํ์์ ์ ์๊ณ ๋ง์ ์ฌ๋๋ค์ด ์ฌํ์ ์๋น์ค์ ์๋์์ด ์ง์ถํ ์์์ด ์์์ต๋๋ค. ์ธ๊ตญ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ธ๋ค๋ณด๋ค ๋ ์ด์ ๊ณ ๊ฐ์ ๋ฏธ๊ตญ ์ํ์ ์ฌ๋ ค๊ณ ํ์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ธฐ์ ๋ค์ ํด์ธ ๋ฌด์ญ ์ ์์กดํ ์๋ ์์์ต๋๋ค.
์๊ธ, ๋ ธ๋, ๋ฌด์ญ ๋ฐ ๊ฐ๊ฒฉ ํต์ ์ ๊ฐ์ ๊ทธ์ ์ํ์ ๋ค๋ฅธ ๋ง์ ์ถฉ๋ ํ ๊ฐ์ ์ ์์์ ์กฐ์ ํ๊ณ ์ฌํ ๋นํ๋ ๊ฒฝ์ ์ ๋ฅ๋ ฅ์ ์์์์ผฐ์ต๋๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๋ณดํธ๋ฌด์ญ์ฃผ์
์ด ์์ธํ ํ์ค๋ก ์ธํด Hoover๋ ๋ ์ผ ์ธ๊ตญ ๊ฒฝ์์๋ฅผ ์ง์์์ผ ๋ฌผ๊ฐ์ ์๊ธ์ ์ง์ํ๋ ๋ฒ์์ ์ฌ์ฉํ๊ฒ ๋์์ต๋๋ค. ๋ณดํธ ์ฃผ์์๋ค์ ์ ํต์ ๋ฐ๋ผ 1,000๋ช ์ด์์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ํญ์์ ๋ฐ๋ํ์ฌ ํ๋ฒ๋ 1930๋ ์ค๋ฌดํธ-ํ๋ฆฌ ๊ด์ธ๋ฒ์ ์๋ช ํ์ต๋๋ค.
์ด ๋ฒ์ ์ฒ์์๋ ๋์ ์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด์์ง๋ง 880๊ฐ ์ด์์ ์ธ๊ตญ ์ ํ์ ๋ง๋ํ ๊ด์ธ๋ฅผ ๋ถ๊ณผ ํ๋ ๋ค์ค ์ฐ์ ๊ด์ธ ๋ก ํ๋๋์์ต๋๋ค. ๊ฑฐ์ 34๊ฐ๊ตญ์ด ๋ณด๋ณตํ๊ณ ์์ ์ 1929๋ 70์ต ๋ฌ๋ฌ์์ 1932๋ 25์ต ๋ฌ๋ฌ๋ก ๊ฐ์ํ์ต๋๋ค. 1934๋ ๊น์ง ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ์ 66% ๊ฐ์ํ์ต๋๋ค. ๋น์ฐํ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ ์ํฉ์ด ์ ํ๋์์ต๋๋ค.
์ง์ ๊ณผ ๊ฐ์ธ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์๋ ์์ค์ ์ ์งํ๋ ค๋ Hoover์ ์ด๋ง์ ์ดํดํ ์ ์์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ ๊ธฐ์ ๋ค์ด ์๊ธ์ ์ธ์ํ๊ณ , ์ ๋ฆฌํด๊ณ ๋ฅผ ํผํ๊ณ ,. ์์ฐ์ค๋ฝ๊ฒ ํ๋ฝํ์ด์ผ ํ๋ ์๊ธฐ์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋๊ฒ ์ ์งํ๋๋ก ๋ ๋ คํ์ต๋๋ค. ์ด์ ์ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด/๊ณตํฉ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ์ธํด ๋ฏธ๊ตญ์ 1~3๋ ๋์ ๋ฎ์ ์๊ธ๊ณผ ์ค์ ์ ๊ฒช์๊ณ ๊ฐ๊ฒฉ ํ๋ฝ์ผ๋ก ํ๋ณต๋์์ต๋๋ค. ์ด๋ฌํ ์ธ์์ ์ธ ์์ค์ ์ ์งํ ์ ์์๊ณ ์ธ๊ณ ๋ฌด์ญ์ด ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ฐจ๋จ๋๋ฉด์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด์์ ๋ถํฉ์ผ๋ก ์ ํ๋์์ต๋๋ค.
๋ด๋
Franklin Roosevelt ๋ํต๋ น์ 1933๋ ์ ํฌํ๋ฅผ ํ์ ๋ ์์ฒญ๋ ๋ณํ๋ฅผ ์ฝ์ํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๊ฐ ์์ํ ๋ด๋ ์ ๋ฏธ๊ตญ ๋น์ฆ๋์ค๋ฅผ ๊ฐํํ๊ณ ์ค์ ์ ์ค์ด๋ฉฐ ๋์ค์ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํด ๊ณ ์๋ ํ์ ์ ์ด๊ณ ์ ๋ก ์๋ ์ผ๋ จ์ ๊ตญ๋ด ํ๋ก๊ทธ๋จ๊ณผ ์กฐ์น์์ต๋๋ค.
๋์จํ๊ฒ ์ผ์ธ์ฆ์ฃผ์ ๊ฒฝ์ ํ ์ ๊ธฐ์ดํ ๊ทธ๊ฒ์ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๋ถ์ํ ์ ์๊ณ ๋ ๊ทธ๋์ผ ํ๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๊ธฐ์ดํ์ต๋๋ค. ๋ด๋ ์ ์ฑ ์ ๊ตญ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ ์์ค,. ์์ ๊ณ ์ฉ ๋ฐ ๊ฑด๊ฐํ ์๊ธ์ ์ฐฝ์ถํ๊ณ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํ ๋์ ๋ชฉํ๋ฅผ ์ค์ ํ์ต๋๋ค. ์ ๋ถ๋ ๊ฐ๊ฒฉ, ์๊ธ, ์ฌ์ง์ด ์์ฐ ํต์ ๋ฅผ ํตํด ์ด๋ฌํ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๊ธฐ ์์ํ์ต๋๋ค.
์ผ๋ถ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ๋ฃจ์ฆ๋ฒจํธ๊ฐ ํ๋ฒ์ ๊ฐ์ ์ ๋ ํฐ ๊ท๋ชจ๋ก ๊ณ์ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ ๊ฐ๊ฒฉ ์ง์๊ณผ ์ต์ ์๊ธ์ ๋ํ ์๊ฒฉํ ์ด์ ์ ์ ์งํ๊ณ ๊ฐ์ธ์ด ๊ธํ์ ๊ธ๊ดด๋ฅผ ๋น์ถํ๋ ๊ฒ์ ๊ธ์งํ๋ ๊ธ๋ณธ์ ์ ์์ ๊ตญ๊ฐ๋ฅผ ์ ๊ฑฐํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ ๋ ์ ์ฌ์ ๊ดํ์ ๊ธ์งํ๊ณ ์์ญ ๊ฐ์ ์๋ก์ด ๊ณต๊ณต ์ฌ์ ํ๋ก๊ทธ๋จ ๋ฐ ๊ธฐํ ์ผ์๋ฆฌ ์ฐฝ์ถ ๊ธฐ๊ด์ ์ค๋ฆฝํ์ต๋๋ค.
Roosevelt ํ์ ๋ถ๋ ๋๋ฏผ๊ณผ ๋ชฉ์ฅ์ฃผ์๊ฒ ์์ฐ์ ์ค๋จํ๊ฑฐ๋ ์ถ์ํ๋๋ก ์ง๋ถํ์ต๋๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐ์ด ์ํ ์์๊ป๋ผ ์ค ํ๋๋ ์์ฒ ๋ช ์ ๋ฏธ๊ตญ์ธ์ด ์ ๋ ดํ ์๋์ ์ ๊ทผํ ํ์๊ฐ ์์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ๊ณผ์ ์๋ฌผ์ ํ๊ดด์์ต๋๋ค.
์ฌํ ๋ณด์ฅ ๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ก์ด ํ๋ก๊ทธ๋จ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ด๋ฌํ ๊ณํ์ ์ง๋ถํ์ต๋๋ค . ์ด๋ฌํ ์ธ์์๋ ์๋น์ธ, ๊ฐ์ธ ์๋์ธ, ์์์ธ, ๋ฒ์ธ ์๋์ธ ๋ฐ ์ด๊ณผ ์ด์ต ์ธ์ ์ธ์์ด ํฌํจ๋์์ต๋๋ค.
๋ด๋์ ์ฑ๊ณต๊ณผ ์คํจ
๋ด๋์ ๊ธ์ต์์คํ ๊ฐํ๊ณผ ์์ ํ ๋ฑ ๊ฐ์์ ์ธ ์ฑ๊ณผ๋ก ์ด์ด์ง๋ฉฐ ๊ตญ๋ฏผ์ ์ ๋ขฐ๋ฅผ ๋์๋ค. Roosevelt๋ 1933๋ 3์์ ๊ณตํฉ์ ๋น ์ง ์ธ์ถ ๋ก ์ธํ ์ ๋์ ๋ถ๊ดด๋ฅผ ๋ฐฉ์งํ๊ธฐ ์ํด ์ผ์ฃผ์ผ ๋ด๋ด ์ํ ํด์ผ์ ์ ์ธํ์ต๋๋ค . ์ด์ด ๋, ๊ต๋, ํฐ๋ ๋ฐ ๋๋ก๋ง์ ์ํ ๊ฑด์ค ํ๋ก๊ทธ๋จ์ด ์ด์ด์ก์ต๋๋ค. ์ด ํ๋ก์ ํธ๋ ์์ฒ ๋ช ์ ์ฌ๋๋ค์ ๊ณ ์ฉํ๋ ์ฐ๋ฐฉ ์์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์์ํ์ต๋๋ค.
๊ฒฝ์ ๊ฐ ์ฝ๊ฐ์ ํ๋ณต์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ธด ํ์ง๋ง, ๋ด๋ ์ ์ฑ ์ด ๋ฏธ๊ตญ์ ๋๊ณตํฉ์์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๋ฐ ์ฑ๊ณตํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๊ธฐ์๋ ๋ฐ๋ฑ์ด ๋๋ฌด ์ฝํ์ต๋๋ค. ์ญ์ฌ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ๊ทธ ์ด์ ์ ๋ํด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋์ํ์ง ์์ต๋๋ค.
- ์ผ์ธ์ฆ์ฃผ์์๋ค์ ๋ฃจ์ฆ๋ฒจํธ๊ฐ ์ ๋ถ ์ค์ฌ์ ํ๋ณต ๊ณํ์์ ์ถฉ๋ถํ ๋ฉ๋ฆฌ ๊ฐ์ง ์์๋ค๊ณ ๋งํ๋ฉด์ ์ฐ๋ฐฉ ์ง์ถ ๋ถ์กฑ์ ๋น๋ํฉ๋๋ค.
๊ฒฝ๊ธฐ ์ฌ์ดํด ์ด ๋ฐ๋ฅ์ ์น ํ ๋ฐ๋ฑํ๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ 2๋ ๊ณผ์ ์ ๋ฐ๋ฅด์ง ์๊ณ ์ฆ๊ฐ์ ์ธ ๊ฐ์ ์ ์ด๋ฐํ๋ ค๊ณ ๋ ธ๋ ฅํจ์ผ๋ก์จ Roosevelt๊ฐ Hoover๊ฐ ๊ทธ ์ด์ ์ ํ๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ถํฉ์ ์ฐ์ฅํ์ ์ ์๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค.
์บ๋ฆฌํฌ๋์ ๋ํ ๋ก์ค์ค์ ค๋ ์ค์ ๋ ๊ฒฝ์ ํ์๊ฐ ์ค์ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด ๋ด๋ ์ ์ฑ ์ด ๋๊ณตํฉ์ ์ต์ 7๋ ์ฐ์ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ค๋ฅธ ๊ณตํฉ ์ดํ ํ๋ณต์ ํน์ง์ด์๋ ๋น๊ต์ ๋น ๋ฅธ ํ๋ณต์ด 1929๋ ์ดํ์๋ ๊ทธ๋ ๊ฒ ๋น ๋ฅด๊ฒ ์ผ์ด๋์ง ์์์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค. ์์คํธ๋ฆฌํธ ์๋ฆฌํธ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ผ๋ฐ ๋์ค์ด ์ฃผ์ ์์ฅ์์ ํฐ ๊ธ์ก์ ์์ ๊ฒ์ ์ด๋ฒ์ด ์ฒ์์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋๋ค.
๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ์ฌ๊ฐ ๋ก๋ฒํธ ํ์ค(Robert Higgs)๋ ๋ฃจ์ฆ๋ฒจํธ์ ์๋ก์ด ๊ท์น๊ณผ ๊ท์ ์ด ๋๋ฌด ๋น ๋ฅด๊ณ ํ๋ช ์ ์ด์ด์ ๊ธฐ์ ์ด ๊ณ ์ฉ์ด๋ ํฌ์๋ฅผ ๋๋ ค์ํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค. Rutgers ๋ํ์ ๋ฒํ ๋ฐ ๊ฒฝ์ ํ ๊ต์์ธ Philip Harvey๋ Roosevelt๊ฐ ์ผ์ธ์ฆ์ ๊ฑฐ์๊ฒฝ์ ๋ถ์์ฑ ์ ๋ง๋๋ ๊ฒ๋ณด๋ค ์ฌํ ๋ณต์ง ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋ ๋ฐ ๋ ๊ด์ฌ์ด ์๋ค๊ณ ์ ์ํ์ต๋๋ค.
๋ด๋ ์ ์ฑ ์ ์ํด ์ ์ ๋ ์ฌํ ๋ณด์ฅ ์ ์ฑ ์ ์ค์ , ์ฅ์ ๋ณดํ, ๋ ธ๋ น ๋ฐ ๊ณผ๋ถ ์๋น์ ์ํ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ๋ง๋ค์์ต๋๋ค.
์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ ๋์ ์ ์ํฅ
๋๊ณตํฉ์ 1941๋ ์์ 1942๋ ์ฌ์ด์ ๊ฐ์๊ธฐ ๋๋ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์์ต๋๋ค. ๊ณ ์ฉ๊ณผ GDP ์์น๋ฅผ ๋ณด๋ฉด ๊ทธ๋ ์ต๋๋ค. ๋ฏธ๊ตญ์ด ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ์ ์ฐธ์ ํ ๋ฌด๋ ต์ด์๋ค. ์ค์ ๋ฅ ์ 1940๋ 800๋ง์์ 1943๋ 100๋ง ์ด์์ผ๋ก ๋จ์ด์ก์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 1600๋ง ์ด์์ ๋ฏธ๊ตญ์ธ์ด ๊ตฐ๋์ ์ง์ง๋์์ต๋๋ค. ๋ฏผ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ ์์ ์ค์ง ์ค์ ๋ฅ ์ ์ ์ ์ค์ ์ฆ๊ฐํ์ต๋๋ค.
๋ฐฐ๊ธ ์ผ๋ก ์ธํ ์ ์ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก ์ํ ์์ค์ด ๋จ์ด ์ก๊ณ ์ ์ ์๊ธ์ ์กฐ๋ฌํ๊ธฐ ์ํด ์ธ๊ธ์ด ๊ธ๊ฒฉํ ์ธ์๋์์ต๋๋ค. ๋ฏผ๊ฐ ํฌ์๋ 1940๋ 179์ต ๋ฌ๋ฌ์์ 1943๋ 57์ต ๋ฌ๋ฌ๋ก ๊ฐ์ํ๊ณ ์ด ๋ฏผ๊ฐ ๋ถ๋ฌธ ์์ฐ์ ๊ฑฐ์ 50% ๊ฐ์ํ์ต๋๋ค.
์ ์์ด ๋๊ณตํฉ์ ๋๋๋ค๋ ์๊ฐ์ ๊นจ์ง ์ ๋ฆฌ์ฐฝ์ ์ค๋ฅ์ด์ง๋ง, ๊ฐ๋ฑ์ ๋ฏธ๊ตญ์ ํ๋ณต์ ๊ธธ๋ก ๋ชฐ์๋ฃ์์ต๋๋ค. ์ ์์ ๊ตญ์ ๋ฌด์ญ ์ฑ๋์ ์ด์๊ณ ๊ฐ๊ฒฉ ๋ฐ ์๊ธ ํต์ ๋ฅผ ์ญ์ ์์ผฐ์ต๋๋ค. ์ ๋ถ์ ์์๋ ๊ฐ์ผ ์ ํ์ ๋ํด ๊ฐ๋ฐฉ๋์๊ณ ์์๋ ๋ง๋ํ ์ฌ์ ๋ถ์์ฑ ์ ๋ณ์์ต๋๋ค.
์ ์์ด ๋๋ ํ ์ฒซ 12๊ฐ์ ๋์ ๋ฏผ๊ฐ ํฌ์๋ 106์ต ๋ฌ๋ฌ์์ 306์ต ๋ฌ๋ฌ๋ก ์ฆ๊ฐํ์ต๋๋ค. ์ฃผ์ ์์ฅ์ ๋ช ๋ ๋ง์ ๊ฐ์ธ์ฅ์ ๋ค์ด ์ฐ ์ต๋๋ค.
๊ฒฐ๋ก
๋๊ณตํฉ์ ๋ค์งํ ์ฐ์ค, ๋ณดํธ๋ฌด์ญ ์ฃผ์ ๊ด์ธ, ์ผ๊ด๋์ง ์๊ฒ ์ ์ฉ๋ ์ ๋ถ ๊ฐ์ ์ฃผ์ ๋ ธ๋ ฅ ๋ฑ ์ฌ๋ฌ ์์ธ์ด ๋ณตํฉ์ ์ผ๋ก ์์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ์์ต๋๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ์ด๋ฌํ ์์ธ ์ค ํ๋์ ๋ณ๊ฒฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋จ์ถ๋๊ฑฐ๋ ํผํ ์ ์์์ต๋๋ค.
๋ณด์กฐ๊ธ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ด๋ ๊ฐํ์ ๋ง์ ๋ถ๋ถ ์ด ์ค๋๋ ๊น์ง ์กด์ฌํฉ๋๋ค. ์ฐ๋ฐฉ ์ ๋ถ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์ ์๊ธฐ์ ์๊ธฐ์ ํ๋ํด์ผ ํ๋ค๋ ๊ฐ์ ์ ์ด์ ๊ฐ๋ ฅํ๊ฒ ์ง์ง๋ฉ๋๋ค. ์ด ์ ์ฐ์ ๋๊ณตํฉ์ด ํ๋ ๋ฏธ๊ตญ ์ญ์ฌ์์ ์ค๋ํ ์ฌ๊ฑด ์ค ํ๋๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ์ด์ ์ค ํ๋์ ๋๋ค.
ํ์ด๋ผ์ดํธ
์ฐ์ค์ ๊ณผ์ํ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฌดํ๋ ๋ฑ์ ์์ธ๋ ๋๊ณตํฉ์ ์ผ์กฐํ๋ค.
๋๋ถ๋ถ์ ์ญ์ฌ๊ฐ์ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ 1929๋ ์ ์ฃผ์ ์์ฅ ๋ถ๊ดด๊ฐ ๋๊ณตํฉ์ ์ ์ผํ ์์ธ์ด ์๋๋ผ๋ ๋ฐ ๋์ํฉ๋๋ค.
ํ๋ฒ ๋ํต๋ น๊ณผ ๋ฃจ์ฆ๋ฒจํธ ๋ํต๋ น์ ๋ชจ๋ ์ ๋ถ ์ ์ฑ ์ ํตํด ๋๊ณตํฉ์ ์ํฅ์ ์ํํ๋ ค๊ณ ๋ ธ๋ ฅํ์ต๋๋ค.
1920๋ ๋ ํฌ๊ธฐ ์์ฅ์ ๋ํ ํฌ์๋ 1929๋ ์ฃผ์ ์์ฅ ๋ถ๊ดด๋ก ์ด์ด์ ธ ๋ง์ ๋ช ๋ชฉ ๋ถ๋ฅผ ์ธ์ด ๋ฒ๋ ธ์ต๋๋ค.
๋๊ณตํฉ์ 1929๋ ์์ 1941๋ ์ฌ์ด์ ์ผ์ด๋ ํ๋ ์ธ๊ณ ์ญ์ฌ์ ๊ฐ์ฅ ํฌ๊ณ ๊ธด ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด์์ต๋๋ค.
์์ฃผํ๋ ์ง๋ฌธ
๋๊ณตํฉ์ ์ธ์ ์์๋์์ต๋๊น?
๋๊ณตํฉ์ 1929๋ ์ฃผ์ ์์ฅ ๋ถ๊ดด ์ดํ ์์๋์ด ๊ฐ์ธ ๋ฐ ๊ธฐ์ ์ ๋ช ๋ชฉ ๋ถ๋ฅผ ๋ชจ๋ ์ธ์ด ๋ฒ๋ ธ์ต๋๋ค. ์ด๊ฒ์ ๋ฏธ๊ตญ ๊ฒฝ์ ๋ฅผ ๊ถ์ง์ ๋ชฐ์๋ฃ์๊ณ ๊ฒฐ๊ตญ ๋ฏธ๊ตญ ๊ตญ๊ฒฝ์ ๋์ด ์ ๋ฝ์ผ๋ก ํ๋ฌ ๋ค์ด๊ฐ์ต๋๋ค.
๋๊ณตํฉ์ ์ง์ง ์์ธ์ ๋ฌด์์ ๋๊น?
๋๊ณตํฉ์ ์ผ์ผํจ ํน์ ์์ธ์ ์ ํํ ์ง์ ํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฒฝ์ ํ์์ ์ญ์ฌ๊ฐ๋ค์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์ด ์นจ์ฒด๊ธฐ๋ฅผ ์ด๋ํ ๋ช ๊ฐ์ง ์ํ ์์ธ์ด ์๋ค๋ ๋ฐ ๋์ํฉ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์๋ 1929๋ ์ ์ฃผ์ ์์ฅ ๋ถ๊ดด, ๊ธ๋ณธ์์ , ๋์ถ ๋ฐ ๊ด์ธ์ ํ๋ฝ, ์ํ ๊ณตํฉ, ์ฐ์ค์ ์ถ์๋ ํตํ ์ ์ฑ ์ด ํฌํจ๋ฉ๋๋ค.
๋๊ณตํฉ์ ์ธ์ ๋๋ฌ์ต๋๊น?
๋๊ณตํฉ์ 1941๋ ์ ๋๋ฌ์ต๋๋ค. ์ด๋๋ ๋ฏธ๊ตญ์ด ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ ๋์ ์ ์ฐธ์ ํ ์๊ธฐ์ ๊ฑฐ์ ๋น์ทํ์ต๋๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ๊ฒฝ์ ํ์๋ค์ ์ค์ ์ด ๊ฐ์ํ๊ณ GDP๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ์๊ธฐ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ด๊ฒ์ ์ข ๋ฃ์ผ๋ก ์ธ์ฉํฉ๋๋ค.