Azjatycki kryzys finansowy

Czym był azjatycki kryzys finansowy?

Azjatycki kryzys finansowy, zwany także „azjatyckim zarażeniem”, był sekwencją dewaluacji walut i innych wydarzeń, które rozpoczęły się latem 1997 r. i rozprzestrzeniły się na wiele rynków azjatyckich. Waluta po raz pierwszy zawiodła w Tajlandii w wyniku decyzji rynków rządowych o zaprzestaniu powiązania lokalnej waluty z dolarem amerykańskim (USD). Spadki walut szybko rozprzestrzeniły się w Azji Wschodniej, powodując z kolei spadki na giełdach,. mniejsze dochody z importu i wstrząsy rządowe.

Zrozumienie azjatyckiego kryzysu finansowego

W wyniku dewaluacji tajlandzkiego bahta duża część walut wschodnioazjatyckich spadła aż o 38 procent. Akcje międzynarodowe również spadły aż o 60 proc. Na szczęście azjatycki kryzys finansowy został w pewnym stopniu zahamowany dzięki interwencji finansowej Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego. Jednak spadki na rynku były odczuwalne również w Stanach Zjednoczonych, Europie i Rosji, gdy gospodarki azjatyckie załamały się.

W wyniku kryzysu wiele narodów przyjęło środki protekcjonistyczne, aby zapewnić stabilność swoich walut. Prowadziło to często do dużych zakupów amerykańskich obligacji skarbowych,. które są wykorzystywane jako globalne inwestycje przez większość światowych rządów, władz monetarnych i głównych banków. Kryzys azjatycki doprowadził do bardzo potrzebnych reform finansowych i rządowych w krajach takich jak Tajlandia, Korea Południowa, Japonia i Indonezja. Służy również jako cenne studium przypadku dla ekonomistów,. którzy próbują zrozumieć współczesne przeplatające się rynki, zwłaszcza w odniesieniu do handlu walutami i zarządzania rachunkami narodowymi.

Przyczyny azjatyckiego kryzysu finansowego

Kryzys tkwił w kilku wątkach zjawisk przemysłowych, finansowych i monetarnych. Ogólnie rzecz biorąc, wiele z nich odnosi się do strategii gospodarczej wzrostu napędzanego eksportem, która została przyjęta w rozwijających się gospodarkach Azji Wschodniej w latach poprzedzających kryzys. Strategia ta obejmuje ścisłą współpracę rządu z producentami produktów eksportowych, w tym subsydia, korzystne transakcje finansowe oraz powiązanie waluty z dolarem amerykańskim w celu zapewnienia korzystnego kursu wymiany dla eksporterów.

Chociaż przyniosło to korzyści rozwijającym się gałęziom przemysłu Azji Wschodniej, wiązało się również z pewnym ryzykiem. Wyraźne i dorozumiane gwarancje rządowe w celu ratowania krajowego przemysłu i banków; przytulne relacje między konglomeratami wschodnioazjatyckimi, instytucjami finansowymi i regulatorami; oraz fala zagranicznych napływów finansowych z niewielką uwagą na potencjalne ryzyko, wszystko to przyczyniło się do ogromnego pokusy nadużycia w gospodarkach Azji Wschodniej, zachęcając do dużych inwestycji w marginalne i potencjalnie nierozsądne projekty.

Wraz z odwróceniem umowy Plaza Accord w 1995 r. rządy USA, Niemiec i Japonii uzgodniły koordynację, aby umożliwić aprecjację dolara amerykańskiego w stosunku do jena i marki niemieckiej. Oznaczało to również aprecjację walut wschodnioazjatyckich powiązanych z dolarem amerykańskim, co doprowadziło do narastania w tych gospodarkach znacznej presji finansowej, ponieważ japoński i niemiecki eksport stawał się coraz bardziej konkurencyjny w stosunku do innego eksportu wschodnioazjatyckiego. Eksport spadł, a zyski przedsiębiorstw spadły. Rządom wschodnioazjatyckim i powiązanym instytucjom finansowym coraz trudniej było zaciągać pożyczki w dolarach amerykańskich w celu subsydiowania rodzimego przemysłu, a także utrzymania powiązań walutowych. Presja ta osiągnęła apogeum w 1997 roku, gdy jeden po drugim porzucali swoje powiązania i dewaluowali swoje waluty.

Odpowiedź na azjatycki kryzys finansowy

Jak wspomniano powyżej, MFW interweniował, udzielając pożyczek na ustabilizowanie azjatyckich gospodarek – znanych również jako „ tygrysy ” – które zostały dotknięte. Około 110 miliardów dolarów w formie krótkoterminowych pożyczek zostało udzielonych Tajlandii, Indonezji i Korei Południowej, aby pomóc im ustabilizować ich gospodarki. Z kolei musiały spełnić surowe warunki, w tym wyższe podatki i stopy procentowe oraz spadek wydatków publicznych. Wiele krajów zostało dotkniętych kryzysem, które zaczęły wykazywać oznaki ożywienia do 1999 roku.

Lekcje wyciągnięte z azjatyckiego kryzysu finansowego

Wiele wniosków wyciągniętych z azjatyckiego kryzysu finansowego można nadal zastosować w sytuacjach, które mają miejsce dzisiaj, a także w celu złagodzenia problemów w przyszłości. Po pierwsze, inwestorzy powinni wystrzegać się baniek aktywów — niektóre z nich mogą w końcu pęknąć, pozostawiając inwestorów na lodzie, gdy już to zrobią. Inną możliwą lekcją dla rządów jest pilnowanie wydatków. Wszelkie wydatki na infrastrukturę dyktowane przez rząd mogły przyczynić się do powstania baniek aktywów, które spowodowały ten kryzys – i to samo może dotyczyć również wszelkich przyszłych wydarzeń.

Współczesny przypadek azjatyckiego kryzysu finansowego

Rynki światowe podlegały znacznym wahaniom w ciągu ostatnich dwóch lat, od początku 2015 r. do drugiego kwartału 2016 r. To spowodowało, że Rezerwa Federalna obawiała się możliwości drugiego azjatyckiego kryzysu finansowego. Na przykład Chiny wywołały falę uderzeniową na rynkach akcji w Stanach Zjednoczonych 11 sierpnia 2015 r., kiedy to zdewaluowały juana w stosunku do dolara. Spowodowało to spowolnienie chińskiej gospodarki, co spowodowało niższe krajowe stopy procentowe i dużą ilość obligacji.

Niskie stopy procentowe wprowadzone przez Chiny zachęciły inne kraje azjatyckie do obniżenia krajowych stóp procentowych. Na przykład Japonia obniżyła i tak już niskie krótkoterminowe stopy procentowe do wartości ujemnych na początku 2016 r. Ten wydłużony okres niskich stóp procentowych zmusił Japonię do pożyczania coraz większych sum pieniędzy w celu inwestowania na światowych rynkach akcji. Japoński jen zareagował wbrew intuicji, zwiększając wartość, czyniąc japońskie produkty droższymi i jeszcze bardziej osłabiając jego gospodarkę.

Amerykańskie akcje zareagowały spadkiem o 11,5 proc. od 1 stycznia do 11 lutego 2016 r. Chociaż w kolejnym roku rynki odbiły się o 13 proc., rynki zmienności podążały przez resztę 2016 r., aż do całkowitego rozproszenia skutków tej sytuacji.