Polityka ujemnych stóp procentowych (NIRP)

Co to jest polityka ujemnych stóp procentowych (NIRP)?

Polityka ujemnych stóp procentowych (NIRP) to niekonwencjonalne narzędzie polityki pieniężnej stosowane przez bank centralny, w którym nominalne docelowe stopy procentowe są ustalane z wartością ujemną, poniżej teoretycznej dolnej granicy zero procent. NIRP to stosunkowo nowy rozwój (od lat 90.) w polityce pieniężnej stosowany w celu złagodzenia kryzysu finansowego i został oficjalnie wprowadzony w życie tylko w nadzwyczajnych okolicznościach gospodarczych.

Wyjaśnienie polityki ujemnych stóp procentowych

Ujemna stopa procentowa oznacza, że bank centralny (i być może banki prywatne) naliczą ujemne odsetki. Zamiast otrzymywać pieniądze na depozyty, deponenci muszą regularnie płacić, aby zatrzymać swoje pieniądze w banku. Ma to na celu zachęcenie banków do swobodniejszego pożyczania pieniędzy, a firm i osób prywatnych do inwestowania, pożyczania i wydawania pieniędzy zamiast płacenia opłaty za ich bezpieczeństwo. Dzieje się tak w środowisku ujemnych stóp procentowych.

W okresach deflacji ludzie i firmy gromadzą pieniądze zamiast wydawać i inwestować. Skutkiem tego jest załamanie się zagregowanego popytu,. co prowadzi do dalszego spadku cen, spowolnienia lub zatrzymania realnej produkcji i produkcji oraz wzrostu bezrobocia. Luźna lub ekspansywna polityka pieniężna jest zwykle stosowana, aby poradzić sobie z taką stagnacją gospodarczą. Jeśli jednak siły deflacyjne są wystarczająco silne, samo obniżenie stopy procentowej banku centralnego do zera może nie wystarczyć do stymulowania zaciągania i udzielania pożyczek.

Teoria dotycząca polityki ujemnych stóp procentowych (NIRP)

Ujemne stopy procentowe można uznać za ostatnią próbę pobudzenia wzrostu gospodarczego. Zasadniczo jest wprowadzane, gdy wszystko inne (każdy inny rodzaj tradycyjnej polityki) okazało się nieskuteczne i mogło się nie powieść.

Teoretycznie ukierunkowanie stóp procentowych poniżej zera zmniejszy koszty pożyczania firm i gospodarstw domowych, napędzając popyt na kredyty i zachęcając do inwestycji i wydatków konsumenckich. Banki detaliczne mogą zdecydować się na internalizację kosztów związanych z ujemnymi stopami procentowymi, płacąc je, co negatywnie wpłynie na zyski, zamiast przerzucać koszty na drobnych deponentów z obawy, że w przeciwnym razie będą musieli przenieść swoje depozyty na gotówkę.

Przykłady ze świata rzeczywistego NIRP

Przykładem polityki ujemnych stóp procentowych byłoby ustalenie podstawowej stopy procentowej na poziomie -0,2 procent, tak że deponenci bankowi musieliby płacić dwie dziesiąte procenta od swoich depozytów, zamiast otrzymywać jakiekolwiek dodatnie odsetki.

• We wczesnych latach 70. rząd szwajcarski wprowadził de facto system ujemnych stóp procentowych, aby przeciwdziałać aprecjacji waluty spowodowanej ucieczką inwestorów przed inflacją w innych częściach świata.

• W 2009 i 2010 r. Szwecja, aw 2012 r. Dania stosowały ujemne stopy procentowe, aby powstrzymać gorące napływy pieniędzy do swoich gospodarek.

• W 2014 roku Europejski Bank Centralny (EBC) ustanowił ujemną stopę procentową, która dotyczyła wyłącznie depozytów bankowych, które miały zapobiec popadnięciu strefy euro w spiralę deflacyjną.

Chociaż nie sprawdziły się obawy, że klienci banków i banki przeniosą wszystkie swoje zasoby pieniężne do gotówki (lub M1), istnieją pewne dowody sugerujące, że ujemne stopy procentowe w Europie rzeczywiście obniżyły kredyty międzybankowe.

Istnieje pewne ryzyko i potencjalne niezamierzone konsekwencje związane z negatywną polityką stóp procentowych. Jeśli banki karzą gospodarstwa domowe za oszczędzanie, niekoniecznie zachęca to konsumentów detalicznych do wydawania większej ilości gotówki. Zamiast tego mogą gromadzić gotówkę w domu. Wprowadzenie negatywnych stóp procentowych może nawet zainspirować gonitwę, zmuszając gospodarstwa domowe do wycofywania gotówki z banku, aby uniknąć płacenia ujemnych stóp procentowych za oszczędzanie.

Banki, które chcą uniknąć ucieczki gotówki, mogą powstrzymać się od stosowania ujemnej stopy procentowej do stosunkowo niewielkich depozytów oszczędzających gospodarstw domowych. Zamiast tego stosują ujemne stopy procentowe do dużych sald posiadanych przez fundusze emerytalne,. firmy inwestycyjne i innych klientów korporacyjnych. Zachęca to oszczędzających korporacyjnych do inwestowania w obligacje i inne pojazdy, które oferują lepsze zwroty, jednocześnie chroniąc bank i gospodarkę przed negatywnymi skutkami ucieczki gotówki.

##Przegląd najważniejszych wydarzeń

• To niezwykłe narzędzie polityki pieniężnej jest używane do silnego zachęcania do zaciągania pożyczek, wydatków i inwestycji zamiast gromadzenia gotówki, która straci na wartości w wyniku ujemnego oprocentowania depozytów.

• Polityka ujemnych stóp procentowych (NIRP) ma miejsce, gdy bank centralny ustala docelową nominalną stopę procentową na poziomie niższym niż zero procent.

• Oficjalnie ustalone ujemne stawki zaobserwowano w praktyce po kryzysie finansowym z 2008 r. w kilku jurysdykcjach, np. w niektórych częściach Europy i Japonii.