퀀트펀드
ํํธ ํ๋๋ ๋ฌด์์ ๋๊น?
ํํธ ํ๋๋ ํํธ ๋ถ์ ์ ํตํด ์์ง๋ ์์น ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ ๊ฐ ์ฆ๊ถ์ ์ ์ ํ๋ ํฌ์ ํ๋ ์ ๋๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ธ์ ๋น์ ํต์ ์ด๊ณ ์๋์ ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋ฉ๋๋ค. ํฌ์๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ํํธ์จ์ด ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ง์ถคํ ๋ชจ๋ธ๋ก ๊ตฌ์ถ๋ฉ๋๋ค.
ํํธ ํ๋์ ์ง์ง์๋ค์ ํฌ์ ๋ฌผ๊ณผ ์ปดํจํฐ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํฌ์๋ฅผ ์ ํํ๋ ๊ฒ์ด ํ๋ ํ์ฌ๊ฐ ์ธ๊ฐ ํ๋ ๋งค๋์ ์ ๊ด๋ฆฌ์ ๊ด๋ จ๋ ์ํ๊ณผ ์์ค์ ์ค์ด๋ ๋ฐ ๋์์ด ๋๋ค๊ณ ๋ฏฟ์ต๋๋ค.
ํํธ ํ๋์ ์๋ ์๋ฆฌ
ํฌ์ ์ ๋ต ์ ์์กดํฉ๋๋ค . ๋ฐ๋ผ์ ๊ทธ๋ค์ ํฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฌ๊ธฐ ์ํด ์ธ๊ฐ ๊ด๋ฆฌ์์ ๊ฒฝํ, ํ๋จ ๋๋ ์๊ฒฌ์ ์ฌ์ฉํ์ง ์์ต๋๋ค. ํ๋๋ฉํธ ๋ถ์ ๋ณด๋ค๋ ์ ๋์ ๋ถ์์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ํํธ ํ๋๋ผ๊ณ ๋ ํฉ๋๋ค. ์์ฐ ์ด์ฉ์ฌ๊ฐ ์ง์ํ๋ ๋ง์ ํฌ์ ์ํ ์ค ํ๋์ผ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ ๋ฌธ ํฌ์ ์ด์ฉ์ฌ์ ์ค์ ๊ด๋ฆฌ ์ด์ ์ ์ผ๋ถ์ผ ์๋ ์์ต๋๋ค.
๋น ๋ฐ์ดํฐ ์ฌ์ฉ์ ๋๋ฌ์ผ ์๋ฃจ์ ์ ์ฆ๊ฐ๋ ๋งํ ๊ฒ๋ ์์ด ํํธ ํ๋์ ์ฑ์ฅ์ ์ด์งํ์ต๋๋ค . ๊ธ์ต ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ ๊ณผ ์๋ํ๋ฅผ ๋๋ฌ์ผ ํ์ ์ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํด ํํธ ํ๋ ๋งค๋์ ๊ฐ ์์ ํ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ์ธํธ๊ฐ ํฌ๊ฒ ํ์ฅ๋์ด ์๋๋ฆฌ์ค ๋ฐ ์๊ฐ ๋ฒ์์ ๋ํ ๊ด๋ฒ์ํ ๋ถ์์ ์ํด ํจ์ฌ ๋ ๊ฐ๋ ฅํ ๋ฐ์ดํฐ ํผ๋๋ฅผ ์ ๊ณตํฉ๋๋ค.
๋๊ท๋ชจ ์์ฐ ์ด์ฉ์ฌ ๋ ํ๋ ์ด์ฉ์ฌ ๊ฐ ์๊ฐ์ด ์ง๋จ์ ๋ฐ๋ผ ์์ฅ ๋ฒค์น๋งํฌ ๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ณ ๊ตฐ๋ถํฌํจ์ ๋ฐ๋ผ ์์ ์ ๋ต์ ๋ํ ํฌ์๋ฅผ ๋๋ฆฌ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ชจ์ํ์ต๋๋ค . ์๊ท๋ชจ ํค์ง ํ๋ ๋งค๋์ ๋ ํฌ์ ์์ฅ์์ ์ ์ฒด ํํธ ํ๋ ์คํผ๋ง์ ์์ฑํฉ๋๋ค. ์ ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํํธ ํ๋ ๋งค๋์ ๋ ๊ณต์ธ๋ ํ์์ ์ํ ๋ฐ ํ๋ก๊ทธ๋๋ฐ ๋ถ์ผ์ ๊ณ ๋์ ๊ธฐ์ ๊ฒฝํ์ ๊ฐ์ถ ์ฌ๋ฅ ์๋ ๊ฐ์ธ์ ์ฐพ์ต๋๋ค.
์ ๋์ ์ ๋ต์ ์ฌ์ฉํ๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋๋ฌ์ผ ๋์ ์์ค์ ๋น๋ฐ๋ก ์ธํด ์ข ์ข ๋ธ๋๋ฐ์ค๋ผ๊ณ ๋ ํฉ๋๋ค.
ํํธ ํ๋ ์ค์
๊ฒฝ์ ๋ฐ์ดํฐ ํฌ์ธํธ๋ถํฐ ๊ธ๋ก๋ฒ ์์ฐ ๊ฐ์น ๋ํฅ ๋ฐ ์ค์๊ฐ ํ์ฌ ๋ด์ค ์ ์ด๋ฅด๊ธฐ๊น์ง ์ ๋ขฐํ ์ ์๋ ์์ฒ ๊ฐ์ ๊ฑฐ๋ ์ ํธ ๊ฐ ์์ต๋๋ค. ํํธ ํ๋๋ ๊ณ ๊ธ ์ํํธ์จ์ด ํ๋ก๊ทธ๋จ์ ํตํด ๊ฐ๋ฐ๋ ๋ ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ฉํ , ํ์ง, ๊ฐ์น ๋ฐ ์ฌ๋ฌด ๊ฑด์ ์ฑ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ ๊ตํ ๋ชจ๋ธ์ ๊ตฌ์ถํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก๋ ์๋ ค์ ธ ์์ต๋๋ค.
ํํธ ํ๋๋ ์๋ ์ ๊ฑธ์ณ ์ฐฝ์ถํ ์์ต์ผ๋ก ์ธํด ์๋นํ ์์ ๊ด์ฌ๊ณผ ํฌ์๋ฅผ ์ ์นํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ Institutional Investor์ ๋ณด๊ณ ์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 2016๋ ๋ถํฐ ์ค์ ์ด ์ ์กฐ ํ์ต๋๋ค. ๋ณด๊ณ ์์ ๋ฐ๋ฅด๋ฉด 2021๋ ๊น์ง 5๋ ๋์ MSCI World ์ง์์ ์ฃผ์ ํํธ ์ง์๋ ์ฐ๊ฐ 11.6%์ ์์ต๋ฅ ์ ์ฌ๋ ธ๊ณ , ๊ฐ๊ฐ 0.88%.
Institutional Investor๋ ์๊ธฐ์๋ณธ ํํธ ์ง์๊ฐ 2010๋ 10.2%, 2011๋ 15.3%, 2012๋ 8.8%, 2013๋ 14.7%, 2014๋ 10.4%, 2015๋ 9.2% ์์นํ๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํ์ต๋๋ค.
ํํธ ์ ๋ต์ ๊ฐ๋ตํ ์ญ์ฌ
ํํธ ๋ถ์๊ณผ ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ํํธ ํ๋์ ๊ธฐ์ด๋ 1934๋ Security Analysis๋ผ๋ ์ฑ ์ ์ถํํ๋ฉด์ 80๋ ์ผ๋ก ๊ฑฐ์ฌ๋ฌ ์ฌ๋ผ๊ฐ๋ ์ญ์ฌ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ต๋๋ค. ๋ฒค์๋ฏผ ๊ทธ๋ ์ด์(Benjamin Graham)๊ณผ ๋ฐ์ด๋น๋ ๋๋(David Dodd)๊ฐ ์ ์ ํ ์ด ์ฑ ์ ํน์ ์ฃผ์ ๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๊ฐ๊ด์ ์ธ ์ฌ๋ฌด ์งํ ์ ์๊ฒฉํ ์ธก์ ์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ํฌ์๋ฅผ ์นํธ ํ์ต๋๋ค.
Security Analysis ์ดํ์ Joel Greenblatt์ The Little Book that Beats Market ๋ฐ James O'Shaughnessy์ What Works on Wall Street์ ๊ฐ์ ์์ ํฌ์ ์ ๋ต๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ์ถ๊ฐ ์ถํ๋ฌผ์ด ๋์์ต๋๋ค.
ํน๋ณ ๊ณ ๋ ค ์ฌํญ
ํํธ ํ๋๋ ์ด์ฉ ์คํ์ผ์ด ์ ํต์ ์ธ ํ๋ ๋งค๋์ ์ ๋ค๋ฅด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋์ฒด ํฌ์๋ก ๋ถ๋ฅ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ๋ง์ต๋๋ค.
๋ฐ ์ ํต์ ์ธ ์ ๋๋ฆฌ์คํธ์ ํฌํธํด๋ฆฌ์ค ๊ด๋ฆฌ์๊ฐ ํ์ํ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ ๋ฎ์ ๋น์ฉ์ผ๋ก ์ด์ฉ๋ฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ทธ๋ค์ ๊ฑฐ๋ ๋น์ฉ์ ์ฆ๊ถ์ ๋์ ํ์ ์จ๋ก ์ธํด ์ ํต์ ์ธ ํ๋๋ณด๋ค ๋์ ๊ฒฝํฅ์ด ์์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ์คํผ๋ง์ ๋ํ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ํ์ค ํ๋๋ณด๋ค ๋ ๋ณต์กํ๋ฉฐ ์ผ๋ถ๋ ๊ณ ์ก ํฌ์์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ๊ฑฐ๋ ํ๋ ์ง์ ์๊ฑด์ด ๋์ต๋๋ค.
์ผ๋ถ ํฌ์์๋ค์ ํํธ ํ๋๋ฅผ ํฌ์ ๋ถ์ผ์์ ๊ฐ์ฅ ํ์ ์ ์ด๊ณ ๊ณ ๋๋ก ๊ธฐ์ ์ ์ธ ์ํ ์ค ํ๋๋ก ๊ฐ์ฃผํฉ๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๊ด๋ฒ์ํ ์ฃผ์ ํฌ์ ์คํ์ผ์ ํฌํจํ๋ฉฐ ์ข ์ข ์ ๊ณ์์ ๊ฐ์ฅ ํ๊ธฐ์ ์ธ ๊ธฐ์ ์ค ์ผ๋ถ๋ฅผ ๋ฐฐํฌํฉ๋๋ค.
๋ ๋ชจ๋ธ์ ํน์ฑ์ผ๋ก ์ธํด ์ํ ๊ด๋ฆฌ ๋ฅผ ๋ฉด๋ฐํ ์ฃผ์ ํฉ๋๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ์ ๋ต์ ์ ๋๋ฒ์ค ๋๋ ๋ฒค์น๋งํฌ๋ก ์์ํ๊ณ ํด๋น ๋ชจ๋ธ์์ ๋ถ๋ฌธ ๋ฐ ์ฐ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ฌ์ฉํฉ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ํ๋๋ ๋ชจ๋ธ ์์ฒด๋ฅผ ์์์ํค์ง ์์ผ๋ฉด์ ๋ถ์ฐ์ ์ด๋ ์ ๋ ํต์ ํ ์ ์์ต๋๋ค.
ํํธ ํ๋ ์ ๋ต์ ์ํ
๋ธ๋๋ฐ์ค ๊ฐ ํฌ์๋ฅผ ์คํ ํ๊ฒ ํ๋ ๊ฐ๋ ์ ์์ฉํ์ง ์๋๋ค๊ณ ์ฃผ์ฅํฉ๋๋ค . ์ฑ๊ณตํ ํํธ ํ๋๋ ๋ชจ๋ ์ฑ๊ณตํ์ง ๋ชปํ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ ๋๋ค. ๋ถํํ๋ ํํธ์ ํํ์ ์คํจํ ๋ ์ข ์ข ํฌ๊ฒ ์คํจํฉ๋๋ค.
Long-Term Capital Management(LTCM)๋ ๊ฐ์ฅ ์กด๊ฒฝ๋ฐ๋ ํ๊ณ ์ง๋์๋ค๊ณผ ๋ ๋ช ์ ๋ ธ๋ฒจ์ ์์์์ธ ๊ฒฝ์ ํ์์ธ Myr on S. Scholes ์ Robert C. Merton ์ด ์ด์ํ๋ ๊ฐ์ฅ ์ ๋ช ํ ํํธ ํค์ง ํ๋ ์ค ํ๋์ ๋๋ค. 1990๋ ๋์ ๊ทธ๋ค์ ํ์ ํ๊ท ์ด์์ ์์ต์ ์ฌ๋ ธ๊ณ ๋ชจ๋ ์ ํ์ ํฌ์์๋ก๋ถํฐ ์๋ณธ์ ์ ์นํ์ต๋๋ค. ๊ทธ๋ค์ ๋นํจ์จ์ฑ์ ์ ์ฉํ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์๋ณธ์ ๋ํ ์ฌ์ด ์ ๊ทผ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ฅ ๋ฐฉํฅ์ ๋ง๋ํ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง ๋ฒ ํ ์ ํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์ ๋ช ํ์ต๋๋ค.
๊ทธ๋ค์ ์ ๋ต์ ์ ์ ๋ ์ฑ๊ฒฉ์ ์ค์ ๋ก ๊ทธ๋ค์ ๋ถ๊ดด๋ก ์ด์ด์ง๋ ์ฝ์ ์ ๋ง๋ค์์ต๋๋ค. LTCM์ 2000๋ ์ด์ ์ฒญ์ฐ ๋ฐ ํด์ฐ๋์์ต๋๋ค. ๊ทธ ๋ชจ๋ธ์๋ ๋ฌ์์ ์ ๋ถ๊ฐ ์์ฒด ๋ถ์ฑ์ ์ผ๋ถ๋ฅผ ์ฑ๋ฌด ๋ถ์ดํ ํ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํฌํจ๋์ด ์์ง ์์์ต๋๋ค. ์ด ํ๋์ ์ฌ๊ฑด์ด ์ฌ๊ฑด์ ์ด๋ฐ์์ผฐ๊ณ , ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง๋ก ํ๋๋ ์ฐ์ ๋ฐ์์ ๋ํผ๋์ ์ผ์ผ์ผฐ์ต๋๋ค. LTCM์ ๋ค๋ฅธ ํฌ์ ํ๋์ ๋๋ฌด ๊น์์ด ๊ด์ฌํ์ฌ ํ์ฐ์ด ์ธ๊ณ ์์ฅ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ณ ๊ทน์ ์ธ ์ฌ๊ฑด์ ์ด๋ฐํ์ต๋๋ค. ๊ฒฐ๊ตญ ์ฐ์ค (Fed)์ด ๋์์ ๋์์ ์คฌ๊ณ , ๋ค๋ฅธ ์ํ๊ณผ ํฌ์ ํ๋๋ LTCM์ ์ง์ํด ์ถ๊ฐ ํผํด๋ฅผ ๋ง์๋ค.
ํํธ ํ๋๋ ์ฃผ๋ก ์ญ์ฌ์ ์ฌ๊ฑด์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๊ณ ๊ณผ๊ฑฐ๊ฐ ๋ฏธ๋์ ํญ์ ๋ฐ๋ณต๋๋ ๊ฒ์ ์๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์คํจํ ์ ์์ต๋๋ค.
๊ฐ๋ ฅํ ํํธ ํ์ด ๋ฏธ๋ ์ด๋ฒคํธ๋ฅผ ์์ธกํ๊ธฐ ์ํด ๋ชจ๋ธ์ ์๋ก์ด ์ธก๋ฉด์ ์ง์์ ์ผ๋ก ์ถ๊ฐํ์ง๋ง ๋งค๋ฒ ๋ฏธ๋๋ฅผ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํฉ๋๋ค. ํํธ ํ๋๋ ๊ฒฝ์ ์ ์์ฅ์ด ํ๊ท ์ด์์ ๋ณ๋์ฑ์ ๊ฒฝํํ ๋๋ ์๋๋ ์ ์์ต๋๋ค. ๋งค์ ๋ฐ ๋งค๋ ์ ํธ ๊ฐ ๋๋ฌด ๋นจ๋ฆฌ ๋ํ๋ ๋์ ํ์ ์จ๋ก ์ธํด ๋์ ์์๋ฃ์ ๊ณผ์ธ ๋์ ์ด๋ฒคํธ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์์ต๋๋ค.
ํํธ ํ๋๋ ๊ณฐ ๋ฐฉ์งํ์ผ๋ก ํ๋งค๋๊ฑฐ๋ ๊ณต๋งค๋ ์ ๋ต์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ํํ ์ ์์ต๋๋ค. ํ์ ์ํ ๊ณผ ๋ ๋ฒ๋ฆฌ์ง๋ฅผ ๊ฒฐํฉ ํ์ฌ ๊ฒฝ๊ธฐ ์นจ์ฒด๋ฅผ ์์ธกํ๋ ๊ฒ์ ์ํํ ์ ์์ต๋๋ค. ํ ๋ฒ์ ์๋ชป๋ ๋ฐฉํฅ ์ ํ์ ์ข ์ข ๋ด์ค๋ฅผ ๋ง๋๋ ๋ดํ๋ก ์ด์ด์ง ์ ์์ต๋๋ค.
ํ์ด๋ผ์ดํธ
ํํธํ๋๋ ์ฒจ๋จ๊ธฐ์ ์ ํ์ฉํ์ง๋ง ์ ๋๋ถ์์ ํ์ฉ์ด ์๋ก์ด ๊ฒ์ ์๋๋ค.
๊ด๋ฆฌ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ๊ณผ ๋ง์ถคํ ์ปดํจํฐ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ฉํ์ฌ ํฌ์๋ฅผ ์ ํํฉ๋๋ค.
ํํธ ํ๋๋ ๊ณ ๊ธ ์ํ์ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ ๋์ ๋ถ์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํฌ์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆฝ๋๋ค.
ํฌ์์๋ค์ ์์ฅ ๋ฐ์ดํฐ์ ๊ฐ์ฉ์ฑ ์ฆ๊ฐ๋ก ์ธํด ํ๋ ๋ด์์ ์ ๋์ ๋ถ์์ ์์กดํ๊ณ ์์ต๋๋ค.